19 noyäber könne “Qazan milli mädäni” üzägendä Bötendönya tatar kongressı häm “Aq qalfaq” tatar xatın-qızları ictimaği oyışması konferensiä uzdırdı.Konferensiäneñ teması “Milli üzañ tärbiäläwdä tatar xatın-qızlarınıñ totqan urını häm role. Täcribä häm problemalar” ide. Bu konferensiädä Rusiä töbäklärennän tatar xatın-qızları oyışmaları, TR xökümäte wäkilläre, Dәүләт Sovetı deputatları, yaqın çit illär, respublikadağı xatın-qızlarnıñ ictimaği xäräkät liderları barısı 120 gä yaqın delegat qunaq qatnaştı. BTK BK räise Rinat Zakirov üzeneñ çığışında Böten dönyağa sibelep yäşägän tatar xalqında milli rux, üzañ tärbiäläwne iñ möhim mäs’älälärneñ berse dip äytte. “Borınğıdan kilgän tatar ğailäsendäge din nigezendä alıp barılğan tärbiäne torğızunı, balalarnı fizik yaqtan tärbiäläwneñ näticäse Sabantuy bäyrämnärendä küreneş tabuın da , uñay dip taptı. Ä uzğan ğasırnıñ II yartısında ğädätkä kergän az (1-2)balalı häm qatnaş nikaxlı ğailälär millätne assimilätsiäläwgä kiterä. Şunıñ öçen küp balalı ğailälärne buldıru öçen köräş alıp barırğa kiräk,- dide ul. Ä bügenge köndä tatar mäktäplären açu mäs’äläsendä xökümät belän kileşülär tözep eş alıp barğan Rossiä töbäklärennän misallar kiterde. Tatar mäktäplärenä balalarnı cälep itüdä mäktäplärneñ zamança cihazlandırılğan buluı bik möhim. Şunıñ öçen cämäğätçelek, milli oyışmalarnı da eşquarlarnı da cälep itü östendä eşlärgä kiräk”,- digän fiker äytte. Qamäriä Xamidullina üzeneñ çığışında “Bez balalarıbızğa däw änilärenä, ätilärgä qarata mäxäbbät tärbiälärgä dä tieşbez , doğalar da da öyrätergä tieşbez, qızlarıbıznı ullarıbıznı ğailäle itär öçen, alarnı kiäwgä birergä, yäki öyländerergä dä burıçlıbız. Böek mäğrifätçe Rizaetdin Fäxretdinneñ qanatlı süzläre bar: “Cännät açqıçları analarnıñ ayaqları astında uralıp yörerlär”digän.Qamäriä Xamidullina äytüençä, cämğiättä barğan säyäsätneñ näticäse arqasında 80-90% xezmätkä yaraqlı keşelärne xatın qız täşkil itüen, tatar awıllarına eçkeçelek, narkomaniäneñ ütep kerüen iskärtep ütte. Häm iñ aqçasız tarmaq ul- mäktäp dide . Şähär mäktäpläreneñ kübese xatın -qızlar qulında, çönki bu tarmaqta aqça az bulu säbäple ir-atlar eşli almıy. Millätneñ kiläçäge xatın-qızlar qulında. Bezneñ burıç ürnäk bulırlıq, tolerantlı şäxes tärbiäläw”- dide ul. Şulay uq İnternet aşa “Virtual' tatar gimnaziäse”säxifäse urnaştırıluı turında da mäğlümat buldı. Konferensiädä çığış yasawçılar arasında Tä'minä Biktimerova tatar xatın-qızlarınıñ xäräkäte tarixınnan, üz mäğrifätçeläre buluı turında söyläde. İldus Ämirxanov millätne üsterüdä mäxällälär tözü eşeneñ ähämiätle buluı turında çığış yasadı. Fäwziä Bäyrämovanıñ tatar mäktäplären yäşätü , üsterü öçen, Rossiädä san buyınça ikençe urında torğan tatar milläteneñ telenä däwlät statusın alu öçen köräşne köçäytergä kiräk”,- digän fikerläre yañğıradı. Konferensiädä başqa qızıqlı çığışlar, fiker alışularda buldı. Konferensiädä latin grafikasın qullanunı ğämälgä kertü eşen kiñ cäyelderü buyınça xuplaw tapqan fikerlär dä qaralıp, rezolyutsiä dä qabul itelde. Ä kiç belän konferensiädä qatnaşqan qunaqlarğa Ğ.Qamal teatrında Z.Xäkimneñ “Telsez küke” spektakle kürsätelde.
Mälikä Basıyr, Qazan.