Uzğan, 2004 yıl, respublikada tel säyäsäte, tellärne saqlaw, üsterü ölkäsendä şaqtıy zur, möhim waqiğalar belän istä qaldı. Tatarstanda älege ölkädä küp kenä fänni-ğämäli konferensiälär, cıyılışlar uzdı. Ğalimnär tel mäs’älälärenä qağılışlı problemalarnı tikşerdelär, xökümät wäkilläre respublikadağı xalıqlarnıñ tellären saqlaw häm üsterü östendäge eşläre xaqında söylädelär. Mäsälän, yıl başında respublikanıñ xökümäte Bötendönya tatar kongressı häm Qazan däwlät pedagogika universitetı belän bergälektä Tatarstanda tellärneñ qullanışı häm üseş perspektivası dip isemlängän konferensiä uzdırdı. Anda respublikada häm Qazanda tellärne saqlaw häm üsterü problemaları, globalizatsiä şartlarında tel säyäsäten alıp baru, tellär turındağı qanunnarnı tormışqa aşıru mäsälläre qaraldı. Respublikanıñ Däwlät Şurası deputatları da Tatarstan xalıqları telläre turındağı qanunıñ ütäleşen yış qına tikşerep, bu xaqta xökümät wäkillärennän daimi xisap alıp tordılar. Deputatlar komissiä utırışlarında respublikada tatar teleneñ qullanışı, yuğarı häm urta belem birüçe uqu yortlarında tatar telen uqıtunıñ torışı xaqında citdi söyläşülärgä cıyıldılar.
Annan tış Qazanda häm, ğomumän, Tatarstanda 21 fevral’ – Xalıqara ana tele köne häm 26 aprel’ – Tuğan tel köne bilgeläp ütelde. Bu xaqta Tatarstan Ministrlar Kabinetınıñ Tellärne üsterü bülege citäkçese Kim Miñnullin söyli.
2000 yıldan birle YUNESKO tarafınnan bilgelänep ütä torğan 21 aprel’ – Xalıqara Tuğan tel köne Tatarstanda uzğan yılda da ütte. Bez anı atnalıq çaralar räweşendä uzdırdıq. Şulay uq, respublikanıñ Däwlät Şurası üzeneñ qararı belän 26 aprel’nı Ana tele köne itep bilgeläde. Şuşı bäyräm dä berençe märtäbä 2004 yılda bilgeläp ütelde. Bu Tatarstanda tuğan telne saqlaw eşendä tağın ber zur adım, dip uylım min2004 yılda tel säyäsäte ölkäsendä çaralar häm waqiğalar şaqtıy küp bulsa da, alarnıñ iñ möhime bulıp Däwlät Şurasında respublikada tellärne üsterü häm saqlaw buyınça 2014 yılğa qädär qaralğan maxsus Programma qabul itelü häm Tatarstan xalıqları telläre turındağı qanunğa östämälär kertü toradır, möğayın. Boları uñay ğämällär bulsa, uzğan yılnıñ axırında Rusiä Konstitutsion mäxkämäseneñ respublikağa tatar telen latin imlasına qaytarunı tıyu turındağı qararı tiskäre küreneş bularaq istä qaldı. Şuña da, Kim Miñnullin tel säyäsäten bäyälägändä ber törle genä mönäsäbät bula almıy, dip sanıy.
Gölnaz İlgizär
