Accessibility links

Кайнар хәбәр

Abxaziädä Sergei Bagapş ciñde


Abxaziädä saylaw räsmiläre mäğlümatlärenä qarağanda, kiçä qabat uzğan prezident saylawlarında Sergei Bagapş ciñgän. Tawış birüneñ tulı näticäläre comğa könne iğlan iteler dip kötelä. Bügen Bagapş, Tbilisi belän söyläşülärgä äzer buluın belderde, ämma ber şart belän....

Sergej Bagapş''nıñ Gruziä citäkçelegenä quyğan şartı – Abxaziäneñ bäysezlegen tanu. Saylawlarğa kilgändä, bügen irtän Abxaziä Üzäk Saylaw Komissiäse räise Batal Tabagua, tawış birüneñ berençe näticälären iğlan itte: "Tawış birüdä 75 meñ 691 keşe qatnaştı, alarnıñ 68 meñ 225e – üz tawışların Sergej Bagapş öçen birde. Bu tawışlarnıñ 90.1%tın täqdim itä. 3 meñ 467 saylawçı, yağni 4.5%tı – Yakub Lakoba öçen tawış birde." Terkälgän keşelärneñ 58%tı saylawlarğa kilgän. Bu tapşırunı äzerlägändä, saylaw näticälärenä – Gali rayonındağı sannar da kertelgänme-yuqmı ikäne äle mäğlüm tügel ide. Gali rayonında küpçelege Abxaziäneñ bäysezlek iğlan itüe belän tämamlanğan 1992-93nçe yıllar suğışınnan soñ bu yaqlarğa kire qaytqan görcilär yäşi. Kiçäge saylawlarda Gali rayonında elekke prezident Vladislav Ardzinba yaqlı köçlär tärtipsezleklär oyıştırırğa tırıştı dip xäbär itelgän ide. Gali''da saylawlarnı küzätkän Rusiä Däwlät Duması vise-spikerı Sergei Baburin, bügen kire Abxaziä başqalası Suxumiğa kilgäç, tawış birü köne buyı ber özleksez däwam itte, dip belderde. Şulay uq Xalıq partiäse räise Lakoba''nı, başqa rayonnarda saylawçılarğa basım yasawda ğayepläde: "Lakoba wäkilläre saylaw urınnarında küzätep kenä qalmıy, saylaw processın üz kontrolenä aldı, tawış birüçelärneñ dokumentların tikşerep, kemnärneñ saylawlarğa qatnaşaçağın, kemnärneñ qatnaşmayaçağın xäl itte," dude Baburin. Uzğan saylawlarda 500 genä tawış alğan Lakobanı Bagapşqa citdi köndäş bulıp qabul itmädelär. Bagapş öçen bu saylawlar 3nçe üktäber könne ciñüen tağın ber qat isbatlaw buldı. Xäzer isä anıñ elekke köndäşe, Raul Xajimba vise-prezident urınına däğwa itä. Abxaziägä 90nçı yıllar başında bäysezlek alırğa bulışqan Rusiä, Bagapşnıñ ciñüen häm saylaw näticälären tanımıyça, bu töbäkkä iqtisadi çikläwlär belän yanadı. Mäskäwneñ üktäber saylawları näticälären tanımaw säbäpläre äle dä bilgesez qala. Rusiä häm Gruziä analitiklarınıñ ber öleşe – Mäskäw, Bagapş''nıñ Rusiä mänfäğätlärenä tuğrı qalaçağına bik ışanmadı, digän fiker belderde. Ämma Sergei Bagapş, Abxaziäneñ iqtisadın ayaqqa bastırırğa häm Mäskäw belän mönäsäbätlärne tağın da yaqınaytırğa süz birde. Şulay uq ul Gruziä belän dä söyläşülärne başlarğa äzer. Ämma ber şart belän: "Gruziä turında pozisiäm bilgele. Min ber däräcädä tigez ike däwlät arasında söyläşülär başlarğa äzer. Rusiä mäs''äläsendä – bez aralarnı yaqınaytıp intergrasiäne tiränäytüne däwam itäçäkbez. Bez Rusiädä bulğan kebek qanunnar qabul itäçäkbez, bez qanunçığaru ölkäsen täñgälläşterep, keşelär häm tawar äyläneşen ciñeläytergä cıyınabız," dide Bagapş. Dönyada Abxaziäne bäysez däwlät bularaq tanımıylar. Respublika tulısınça Rusiäneñ iqtisadi yardämenä, narkotik häm neftne qanunsız satu aqçasına ömetlänep yäşi. Abxaziädä saylawlarnı qanunsız dip bilgelägän Gruziä çärşämbe könne yañadan Rusiäne anıñ eçke eşlärenä tıqşınuda ğayepläp çıqtı. Tışqı eşlär ministrlığı Duma vise-spikerı Sergei Baburinnıñ Abxaziäneneñ bäysezlegen tanırğa häm Mäskäw belän yaqınraq mönäsäbätlär buldırırğa çaqırğan süzlären iskä töşerep, Rusiäne separatizmnı yaqlawda häm Gruziäneñ bötenlege häm bäysezlegenä qurqınıç tudıruda ğayepläp belderü yasadı. Rusiädän cawap ozaq köttermäde. Duma başlığı Boris Grızlov, Baburinnıñ saylawlarğa baruı – parlament tarafınnan raslanmağan ide, häm ul räsmi Mäskäwne wäkillek itmi, dip belderde. Rusiäneñ tışqı eşlär ministrlığı Gruziä ğayepläwlären "cawapsızlıq" dip bäyäläde. Tbilisida jurnalistlar belän oçraşqan Rusiäneñ Gruziädäge ilçese Vladimir Çxikvişvili, Gruziä eşlärenä tıqşınunı kire qaqtı: "Rusiä Abxaziägä räsmi küzätüçelärne cibärmäde, qayberäwlär, şul sanda Baburin äfände anda üz teläge belän barğan. Separatizmnı yaqlawda ğayepläwgä kilgändä – bez ber qayçan da mondıy belderü yasamadıq," dide Rusiäneñ Gruziädäge ilçese. Fivral ayında Gruziägä barırğa cıyınğan Rusiä tışqı eşlär ministrı Sergei Lavrov, kiçä uzğan saylawlar, Abxaziä belän Gruziä arasındağı kierenkelekne çişügä yul açır digän ömet belderde: "Saylaw prosessı inde tämamlandı, häm bez söyläşülärne başlap bulır dip ömetlänäbez," dide Lavrov. Prezident Mixail Saakaşvili, ayırılıp çıqqan Abxaziä häm Könyaq Osetiäne kire Gruziägä qaytarunı wağdä itkän ide. Ämma ay başında, Saakaşvili, ike respublikağa yaña tınıçlıq kileşüläre täqdim itäçägen xäbär itte.

Alsu Qormaş
XS
SM
MD
LG