Accessibility links

Saqlanu ministrı İvanov: Rusiädä tizdän unikal'' qorallar bulaçaq


Atna azağında Germaniäneñ München şähärendä iminlek mäs''älälärenä bağışlanğan yıllıq xalıqara kiñäşmä ütte, xörmätle tıñlawçılar. Anda qatnaşqan Sergey İvanov, Rusiäneñ saqlanu ministrı, üz ileneñ tiz aralarda dönyanıñ başqa illärendä bulmağan unikal'' häm yaña buın atom qorallarına iä bulaçağın äytte.

Rusiäneñ yaña buın qorallarğa iä bulaçağı xaqında berençe märtäbä uzğan noyäbrdä Rusiä prezidentı Vladimir Putin beldergän ide. Xäzer inde näq şundıy uq diärlek süzlärne München kiñäşmäsendä ilneñ saqlanu ministrı Sergey İvanov ta qabatladı.

Audio, Sergey İvanov

"Çınnan da bez inde kürep torabız häm bezdä, bu qorallar unikal'', alar älegä başqa illärdä yuq dip äyter öçen nigez bar" di Rusiä saqlanu ministrı. İvanov şuşı qorallarnıñ unikal''lege nidän ğibarät soñ digän sorawğa cawap birmäde, ul barı tik, alar ayırım ber ilgä qarşı yünältelmäyäçäk, barı tik Rusiäneñ iminlegenä yanıy alırlıq teläsä nindi qurqınıçlardan saqlanu öçen genä qullanılaçaq dip belderde. Xäzer dä, Putin belderüennän soñ bulğan kebek, xärbi belgeçlär Rusiä citäkçelärneñ nindi qoral turında söyläwe xaqında törle farazlar ğına bäyän itä ala. Qorallar turında maxsus basma möxärrire Doug Richardson, İvanovnıñ närsäne küz aldında totuın hiç belep bulmıy di:

Audio, Doug Richardson

"Biredä berniçä mömkinlek bula ala. Ul bälkem dä su astı köymälärennän cibärelä alırlıq "Bulava" raketaları turında söylider, ämma alar älegä eşli başlaw aldında ğına tora. Ul şulay uq urıslarnıñ qitğaara raketalarğa ğälämnän kire atmosferağa kerü öçen qüwätle ber cihaz cınawına da işarä itä ala" di Richardson. Rusiädäge bäysez xärbi belgeçlärneñ berse Pavel Felgenhauer äle noyäbrdä ük radiobızğa, süz biredä sovet ğalimnäreneñ 80-nçe yıllarda ul waqıttağı amerikan prezidentı Ronald Reagannıñ "ğäläm suğışları" programmasına qarşı alıp barğan ezlänüläre häm tikşerenüläre turında bara ala dip beldergän ide. Ul çaqta Mäskäw Quşma Ştatlarnıñ "Strategik saqlanu başlanğıçı" dip atalğan şuşı programmasına "assimmetrik cawap" qaytaraçağın äytep, xärbi ölkädäge tikşerenülären qitğaara raketalarnı hawadan saqlanu sistemasına kürenmi torğan itügä yünältkän ide. Felgenhauer, Rusiä bu ölkädä çınnan da başqalarğa qarağanda alğaraq kitä ala dip isäpli. Ämma inde yuğarıda söylägän Richardson, xäzerge Rusiäneñ andıy zamança qorallar eşläp çığara aluına şiklänep qarıy.

Audio, Doug Richardson

"İvanov süzlärenä minem berençe sorawım - monıñ öçen kem tüliäçäk? Çönki Rusiäneñ äle genä iğlan itelgän xärbi büdjetı alarğa kiläse yılğa qädär 6 ballistik raketa alu mömkinlegen genä birä. "Salqın suğış" yıllarında alar yılına här modeldän 50-şär raketa satıp ala ide, xäzer isä ber modelneñ genä dä berniçäsen genä alırğa mömkin" di Doug Richardson Rusiäneñ xärbi qüwäten nığıtu ölkäsendäge finans mömkinlekläre turında. Anıñ süzlärenä qarağanda, Mäskäwneñ yaña qitğaara raketalar programması yäisä şul ölkädä tieşle fänni tikşerenülär ütkärü öçen aqçası yuq. Häm monıñ çınnan da şulay buluın Quşma Ştatlarnıñ Rusiä yasağan soñğı belderülärgä bitaraf qaluı da raslıy. Washington üzendäge küzläw mäğlümatına tayanıp, Rusiäneñ çın xärbi qüwäte nindi däräcädä buluın bik yaxşı belä dip isäpli belgeçlär.

Kärim Kamal
XS
SM
MD
LG