Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qazanda respublikanıñ uqu yortlarında tatar teleneñ torışı turında fikerläştelär


Tatarstan respublikası uqıtuçılarınıñ belemen üsterü institutında uzğan Tügäräk östäl utırışında xökümät, cämäğätçelek wäkilläre, ğalimnär genä tügel, ä küpçelektä uqıtuçılar qatnaştı. Başqa şuşındıy tellär yazmışına bağışlanğan çaralardan ayırmalı bularaq, älege cıyılışta çığış yasawçılar arasında da telne üsterü, älege ölkädäge problemalarnı yaqınnan belüçelär küpçelekne täşkil itte. Fiker alışunıñ teması milli tellärdä belem alu dip äytelep quyılğan bulsa da, nigezdä süz älbättä tatar tele turında bardı. Şuña çığış yasawçılarnıñ barısı da diärlek üz süzen tatar telendä alıp bardı.

Söyläşüne xuca bularaq uqıtuçılarnıñ belemen kütärü institutı rektorı İlsur Hadiullin açıp cibärde. Ul süzne respublika Ministrlar Kabinetınıñ Tellärne üsterü bülege citäkçese Kim Miñnullinğa birde. Ul Tatarstanda tellär turındağı qanunnıñ ütäleşe, ğomumän, däwlät telläreneñ torışı belän tanıştırdı. Annan soñ çığış yasağan Qazan däwlät arxitektura-tözeleş akademiäseneñ dekanı Wazıyx Fätxullin, üzläreneñ yuğarı uqu yortlarında alıp barılğan tatar telendä yuğarı belem birü xaqında söyläde. Alarnıñ bu ölkädä täcribäläre şaqtıy bay, çönki tatar telendä yuğarı belem birü belän monda inde 1991 yıldan birle şöğellänälär. Xäzerge köndä akademiädä 140 keşe tatar telendä belem ala. Läkin Wağiz Fätxullin süzlärenä qarağanda, alarnıñ sanı yıldan-yıl kimi bara. Ğomumän, äkrenläp kenä texnik belgeçlärne tatar telendä äzerläw betä bara, dip zarlandı ul. Şulay uq Wağiz äfände üzeneñ çığışında yuğarı belem birerlek uqıtuçılarnıñ citmäwe turında da söyläde.

Küp yıllar mäktäplärdä eşlägän veteran uqıtuçı Zäkiä Ğömärova isä Tellär turındağı qanunnı ütäleşen tikşerep torıp, anı ütämägän üçen cawaplılıqnı arttırırğa kiräklege turına äytte, xäzerge köndä tatar mäktäpläreneñ sanın kimügä, tatar mäktäplärendä dä tatar teleneñ ähämiäte kimü baruğa iğtibarnı yünältte.

Zäkiä Ğömärovanıñ süzlären xuplap, Qazan däwlät meditsina institutınıñ ğalime üze citäklägän üzäk ütkärgän tikşerenülärneñ näticäläre belän tanıştırdı. Alarğa qarağanda, räsmi statistikadan ayırmalı bularaq, respublika barı tik 33 protsent balalarğa ğına mäktäptä töp fännär tatar telendä uqıtıla ikän. 81 protsent uquçı bala yuğarı belemne barı tik rus telendä genä alırğa teli. Yuğarı uqu yortına uqırğa kergändä respublikanıñ barı tik 13 protsent mäktäpne beterüçe uquçı ğına imtixannarnı tatar telendä birergä teli ikän.

Söyläşüdä qatnaşqan Tarix institutı ğalimnäre, uqıtuçılar belemen kütärü institutı xezmätkärläre, uqıtuçılar tatar telenä mäxäbbätne, ixtiramnı ğailädä tärbiälärgä kiräklege, äxlaqi tärbiäne köçäytü, qabul itelgän tellärgä qağılışlı qanunnarnıñ eşläw mexanizmnarın tabu, ana telenä iğtibarnı köçäytüneñ kiräklege turında söylädelär. Söyläşüne yomğaqlap Tatarstan Däwlät Şurasınıñ deputatı Räzil Wäliev häm respublikanıñ Fän häm mäğärif ministrı urınbasarı Danil Mostafin tatar telen saqlap qalu, üsterü yünäleşendä qılınaçaq ğämällär turında söylädelär, kiläçäktä bergäläşep eş alıp barırğa kiräklege turında iskärttelär.

Gölnaz İlgizär

XS
SM
MD
LG