Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tatarlar aq bars näselen saqlap qalırğa teli


Xäzer Rusiä töbäklärendä häm çit illärdä açılğan Tatarstan säwdä yortlarınıñ sanı 41gä citte. Alarnıñ uzğan yıldağı tovar äyläneşe 2milliard sum. Bu säwdä yortları Tatarstanda citeşterelgän tovarlarnı satu, çit töbäklär belän respublika arasındağı iqtisatı elemtälärne kiñäytü belän şöğellänälär. Şulay uq mädäniät häm milli eşlärdän dä çittä tügel alar. Çönki säwdä yortlarınıñ kübese çit töbäklärendäge milli-mädäni avtonomiälär täqdime belän açıldı, alarnıñ citäkçeläre dä yış qına şul avtonomiä räisläre yäki idärä äğzäläre. Bu qızıqlı eşne berniçä yıl elek Bötendönya tatar Kongressı Başqarma Komitetı, Rusiä tatarlarınıñ Federal' avtonomiäse başlap cibärgän ide. Xäzer säwdä yortlarınıñ çeltäre nığıdı, kiñäyde, Qazan belän elemtälär dä şäbäyep kitte. Xätta Berlinda da “Tatarstan säwdä yortı” açılğan häm anıñ citäkçese Andrey Gerasimov häm anıñ xatını Germaniä tatarlarınıñ cämäğätçelek eşendä iñ bilgele şäxeslär bulıp kitte.
Bötendönya tatar Kongressı Başqarma Komitetında säwdä yortları, Tatarstannıñ çit illärdäge wäkilläre qatnaşlığında ütkän oçraşuda iqtisat eşläre, milli ixtıäc belän bäyläp alıp baru mäs’äläläre tikşerelde. Tatar Kongressı citäkçese Rinat Zakirov alıp bardı.
Bu oçraşuda Tatarstannıñ Amerikadağı wäkile Rinat Latıypov, Avstriädäge wäkil Vladimir Medvedev, Äzerbäydcändäğe wäkil Rafael' İl'yazov, Mordoviädäge säwdä yortı citäkçese Şamil Bikmaev, Mari respublikasındağı eşquar häm tatar avtonomiäse räise Ramil Wafin, Berlindağı säwdä yortı citäkçese Gerasimov häm başqalar, bigräk tä Qazannıñ meñ yıllığı programmasında qatnaşu belän qızıqsındılar. Yaroslavl' wäkile Kälimulla Xäyrullin Qazanğa maxsus köymä belän kilergä cıyınuın äytte. Rinat Zakirov anıñ kilüen xupladı. Annarı İvanovo şähäreneñ tatar avtonomiäse räise Färit Lyapin söyläde. Ul İvanovo şähäreneñ tatar avtonomiäse oyıştırğan tatar teatrınıñ Qazanda “Şäcärä” isemle spektakl' quyuı häm şuşı yılnıñ aprel' ayında Mäskäwdä “Sağışlı cır” spektaklen quyarğa äzerlänüläre xaqında äytep kitte.
Şul uq oçraşuda Altay kraenda tatar avtonomiäsen citäkläwçe, Altay-Tatarstan säwdä cämğiäte direktorı Änwär Äminev, anıñ urınbasarı Zakir Säğıytov bik üzençälekle ber mäşäqät belän yörülären citkerde. Alar Tatarstannıñ däwlät simvolı bulğan aq bars canwarınıñ dönyada çiklängän sanda ğına qaluına borçılıp, Altay urmannarına şuşı barslarnı saqlaw häm ürçetü proyektı tözegännär. Dekaber ayında alar Çıngızxan isemle barsnı Tatarstan prezidentı Mintimer Şäymievkä büläk itkännär. Xäzer Çıngızxan Qazan zooparkında yäşi. Kiläçäktä aq barslarnıñ ğailäse dä bulıp, bu borınğı törkilärneñ yaratqan canwarı ürçi başlarğa tieş. Monıñ öçen Altay awçıları totıp alğan Çınğızxan Tamerlan isemle bars malaylarına käläş bulırlıq ana bars ta kiräk. Xäzergä şuşı maqsatta Qazanğa Çiläbe zooparkınnan Sil'viä isemle bars qızı kiterelü mäğlüm. Döres, Sil'viä Çınğızxannan ölkänräk, ämma bars yegete bik tiz üsä dilär. Kem belä bälki kiläçäktä barslarnıñ ürçi başlawı turında işetergä dä nasıyp bulır.
Şulay da aq barsnı qotqaru Qazan zooparkı qısalarında ğına mömkin tügel. Ul tabiği şartlarda, irektä yäşärgä tieş. Bu aq barslar borınğı zamannardan törki xalıqlarınıñ tabına torğan simvolı, qotqaruçısı dip sanala. Amerikada häm başqa illärdä aq barsnı iñ siräk oçrıy torğan häm saqlarğa tieşle dip sanap, şuşı canwarnı qotqaru fondı oyıştırğan. Ä nigä äle tere barslar oçrıy torğan Altayda maxsus pitomnik, tabiği saqlağıç tözemäskä dip sanıy Änwär Aminev häm Zakir Sägıytov.
Şimbä könne Altay tatarları Tatarstan xökümäte citäkçeläre belän oçraşıp, aq barsnı qotqaru proyektına matdi häm ruxi yärdäm oyıştırunıñ praktik yaqların söyläştelär. Bu şaqtıy qatlawlı häm çeterekle eş bulıp çıqtı. Tatarstannıñ çit töbäklärdäge säwdä yortları häm milli oyışmalar härwaqıt şundıy qatlawlı wäzğıättä çeterekle eşlär başqara digän tä'sir qala Kongressta ütkän oçraşudan soñ.
Al'bina Zäynulla, Qazan.
XS
SM
MD
LG