Rim papasın saylaw yolası, latin telendä äytkändä "conclave" - kardinallarnıñ yäşeren cıyını soñğı 27 yılda berençe tapqır ütä. Urta ğasırlardan kilgän ğädät nigezendä, ul Vatikanda, Michelangelo sürätläre belän bizälgän Sikstin pulatında ütä. 52 ildän kilgän 115 kardinal İoan Pavelnıñ warisın, çirattağı 265nçe papanı saylarğa tieş. Sikstin pulatı bu yulı, urta ğasırlardağı şikelle yozaq belän biklänmäsä dä, kardinallarğa basım-fälän bulmasın öçen, alar tışqı dönyadan özelgän bulaçaq: zamança elemtä çaraları, telefon, internet, radio, televidenie qullanu, xättä gäzit uqu tıyılğan. Çıbıqsız elemtägä qarşı pulat tiräsendä xättä maxsus ekran qorılğan.
Rim papası bulıp saylanu öçen tawışlarnıñ öçtän-ikesen cıyu kiräk. Soñğı könnärdä iñ yış äytelgän faraz – bu urınnı alman kardinalı Joseph Ratzinger alır dip kötelä. "İnside the Vatican" isemle jurnal möhärrire, tarixçı Robert Moynihan bezgä telefon aşa Vatikannan äytünçä, saylaw-aldı söyläşülär barışında kardinallar namzätlärneñ häm dini häm säyäsi qaraşların tikşergän:
Audio (Robert Moynihan)
"Kardinal Joseph Ratzinger cannıñ sixri köçenä inanğan keşe. Läkin matdi töşençälär anıñ öçen tulısınça yat dimäs idem, fäqät ul alarnı berençe urınğa quymıy. Qayber latin amerika, xättä italian kardinalları anı şunıñ öçen tänqitli."
İoan Pavelnıñ yaqın yärdämşçese bulğan Ratzingernı kimendä 50 kardinal xuplıy dip sanala. Ciñü öçen 77 tawış kiräk. Tarixtan kürengänçä, elekke papanıñ tarafdarları bik siräk ciñä. Moynihan süzlärençä, täräqqi itkän illärneñ kardinalları, tawışların dini tügel, ä sotsial tigezlek mäsäläsenä tayanıp birergä mömkin:
Audio (Robert Moynihan)
"Alar konservativ katolik qaraşqa almaş teli, misal öçen Braziliä kardinalı Hummes kebek keşene."
Näticädä, şuşı ike qaraşnıñ urtası ciñep çığarğa da mömkin, äytik, urtaraq qaraşta torğan Milan yä Parij kardinalı.
Berär kötelmägän xäl genä kilep çıqmasa, saylawlar berniçä kön barır dip kötelä. Kardinallar tieşle sanda tawış cıyılğançığa qädär, könenä 4 tapqır tawış biräçäk.
Şul uq elek-elektän kilgän yolağa kürä, pulattan kütärelgän aq töten, papanıñ nixayät saylanuın işarä itäçäk. Ä inde qara töten – tawış birü yänä näticäsez digänne añlataçaq.
1987 yılda ütkän soñğı canclave 3 kön bardı, barlığı 8 tawış birü kiräk buldı. Ul saylawlarda kötelmägändä İoanl Pavel ciñep çıqqan ide.
-Ali Gilmi
Rim papası bulıp saylanu öçen tawışlarnıñ öçtän-ikesen cıyu kiräk. Soñğı könnärdä iñ yış äytelgän faraz – bu urınnı alman kardinalı Joseph Ratzinger alır dip kötelä. "İnside the Vatican" isemle jurnal möhärrire, tarixçı Robert Moynihan bezgä telefon aşa Vatikannan äytünçä, saylaw-aldı söyläşülär barışında kardinallar namzätlärneñ häm dini häm säyäsi qaraşların tikşergän:
Audio (Robert Moynihan)
"Kardinal Joseph Ratzinger cannıñ sixri köçenä inanğan keşe. Läkin matdi töşençälär anıñ öçen tulısınça yat dimäs idem, fäqät ul alarnı berençe urınğa quymıy. Qayber latin amerika, xättä italian kardinalları anı şunıñ öçen tänqitli."
İoan Pavelnıñ yaqın yärdämşçese bulğan Ratzingernı kimendä 50 kardinal xuplıy dip sanala. Ciñü öçen 77 tawış kiräk. Tarixtan kürengänçä, elekke papanıñ tarafdarları bik siräk ciñä. Moynihan süzlärençä, täräqqi itkän illärneñ kardinalları, tawışların dini tügel, ä sotsial tigezlek mäsäläsenä tayanıp birergä mömkin:
Audio (Robert Moynihan)
"Alar konservativ katolik qaraşqa almaş teli, misal öçen Braziliä kardinalı Hummes kebek keşene."
Näticädä, şuşı ike qaraşnıñ urtası ciñep çığarğa da mömkin, äytik, urtaraq qaraşta torğan Milan yä Parij kardinalı.
Berär kötelmägän xäl genä kilep çıqmasa, saylawlar berniçä kön barır dip kötelä. Kardinallar tieşle sanda tawış cıyılğançığa qädär, könenä 4 tapqır tawış biräçäk.
Şul uq elek-elektän kilgän yolağa kürä, pulattan kütärelgän aq töten, papanıñ nixayät saylanuın işarä itäçäk. Ä inde qara töten – tawış birü yänä näticäsez digänne añlataçaq.
1987 yılda ütkän soñğı canclave 3 kön bardı, barlığı 8 tawış birü kiräk buldı. Ul saylawlarda kötelmägändä İoanl Pavel ciñep çıqqan ide.
-Ali Gilmi