Barlığı 46 däwlät kergän Yewropa Şurasınıñ Parlament mäclese çärşämbe utırışında üz äğzalarınıñ berse - Rusiäneñ niçek itep alğan yöklämälären ütäwen tikşerde. Fiker alışu üzägendä ilneñ demokratik normalarnı niçek nığıtuı ölkäsendäge uñışların häm citeşsezleklären açıp salğan maxsus xisap tordı. Ul kiñ cämäğätçelekkä äle yünneñ 3-endä ük bäyän itelep, anda Rusiä elekke citeşsezleklärennän arınu ölkäsendä "ällä ni zur eş başqarmadı" dielgän ide. Şuşı fiker çärşämbedä, xisapnı äzerläwçelärneñ berse, britan David Atkinson çığışında qabat yañğıradı, ul Rusiä älegä çın demokratiägä äylänep kitä almadı dip belderde:
Audio, David Atkinson
"Çınbarlıq şul ki, Rusiä älegä çın demokratiä tügel. Anda ğadel saylawlar ütkärelgäne yuq, monıñ säbäbe şunda ki, andağı televideniä säyäsi yaqtan bitaraf ta, däwlät tä''sirennän wä kontrolennän dä azat tügel. Rusiädäge mäxkämä sisteması, anda reformalar barsa da, bez alarnı älbättä, xuplıybız, älegä tulısınça eşläp kitä almadı, ul da rişwätçelektän, säyäsi tıqşınulardan irekle tügel" dip sürätli Rusiädäge demokratik wäzğiatneñ xälen David Atkinson. Anıñ fikerençä, Rusiädä demokratik ğädätlärneñ ternäklänep kitüenä Tönyaq Kavkazda däwam itkän suğış, şikle xosusilaştıru eşläre häm kiñ cäyelgän korrupsiä, rişwätçelek kirtä bulıp tora. Yewropa Şurasında äğza bulunıñ şartı itep Rusiägä ülem cäzasın beterü, keşe xoquqların bozuçılarnı, bigräk tä Çeçnädä, cawapqa tartu häm Moldovadan urıs ğäskärlären çığaru quyılğan ide. Şuşı yöklämälären ütäw ölkäsendä Rusiä äyterlek qazanışlarğa ireşmäde dip isäpli, Mäskäwdäge Globalizatsiä tikşerenüläre üzägen citäkläwçe Boris Kagarlitski:
Audio, Boris Kagarlitski
"Keşe xoquqların saqlaw ölkäsendä berdänber kürenerlek qazanış itep ülem cäzaların ğämälgä quyunı tuqtatıp torunı äytep bula, bar başqa ölkälärdä bez ezlekle töstä artqa çigenäbez diyär idem", Boris Kagarlistki, häm "zur soraw bulıp, başqaça mömkin bulır ideme soñ digäne dä tora, çönki cämğiattä barlıqqa kilgän ictimaği wä iqtisadi büleneş çın demokratik täräqqiatkä urınnı bik az qaldıra" dip däwam itä. Bu Globalizatsiä tikşerenüläre üzägen citäklägän Boris Kagarlitski fikere ide. Ämma Rusiäneñ Parlament mäclesendäge räsmi wäkillege bötenläy başqaça uylıy, anıñ äğzaları Rusiädäge citeşsezleklärne tänqitläwne kire qağarğa tırıştı. Däwlät Dumasınıñ xalıqara mönäsäbätlär komitetı räise urınbasarı Natalya Naroçnitskaya, ikençe dönya suğışında ciñüne iskä alıp, natsilardan qotqarğan Rusiäne xäzerge Yewropa tänqitli almıy digänräk fiker bäyän itte:
Audio, Nalatya Naroçnitskaya
"Bügenge wäzğiatneñ ğäcäyep yağı şunda - yartı Yewropanı tarixta millät bularaq yuğaludan, "Öçençe Reich" öçen kötüçe wä yalçığa äylänüdän qotqarğan ilne xäzer şundıy mentor tawış belän demokratiägä öyrätälär" di Dumadağı "Rodina" berläşmäse deputatı Naroçnitskaya. Rusiä yağı üpkä belderü belän genä çiklänmi, ul Ukraina, Gruziä häm Qırğızstanda säyäsi oppozitsiä ezärleklänä dip, şul illärne tänqitlägän ayırım ber qarar ölgese täqdim itä. Ukraina tışqı eşlär ministrı Boris Tarasyuq Mäskäwneñ şuşı adımın küzgä töten cibärü, iğtibarnı üz citeşsezleklärennän çitkä etärü tırışlığı dip bäyäläp çıqtı.
Kärim Kamal
Audio, David Atkinson
"Çınbarlıq şul ki, Rusiä älegä çın demokratiä tügel. Anda ğadel saylawlar ütkärelgäne yuq, monıñ säbäbe şunda ki, andağı televideniä säyäsi yaqtan bitaraf ta, däwlät tä''sirennän wä kontrolennän dä azat tügel. Rusiädäge mäxkämä sisteması, anda reformalar barsa da, bez alarnı älbättä, xuplıybız, älegä tulısınça eşläp kitä almadı, ul da rişwätçelektän, säyäsi tıqşınulardan irekle tügel" dip sürätli Rusiädäge demokratik wäzğiatneñ xälen David Atkinson. Anıñ fikerençä, Rusiädä demokratik ğädätlärneñ ternäklänep kitüenä Tönyaq Kavkazda däwam itkän suğış, şikle xosusilaştıru eşläre häm kiñ cäyelgän korrupsiä, rişwätçelek kirtä bulıp tora. Yewropa Şurasında äğza bulunıñ şartı itep Rusiägä ülem cäzasın beterü, keşe xoquqların bozuçılarnı, bigräk tä Çeçnädä, cawapqa tartu häm Moldovadan urıs ğäskärlären çığaru quyılğan ide. Şuşı yöklämälären ütäw ölkäsendä Rusiä äyterlek qazanışlarğa ireşmäde dip isäpli, Mäskäwdäge Globalizatsiä tikşerenüläre üzägen citäkläwçe Boris Kagarlitski:
Audio, Boris Kagarlitski
"Keşe xoquqların saqlaw ölkäsendä berdänber kürenerlek qazanış itep ülem cäzaların ğämälgä quyunı tuqtatıp torunı äytep bula, bar başqa ölkälärdä bez ezlekle töstä artqa çigenäbez diyär idem", Boris Kagarlistki, häm "zur soraw bulıp, başqaça mömkin bulır ideme soñ digäne dä tora, çönki cämğiattä barlıqqa kilgän ictimaği wä iqtisadi büleneş çın demokratik täräqqiatkä urınnı bik az qaldıra" dip däwam itä. Bu Globalizatsiä tikşerenüläre üzägen citäklägän Boris Kagarlitski fikere ide. Ämma Rusiäneñ Parlament mäclesendäge räsmi wäkillege bötenläy başqaça uylıy, anıñ äğzaları Rusiädäge citeşsezleklärne tänqitläwne kire qağarğa tırıştı. Däwlät Dumasınıñ xalıqara mönäsäbätlär komitetı räise urınbasarı Natalya Naroçnitskaya, ikençe dönya suğışında ciñüne iskä alıp, natsilardan qotqarğan Rusiäne xäzerge Yewropa tänqitli almıy digänräk fiker bäyän itte:
Audio, Nalatya Naroçnitskaya
"Bügenge wäzğiatneñ ğäcäyep yağı şunda - yartı Yewropanı tarixta millät bularaq yuğaludan, "Öçençe Reich" öçen kötüçe wä yalçığa äylänüdän qotqarğan ilne xäzer şundıy mentor tawış belän demokratiägä öyrätälär" di Dumadağı "Rodina" berläşmäse deputatı Naroçnitskaya. Rusiä yağı üpkä belderü belän genä çiklänmi, ul Ukraina, Gruziä häm Qırğızstanda säyäsi oppozitsiä ezärleklänä dip, şul illärne tänqitlägän ayırım ber qarar ölgese täqdim itä. Ukraina tışqı eşlär ministrı Boris Tarasyuq Mäskäwneñ şuşı adımın küzgä töten cibärü, iğtibarnı üz citeşsezleklärennän çitkä etärü tırışlığı dip bäyäläp çıqtı.
Kärim Kamal