23 iyündä Qazanda 3-4 federal' xalıqara konferensiä bardı. Qol Şärif mäçeten açuda qatnaşu öçen kilgän zur qunaqlar arasında bersennän berse abruylı ğalimnär, belgeçlär bar ide. Şularnıñ bersenä büläk itep Tatarstan rässamı yäki sınçısı yasağan berär suvenir yäki räsem birsälär, bu xalıqara nizağ kiterep çığarır ide. Çönki Rusiä zakonnarı buyınça sänğät äsären çit ilgä çığaru öçen Mäskäwdä yäki Tübän Novgorodta ekspertiza yasaw şuşı räsemne çığarırğa mömkin digän dokument birelergä tieş. Atlağan sayın Mäskäwgä, Samarağa, Novgorodqa barıp röxsät käğäze alu mömkin bulmağaç, soñğı aylarda çit ilgä sänğät äsärlären satu yäki büläk itü tuqtaldı. “Azatlıq” radiosı uzğan tapşıruda bu xaqta söylägän ide. Bu xurlıqlı xäl respublikanıñ da, Rusiäneñ dä däräcäsen töşerä. Milli sänğät äsären çit ilgä dä kürsätä almağan xalıqnı irekle, ä respublikanı möstäkıyl' dip äytep bulamı? İñ qızığı şul – elekke yıllarda sänğät äsärlären tamojnyağa kürsätü beleşmäse Tatarstan mädäniät ministrlığı qaramağında bulğan. Mixail Fradkov xökümätendä mädäniät ministrlığı eçendä agentlıqlar qoru wäqälätlären üzara büleşä başlağannar. Älbättä inde Tatarstan wäqälätlären iskä alu turında süz dä yuq. 2005 yılnıñ ğinwarınnan başlap tarixi häykällär häm sänğät äsärlären küçerü mäs’äläse tulısınça Mäskäw qulına kitkän. Federal' okrug citäkçelege urnaşqan şähärlärdä genä sänğat ekspertizası yasawnıñ uñaysızlığı şunda uq kürensä dä, moña berkemneñ dä ise kitmägän. Xätta ekspertizanı Qazanda yasağan xäldä dä şuşı beleşmä öçen birgän poşlina aqçası Federal' üzäkkä kitäme, ällä respublikada qalamı digän mäğnäsez bäxäs tä kilep tuğan. Bu töyennärne çişü ozaqqa suzılır kebek ide, ämma uzğan atnada şaw-şulı cıyılışlar barğanda 4-5 keşe qatnaşqan ber kiñäşmädä sänğät äsärlären bäyäläw häm çitkä çığaru mäs’äläse xäl itelde. Tatarstan premyer-ministrı urınbasarı-mädäniät ministrı Zilä Wälieva Rusiäneñ massaküläm kommunikatsiälär häm mädäni mirasnı saqlaw buyınça agentlıq citäkçese Boris Boyarskovnı qabul itte. Üzara fiker alışuda respublikadağı tarixi häykällär turında süz bardı. Zilä Wälieva äytüençä Tatarstanda 7 meñ borınğı yad'kär bar. Qayberäwläre bik qızğanıç xäldä bulsa da, alarnı saqlaw, tergezü öçen aqça bik az kilä. Häykällärne, yad'kärlärne saqlaw, sänğät äsärlären äyläneşkä kertü öçen töbäklärneñ wäkälätlären arttıru kiräk. Menä şuşı mäs'älälär buyınça Tatarstan ministrlar kabinetı häm federal' agentlıq arasında kileşü tözelergä tieş. İñ möhime yad'kärlärne saqlaw, anıñ kem qaramağında, kem milkendä buluı ikençe mäs'älä dip belderde mädäniät ministrı.
Ä inde räsem häm sınnarnı çitkä çığarunı Qazanda oyıştıruğa kilgändä bu mäs'älä xäl iteläçäk. Tatarstan xökümäte belän federal' agentlıq arasında kileşü tözelgänçe ük respublika mädäniät ministrlıysında bu eş belän şöğellänüçe wäkälätle wäkil bilgelänergä tieş. Mädäniät ministrı xezmätkäre Ol'ga Şelkovskaya äytüençä, sänğät äsärlären çitkä çığaru buyınça wäkälätlär Tatarstanğa qaytarıla. Häm berençe iyüldän başlap Tatarstan Rusiäneñ massaküläm kommunikatsiälär häm mädäni mirasnı saqlaw buyınça Federal' xezmätneñ Samara töbäk idäräse belän eşli başlar dip kötelä. Şulay itep iyül başınnan sänğät äsärlären çit ilgä çığaru öçen Mäskäwgä yäki Tübän Novgorodqa, Samarağa barmıyça Qazannıñ üzendä beleşmä alıp bulaçaq. Ä soñraq Qazannıñ mädäniät ministrlığı qaramağında häykällärne häm sänğät äsärlären saqlaw buyınça agentlıq tözeläçäk.
Al'bina Zäynulla
Ä inde räsem häm sınnarnı çitkä çığarunı Qazanda oyıştıruğa kilgändä bu mäs'älä xäl iteläçäk. Tatarstan xökümäte belän federal' agentlıq arasında kileşü tözelgänçe ük respublika mädäniät ministrlıysında bu eş belän şöğellänüçe wäkälätle wäkil bilgelänergä tieş. Mädäniät ministrı xezmätkäre Ol'ga Şelkovskaya äytüençä, sänğät äsärlären çitkä çığaru buyınça wäkälätlär Tatarstanğa qaytarıla. Häm berençe iyüldän başlap Tatarstan Rusiäneñ massaküläm kommunikatsiälär häm mädäni mirasnı saqlaw buyınça Federal' xezmätneñ Samara töbäk idäräse belän eşli başlar dip kötelä. Şulay itep iyül başınnan sänğät äsärlären çit ilgä çığaru öçen Mäskäwgä yäki Tübän Novgorodqa, Samarağa barmıyça Qazannıñ üzendä beleşmä alıp bulaçaq. Ä soñraq Qazannıñ mädäniät ministrlığı qaramağında häykällärne häm sänğät äsärlären saqlaw buyınça agentlıq tözeläçäk.
Al'bina Zäynulla
