Avgust axırında Qazan metrosınıñ berençe sızığı xäräkät itä başlayaçaq. Ör-yaña metro poyezdları Qazan Kremle yanındağı stansiädän Tuqay mäydanına kiläçäk. Annarı Sukonqa bistäsenä, Ämät stansiäsendä tuqtalıp, Tawlar mäxälläsenä cilderep kilep citäçäk. Moña qädär bu ğämäl käğäzdäge faraz bulsa, xäzer inde mondıy yañalıq çınlıqta kürenä başladı. Cir astındağı zur tözeleş küzgä kürenmäsä dä, anda berniçä meñ keşe, yözlärçä berämlek texnika bik zur eş başqarğan, çın şähär tözep quyğan.
Bıyıl tözelep tapşırıla torğan 8 şär çaqrımlı ike tonnel' beton kiemgä kienderelgän. Alarda ike par rel's häm elektr çıbıqları suzılğan . Bu könnärdä avgustta tapşırılaçaq stansiälärne märmär taş belän bizälü tämamlana. Basqıçlar, poyezlarnı kötü mäydançıqları, perronnar, metroğa kerä torğan işek-qapqalar näq şuşı könnärdä äzer bulırğa tieş. Bu eşlärne berniçä metro tözü oyışması beryulı alıp bara. Ber aylap ğına qalğan waqıt eçendä alar texnikanıñ, energiä çıbıqlarınıñ sınawlar ütep safqa bastırıluın tikşerä.
Döresen äytkändä, äle yaña ğına qazılğan cir astı yulları buylap poyezdlar xäräkät itüen küz aldına kiterü bik qıyın. Ämma näq bu atnada berençe poyezd Peterburgtan kilep Qazan metrosınıñ rel'slarına bastı. Cir östennän kilgän metro vagonnarınıñ cir astı yulına töşüen tarixi mizgel dip äytergä mömkin. Bez Ämät stansiäsendäge depoda poyezdnı tüzemsezlek belän kötep torğan texniklar häm injenerlar niçek dulqınlanğanın üz küzlärebez belän kürdek. Metro eşlären alıp baruçı İlfat Säyfetdinov kötü säğätlären buşqa ütkärmi, bu mizgellärdä dä anıñ mäşäkate bixisap “ Bügen bezgä Ämät stansiäsenä berençe vagon kilergä tieş. Sukon bistäse stansiäsen 15 iyülgä tözep beterergä tieşbez. Xäzer tönge smenalarğa da qalıp eşlibez. Älegä waqıtı buyınça ölgeräbez. Tırışabız. Xäzer yäşelländerü eşläre genä qaldı. Töp eşlär bette.”
Berençe poyezd artınnan ikençeläre dä beton belän kienderelgän cir tişegenä kerep kitäçäk. Metro tözüçelär şunı äytte. Berençe avgustqa qädär Qazanğa tağın 4 poyezd qaytırğa tieş, barlığı dürtär vagonlı un poyezd qaytaçaq.
Moñarçı zäñgärsu ekspress vagon yartı yıl däwamında sınawlar ütkän. Poyezdnıñ alğı öleşe yañartılğan, yörtüçeneñ eş urını da tulısınça komp'yuterlaşkan. Salon eçe plastik belän eşlängän, passajirlar öçen böten informatsiä maxsus tabloda çağılaçaq.
Qazan metrosında äle Rusiädä tiñe bulmağan xezmät kürsätü sisteması da ğämälgä kerteläçäk. Ul da bulsa, poyezdlarnıñ yörtüçedän başqa xäräkät itüe. Dürt vagonlı poyezdlar xalıqnı avtomatlaştıyrılgan sistema yärdäme belän yörtäçäk.
Şunsın da äytergä kiräk, metroda käräzle telefonnar eşläyäçäk dip kötelä.
Xäzergä metro stansiäläreneñ niçek bizälüen belüçelär häm kürüçelär yuq diärgä bula, çönki här stansiägä kilgändä köçle saq quyılğan. Metronıñ iminlegen tä'min itü öçen çaralar kürelgän. Metroda passajirlarnıñ iminlegen saqlaw öçen 15 törle sistema buldırılğan. Aña avtomatik yanğın sünderü, metroğa kertü häm passajirlarnı kertep cibärü, qotqaru xezmäte häm başqa törle qurqınıçsızlıqnı tä'min itü sistemaları kerä.
Tatarstan kunakxanäse yanındağı Tuqay stansiäse G.Tuqay äsärläre temasına yasalğan surätlär belän bizälä.
Küp tä ütmäs irtänge säğät 5 tän tönge 12 qädär teläsä qaysı waqıtta 7 minut sayın ütä torğan poyezdlarğa utırıp, xäzerge Bocra tuqtalışı tiräsendäge cir astında Şürälelärgä, Suanalarına säläm birep 12 minutta Tawlar mäxälläsenä barıp citäçäkbez. Yörü bäyäse 7 sum bulaçaq. Tüläw sistemasında smart-jetonnar häm smart-qartalar qullanılaçaq. Smart-jetonnarnıñ bäyäse 15 sum bulsa, smart-qartanıñ üzqimmäte 50 sum belän isäplänä. Mäktäp uquçıları, östenleklärgä iä buluçılarğa taşlamalar qaralğan. Metroda xalıqqa xezmät kürsätäçäk keşelär Sankt – Peterburgta maxsus belem alğan belgeçlär.
Zöfär Bilalovnıñ “Cir astında yullar yuq, isän çaqta küreşik” digän süzläre küz aldında iskerep bara, çönki xäzer Qazanda cir astında yulları bar.
Gölnaz Şäyxetdinova. Qazan.
