Accessibility links

Кайнар хәбәр

Analitiklar London şartlawlarınıñ bäyläneşläre başqa illärdä dä bar dip isäpli


Uzğan atnada Londonda şartlatılğan bombalarnı yasağan dip şiklänelüçe Magdy Elnashar comğa könne Qahirädä qulğa alındı. Tikşerüçelärneñ töp maqsatı xäzer ul şartlawlarnı kem oyıştırğanılığın açıqlaw. Tikşerüçelär bombalarnı intixarçılar şartlatqan dip belderde. Politsiä cämäğätçelekkä möräcäğät itep şartlatuçılarnı totuğa häm alarnıñ yardämçelären açıqlawğa öleş kerterlek härtörle mäğlümätne xäbär itüne soradı. Ul arada 7-nçe yüldäge şartlawlarda qatı yaralanğan tağın ber keşe hafat buldı häm qorbannar sanı 54-kä citte.

Britaniä politsiäse wäkile Peter Clarke uzğan atnada Londonda bombalar şartlatqan 4 intixarçını kem yallağanın häm kem öyrätkänen açıqlaw eşläre baruın belderde.

AUDİO: Qayber närsälärne açıqlarğa kiräk. Höcümnärne kem başqarğan, alarğa kem yardäm itkän, kem finanslağan, kem öyrätkän, kem ruxlandırğan. Monıñ öçen aylarça külämle häm centekle tikşerülär kiräk bulaçaq.

Politsiä bombalarnı 4 intixarçı şartlatqan dip iğlan itte. Comğa könne isä Quşma Ştatlardağı ABC televideniese ul bombalarnı yasağan dip şiklänelüçe 33 yäşlek Magdy Elnaşarnıñ totıluı turında belderde. Anı Qahirädä Mısır politsiäse qulğa alğan. Xäzer Mısır politsiäse Britan agentları qatnaşılığında annan soraw ala dielä, ämma älegä bu xäbär räsmi räweştä raslanmadı. Xakimiätlär isäpläwençä, London şartlawlarına 2 atna qala En-naşar Britaniädän kitkän. Tikşerüçelär äytüençä Ennaşar Angliäneñ Leeds Universitetında bioximiä uqığan bulğan, häm soñğı arada şul uq şähärdä ximiät uqıtuçısı bulıp eşlägän. Xäzer xakimitlär bomba yasawçılarnıñ beräw genäme, berniçäme bulğanın, häm Leeds şähärendä yäşeren räweştä älegä şartlamağan başqa bombalar yasalğanmı-yuqmı ikänlegen dä açıqlarğa tırışa. İntixarçı 4 şartlatuçınıñ 3-se Leedstan. Politsiä inde alarnıñ ikeseneñ isem familiälären, tuğan yılların iğlan itte. Alar Britaniädä tuıp üskän paqstanlılar. Analitiklar bu terror ğämäleneñ äl-Qaidä kebek yaxşı oyışqan häm täcribäle törkem tarafınnan oyıştırılğanı kürenä di. Londondağı İminlek mäs''äläläre analitik üzäge belgeçe David Claridge: AUDİO: Minemçä bu baştan uq, şartlawlar könnennän ük bik açıq ide. Şartlatqıçlarnı Britaniä watandaşları alıp barıp şartlatqan bulırğa mömkin bulsa da, monda Äl-Qaidäneñ yäki başqa kiñräk berär çeltärneñ qatnaşı bar. Häm xäzer, birgäk tä mısırlınıñ qatnaşlığı turında mäğlümät kilü belän monıñ şulay bulğanlığı raslana da. Comğa könne London politsiäse xezmätkäre İan Blair bu 4 şartlawnıñ başqa illär belän dä bäyläneşe bar dide. Blair açığraq itep äytmäsä dä Britaniä äl-Qaidä belän açıq bäyläneş bar dip isäpli dide. Paqstan prezidentı Pärwäz Möşärräf Britaniä premyer ministrı Tony Blairğa bu tikşerülärdä Paqstan yağınnan yardäm wäğdä itte. İntixarçılarnıñ ikese 18 yäşlek Xasib Mir Xösäin belän 22 yäşlek Şehzad Tanwirnıñ din sabaqları alu öçen Paqstanda bulıp qaytuı mäğlümät. Janes İntelligence Digest jurnalınıñ Londondağı xezmätkäre Alex Standish äl-Qaidä 2001-nçe yılda Äfğänstandağı bazasınnan bärep çığarılğannan soñ bar dönyağa taralğan keçkenä çeltärlärgä bülgälände di. Ul çeltärlär üzläreneñ ayırım operatsiälären başqarsa da üzara almaşu bara. AUDİO: Ğädättä äl-Qaidä çeltäre, yäki äl-Qaidägä bäyle çeltärdä 8-10 keşe bulırğa mömkin. Ul keşelärneñ barısı da ber ük urında yäşi digän süz tügel. Anda ideologiä belgeçe dä, bomba yasaw belgeçe dä bulırğa mömkin. Höcüm waqıtında alarnıñ barısı da anda bulmıy. Alar ildän qaçqan bulırğa, başqa çeltärgä küçkän bulırğa mömkin. Häm bu keşelär ğädättä iminlektä bula yäki Britaniädän çittä dä alarğa bulışuçı berär törle yardämçel çeltär bula. Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG