Accessibility links

Кайнар хәбәр

<p>Uram iseme Mäskäwski</p>


Bu atnada Qazanğa ike - öç ministr kilep, bolay da tığız yullardağı bökelärne kübäyttelär. Mäskäwdän wäkillär küpläp kilep qızıqsınğaç ta, yalqıta ikän. Ä kilüçe bulmasa, talamasalar, maqtamasalar, şiklänmäsälär nişlär idek? Bu könnärdä Qazan şaqtıy xikmätle, xätta beraz xätär urınğa äylände. Kön sayın qayçı kiskän tawış işetelä. Menä aeroporttağı terminalnı açıp qızıl tasma kistelär, menä Çulman küperenä taba salınğan avtobannı da açtılar. Yaña vokzal binası häm zamança bizälgän mäydan açu waqıtında da qayçı belän tasma kisü küzätelde. Yaqın arada milli universitet binasın häm Cälil teatrın yañadan açu mäşäkate kilep citte. Avgust axırına qädär qayçılar çıñlap qına toraçaq, türälärneñ qayçı tota torğan barmaqları söyällänep betär inde. Uram tuzanı, tözeleş pıçrağı çalbar balaqlarına buyala. Citmäsä, uramnardan ütü şaqtıy qıyın häm qazanlılar protest aksiälärennän totılıp qala almıy älbättä.

Ğomumän, mitinglar, protest xatları Tatarstan öçen tabiği xäl. Şulay bulırğa tieş tä ul. Närsäder oşamıy ikän, çatnatıp äytäseñ. Qaywaqıtta tıñlıylarda, läkin här kemneñ üz qiblası.

Петр1 gä başta tabınıp yäşädek, annarı anıñ qaneçkeç bändä ikänlege bilgelände. Bigräk tä anıñ sını G.Tuqay häykälennän yıraq tügel urında quyılsa, bu inde metro stansiäse häm mäydanğa Tuqay isemen birüne yuqqa çığara çönki keşelär Petr patşanı kübräk bel bit. Bigräk tä tatar bulmağannar. Peterburg qalasınıñ şuşı büläge xalıqta şöbhä arttırdı. Menä bit beräwlär ixlas küñeldän büläk itä, ä bez räxmät inde dip kire töyep cibärergä torabız ul Petr patşa häykälen. Rus. ru digän internet säxifäsendä çäçräp çıqtılar. Qazandağı millätçelär antirossiyskiy häm rusofobskiy dip faş itä başladılar. Ä bit beläsez elekke zamannarda bu ğayıpläwlärdän soñ iñ kimendä törmägä utırtıp quya idelär.

Ä nigä antiurıs bulıyq di inde bez. Antıtatarlıq buyınça teläsä kemne uzdırıp cibärä alabız. Yuq bez Altın Urdanıñ warisı bulğan Rusiäne tarixi Watanıbız dip beläbez. 1500 yıl diärlek elek tözelgän törki qaxanlıqları şunda bit inde. Menä şuña kürä Sverdlov uramı urınina Sankt- Peterburg uramın tözelüen xuplap Mäskäw uramın da tärtipkä salğanda şäp bulır ide. Änä bit elekke Kirov uramına Mäskäwski digän iseme qaytarıldı. Şunı isäpkä alıp, Mäskäw xökümäte şuşı uramnı mäskäwläşterergä tieş ide. YU. Luşkov ul äybät keşe, tatarlarnı xörmät itä, ämma Kirov uramı, yäğni Mäskäw uramı elekke xälendä. Çoqırlarğa trolleybus töşep kitsä, tübäse kürenmi. Äx, YU.Luşkov Matvienko kebek Qazanğa tözüçelär cibärep, Mäskäw uramındağı xäräbäräklärne tözekländerep cibärsä ide. Şunda Qızıl mäydannan Vasiliy blojennıy manaraların quydırtsa, yäki Qazanski sobornıñ kopiäsen qaytarsa, tatarlar ber dä räncemäs ide. Çönki ul bit zamanında Qazanda bulğan qorılmalarnıñ ürnäge, ämma Mäskäw üz isemendäge uramnı onıttı.

Yort stenalarıyndag yazmalar kiril xärefläre belän Mäskäwski dip yazılsa da, xäräbäräklär häm yullar elekkeçä qaldı. Meñ yıllıqqa qädär qalğan 3 atna eçendä kem alarnı rätlär soñ? Şuña kürä Qazanda xäzer şundıy mäkal' çıqtı, “На Лушкова надейся, сам не плошай” dilär. Häm bu tarixnıñ axırı bilgesez. Peçän bazarına çıqqan uramın yuqqa ğına Mäskäwski dip atadıq. Üzebez tözise bulğaç üzebezçä genä ber isem quışırğa ide. Bu xikmätle tarixnıñ säbäben häm kiläçägen belüçelär bezgä yazsınnar ide. Ä xäzergä şuşı xikmätle xälneñ şayarumı, ällä berseneñ axmaqlığımı ikänlegen belä almadıq. Wallahi, billähi. Böten närsäne añlıybız, menä şuña ğına töşenep bulmıy.

Rimzil Wäli.

XS
SM
MD
LG