Accessibility links

Кайнар хәбәр

Damir İsxaqov: FSBnıñ mondıy ğämäle Rusiä öçen bik zararlı


Soltan Ğäliev digän täxällüs astında yazuçı jurnalistnıñ tarix fännäre kandidat Damir İsxaqov belän intervyusı Tatar islamı dip atala. Soñğı waqıtta İslamnıñ tatarlarğa xas küreneşe turında şaqtıy küp çäynälende. Xätta, qayber ideologlar Yevroislam digän yaña añlatma da tudırdılar. Läkin “Звезда Поволжья”da basılğan bu yazma, ideologik neçkäleklär turında tügel. Ä soñı waqıtta respublikadağı islamxäräkätendäge yañalıqlarğa qarata tanılğan ğalimneñ fikerläre. Mäsälän, bu aralarda Nurçılar dip atalğan dini törkemneñ Tatarstandağı wäkillären qulğa alu, yäki tentülär ütkärügä qarata Damir İsxaqov bolay bäyä birä.

Bu xaqta mäğlümat bik yarlı birelde. TVdağı berniçä añlatma buldı. Ber tatar –törek litseenda tentü ütkänne xäbär ittelär. Räsmi ğäyepläw älegä yuq. Qayberäwlär, nurçılarnı sekta dip atıy. Läkin eş şunda, islamda sektalar yuq. Çınlıqta isä, nurçılar alar, Säid Nursi digän şäxesneñ ideologiäse tiräsendä berläşkän zıyalılar. Alarnıñ watanı Törkiä. Törkiädä elegräk islamğa qarşı säyäsät bardı. Şunıñ öçen, ruxi ezlänülärne östen quyğan zıyalılar törle mäğrifäti tügäräklärgä berläşep eş itälär ide. Nurçılar da şundıylardan. Alar Törkiäneñ ruxi üseşe öçen çığış yasıylar , läkin Törkiäneñ Awrupağa integratsiäse, Könbatış belän tığız elemtälär öçen tırışalar, di tarix fännäre doktorı Damir İsxaqov.

Nurçılar arasında belem alu izgeläşterelä, ägär Tatarstanda da şundıy qaraş bulsa, bik şäp bulır ide di ğalim.

Nurçılarnıñ üzençälege şunda ki, dip däwam itä Damir İsxakov, “Звезда Поволжья”gäzitenä birgän intervyusında, alar barı tik belem alu, aqıl xezmätenä böten köçlären tügälär. Dönyadağı yuğarı texnologiälärne üzläşterergä çaqıralar. Älbättä bu Yevroislamnıñ ber botağı. Küp kenä nurçılar Awrupada yäşilär. Bu törkem berqayçan da, ber genä ildä dä , xoquqsız ğamällärdä ğayıplängäne yuq. Bu islamçılar arasındağı, belem aluğa, 21 ğasırdağı üseşkä omtılğan iñ tınıç törkem. İslamnı artta qalğanlıqta ğäyeplilär, nurçılar isä, kiresen raslarğa telilär, islam yuğarı texnologiälär üseşenä yärdäm itä digän fikerne alğa sörälär.

Damir İsxaqov, Nurçılar turında şundıy añlatmalar birä. Tatarstan FSBsı ni öçen bu törkem belän şöğellänä başlağanın añlamıym di. Miña qalsa, dip wäzğıätkä üzeneñ añlatmaların birä Damir İsxaqov, Mäskäwdän nindider maxsus qara bar. Nurçılarnı Seberdä xökem itep qaradılar. Läkin mäxkämä alarnı aqladı. Minemçä, FSBnıñ üzendä nindider ber törkem bar, alar kar'yera üseşe öçen, yäki şäxsi ambitsiäläre öçen, tigez urında maxsus nurçılar belän şögellänä başladılar. Läkin bu yalgıyşç yuq. Ägär bez islam eçendäge intellektual törkemnärgä qarşı köräşsäk, alar urınına wahapçılar kilä. İslam idän astına qaçaçaq, alar fatirlarda, cıyıla başlayaçaqlar häm qatı, wahapçıl yul saylayaçaqlar. Şulay itep, FSBnıñ mondıy

ğämäle Rusiä öçen bik zararlı, üzenä kürä ideologik diversiä bulıp tora. Şuña kürä, situatsiäneñ qatlawlanuına kiteräçäk. Monda Törkiägä qarşı köräş sizelä. Bu älbättä aqıllı eş tügel, Rusiä xakimiätlärenä Törkiä belän dustanälekkä omtılırğa kiräk. Minemçä, FSB başqa cirdän ezli,
di tarix fännäre doktorı, Tatar kongressı räise urınbasarı Damir İsxaqov.

Şul uq waqıtta , Tatarstanda nurçılar iseme astında eşläwçe törkemgä qarata Tatarstan FSBsı eş başlawı turında bäxäslär däwam itä. İnternetta da qaynar bäxäslär bara. İsegezgä töşeräbez, Tatarstandağı FSB häm Eçke eşlär ministrlığınıñ urtaq ber törkeme bu xäräkät äğzalarınıñ 20 seneñ öyendä tentülär ütkärde. Qazan da, Çallıda bulğan xällär bu. Mäğlümat agentlıqları xäbär itkänçä, tentü barışında 5 meñläp isemdäge ädäbiät, video-, аудіо yazmalar tabılğan. Alar barısı da radikal' xarakterda bulğan. Millätara häm dinara ızğış çığara torğan. Azatlıq radiosına Tatarstan möselmannarı diniä näzaräte ğölämälär şurası räise, Qol Şärif mäçete imamı Ramil Yunıs, nurçılarnıñ kitaplarında radikallek, ekstremistlıq yuq dip belderde. Şunı uq, Tatarstan xökümäte qarşındağı Din eşläre şurası xezmätkäre Damir Şagaviev ta rasladı.

Räfis Cämdixan

XS
SM
MD
LG