Rusiä prezidentı Vladimir Putinnıñ yaña proyektın Xökümät tormışqa aşıra alsa, xäyerçelektä yäşäwçe 25 million rusiälelärneñ tormışı yaxşırırğa tieş. Un meñnän artıq munitsipal' poliklinikalar, şularnıñ öçtän bere awıllarda, yaña diagnostik cihazlar belän tä'min itelergä tieş. Tabiplarnıñ xezmät xaqı 2006 yıl başında ayına urtaça 10 meñgä, şäfqät tutaşlarnıqı 5 meñgä arttırılır dip wäğdä itelä.
Mäğärif sistemasına kilgändä, 2008 yılğa qädär 30 meñ mäktäp İnternetqa totaştırılaçaq yäğni Rusiädä ike mäktäpneñ berse internetqa totaşqan bulırğa tieş. Fänni xezmätkärlärneñ eş xaqı ayına urtaça 30 meñgä citäçäk. Prezident mäktäp uqıtuçıların da onıtmadı. Yaqındağı öç yılda byudjet tarmağında eş xaqın ber yarım tapqırğa arttıru turında qarar qabul itelgän inde. Uqıtuçılarnıñ eş xaqı ütkärelgän däreslärgä bäyle buluı betereläçäk häm alarğa yañaça, eşneñ sıyfatına qarap tüläneläçäk ikän.
V.Putin bigräk tä ipotekağa zur ömetlär bağlıy. İpotekanıñ qimmätle käğäzlären çığaru, kreditların subsidiälänü mexanizmın eşläw öçen Putin tieşle dokumentlar äzerlärgä quşqan. Terlekçelek kompleksların tözügä, kamilläşterügä alınğan kredit protsentların subsidiälänü öçen dä federal' byudjettan östämä aqçalar bülep birüne prezident kiräk dip sanıy.
V.Putinnıñ bu täqdimnärenä cämäğätçelek törleçä qarıy. Säyäsätçelärneñ qayberläre monı Putinnıñ saylaw aldı programması dip sanıy. Läkin inde prezident öçençe tapqır saylanırğa telämäwen beldergän ide. Ä Rusiä xalqı kiresençä, ilneñ kiläse prezidentı Putin buluın teli ikän. Tatarstannıñ byudjettan tış toraq fondı wäkile Säriä Sanievanıñ fikere mondıy: “Minemçä, Putinnıñ xalıq tormışın yaxşırtuğa bağışlanğan barlıq niätläre dä çınğa aşırlıq. Alarnı tormışqa aşıruğa töple nigez bar. İpoteкa mäs’äläsendä Tatarstanğa ğına qaraw da citä. Urta häm urtaçadan tübän keremle bulğan keşelärne toraq belän tä'min itärgä teläsä xökümät, ul bu eşne buldıra ala. Tatarstannıñ tuzğan toraq, sotsial' ipoteкa programmaların misalğa kiterergä bula. Xökümät üz aldına maqsatlar quya ikän, dimäk bu programma tormışqa aşa ala, moña xökümätneñ aqçası da bar. Ul aqça bula torıp, anı nigä xäzer ük xalıq faydasına totmağandır?”.
Prezidentnıñ proyektına xalıq fikere: “Öç yıl eçendä uqıtuçılarnıñ, militsiä xezmätkärläreneñ eş xaqın kütärü hiç mömkin tügel dip uylıym. Bu Putinnıñ üz kandidaturasın yaqlatu öçen genä kiräk dip sanıym”.
Proyektnı tormışqa aşıru öçen 2006 yılda ğına da 100 milliard sum kiräk bulaçaq. Finans ministrlığı wäkilläre byudjetta 100 milliardnıñ barlığın äytä. Ämma qayber belgeçlär fikerençä, bu aqçalar xätta xezmät xaqın tüläwgä häm mäğärif sistemasın üsterügä dä citmäyäçäk.
Al'bina Zäynulla
Mäğärif sistemasına kilgändä, 2008 yılğa qädär 30 meñ mäktäp İnternetqa totaştırılaçaq yäğni Rusiädä ike mäktäpneñ berse internetqa totaşqan bulırğa tieş. Fänni xezmätkärlärneñ eş xaqı ayına urtaça 30 meñgä citäçäk. Prezident mäktäp uqıtuçıların da onıtmadı. Yaqındağı öç yılda byudjet tarmağında eş xaqın ber yarım tapqırğa arttıru turında qarar qabul itelgän inde. Uqıtuçılarnıñ eş xaqı ütkärelgän däreslärgä bäyle buluı betereläçäk häm alarğa yañaça, eşneñ sıyfatına qarap tüläneläçäk ikän.
V.Putin bigräk tä ipotekağa zur ömetlär bağlıy. İpotekanıñ qimmätle käğäzlären çığaru, kreditların subsidiälänü mexanizmın eşläw öçen Putin tieşle dokumentlar äzerlärgä quşqan. Terlekçelek kompleksların tözügä, kamilläşterügä alınğan kredit protsentların subsidiälänü öçen dä federal' byudjettan östämä aqçalar bülep birüne prezident kiräk dip sanıy.
V.Putinnıñ bu täqdimnärenä cämäğätçelek törleçä qarıy. Säyäsätçelärneñ qayberläre monı Putinnıñ saylaw aldı programması dip sanıy. Läkin inde prezident öçençe tapqır saylanırğa telämäwen beldergän ide. Ä Rusiä xalqı kiresençä, ilneñ kiläse prezidentı Putin buluın teli ikän. Tatarstannıñ byudjettan tış toraq fondı wäkile Säriä Sanievanıñ fikere mondıy: “Minemçä, Putinnıñ xalıq tormışın yaxşırtuğa bağışlanğan barlıq niätläre dä çınğa aşırlıq. Alarnı tormışqa aşıruğa töple nigez bar. İpoteкa mäs’äläsendä Tatarstanğa ğına qaraw da citä. Urta häm urtaçadan tübän keremle bulğan keşelärne toraq belän tä'min itärgä teläsä xökümät, ul bu eşne buldıra ala. Tatarstannıñ tuzğan toraq, sotsial' ipoteкa programmaların misalğa kiterergä bula. Xökümät üz aldına maqsatlar quya ikän, dimäk bu programma tormışqa aşa ala, moña xökümätneñ aqçası da bar. Ul aqça bula torıp, anı nigä xäzer ük xalıq faydasına totmağandır?”.
Prezidentnıñ proyektına xalıq fikere: “Öç yıl eçendä uqıtuçılarnıñ, militsiä xezmätkärläreneñ eş xaqın kütärü hiç mömkin tügel dip uylıym. Bu Putinnıñ üz kandidaturasın yaqlatu öçen genä kiräk dip sanıym”.
Proyektnı tormışqa aşıru öçen 2006 yılda ğına da 100 milliard sum kiräk bulaçaq. Finans ministrlığı wäkilläre byudjetta 100 milliardnıñ barlığın äytä. Ämma qayber belgeçlär fikerençä, bu aqçalar xätta xezmät xaqın tüläwgä häm mäğärif sistemasın üsterügä dä citmäyäçäk.
Al'bina Zäynulla
