Accessibility links

Кайнар хәбәр

Qol Ğäli kem şağire?


Meñ yıllıq tantanalarınıñ şaw –şu däwam itä. Menä, Başqortstan gäzitläreneñ berse, Respublikanıñ iñ tanılğan tatarları Qazan meñ yıllığı uñayınnan Tatar kongressı cıyğan bäyrämgä çaqırılmağannar dip yazıp çıqtı. Şul uq respublikanıñ tağın ber gäzite, tatarlar Qazanda Qol Ğäligä häykäl quyğan, ul bit başqort şağire dip xäbär tarattı. Ufada quyarğa kiräk bulğan ikän. Bu xäbärlär niqädär döreslekkä turı kilä.

“Uto streletskoy Kazani” dip atala ber yazma, Ufa gäzitläreneñ bersendä. Älege yazmada süz älege dä bayağı meñ yıllıq turında bara. Läkin, yazma avtorı, meñ yıllıqqa dip cıyılğan tatarlar arasında Başqortstannıñ iñ kürenekle tatarları çaqırılmağan dip sanıy. Kemnär disezme. Tatar kongress başqarma komitetı meñ yıllıqqa cıyılğan meñ tatarlar arasında, imeş tanılğan ğalim , yazuçı Safuan Povarisovnı yünle rätle çaqırmağan. Şuña ğalim kilmägän. Azatlıq radiosına Safuan äfände isä bolay dip belderde.

Min aldan bulğan idem, ber atna aldan. Min anda Tatar kongressında da buldım, yazuçılar berlegendä dä oçraşu ütkärdek. Annarı barıp tormadım inde, sälämätlek tä bit naçar. Läkin mine qat-qat çaqırdılar

“Utro streletskoy Kazani” yazması avtorı monnan tış tanılğan oçuçı, geroy Dayan Murzin çaqırılmağan di. Anıñ belän intervyuda oyıştırğan. YÄ xoda, çınlıqta isä, Dayan Murzinğa bu gäzittän şaltıratuçı da bulmağan bulıp çıqtı. Ul üzeneñ isemennän şundıy yazma çıqqanına bik aptıraşta. Kilä almawınıñ säbäbe, isä, sälämätlege naçar bulu. Qazanğa çaqırılmağan keşelär isemlegen gäzit däwam itä. Başqortstan tatar Milli mäclese räise, matematik Marat Ramazanov. Ä çınlıqta isä, ul Qazan tantanalarında buldı häm bik qänäğät ide. “Tulpar” jurnalı baş möxärrire Ramil Miñleäxmätov. Qazanğa çaqırılğan. Xätta barırğa teläge barlığın da beldergän. Läkin, säfärgä çığarğa ber kön qala, barmasqa bulğan. Başqort kongressı räise Äxmät Söläymanov, şulay uq çaqırılğan. Barırğa rizalaşqan- läkin barmağan. Säbäbe bilgele tügel. Bu isemlekne däwam itärgä bula. Läkin citep torır. Gäzit taratqan mäğlümatlar yalğan ikänlege kön kebek açıq. Tatar kongressında bolarnı faktlar belän här xezmätkär inqär itä ala. Eş närsädä soñ? Qayberäwlä çınlap ta sälämätlek arqasında kilä almağan. Läkin, başqa mäğlümatlar da bar. Başqortstan prezidentı administratsiäse, isemlekkä kertelgän, çaqırılğan qunaqlarğa barmasqa dip boyırıq birgän. Bu turıda, Qazanğa kilgän, yäğni administratsiä basımına buysınmağan delegatlar söyläde. Cibärmilär dä, östäwenä naxaq ta taratalar. Nişliseñ, zamança säyäsi texnologiä şundıy. Pıçratu. Aqlanu tügel. Pıçratu. Xäyerlegä bulsın. Läkin, Ufa monıñ belän genä tuqtap qalmadı. Yäşlek gäzite, Qazannıñ meñ yıllıq alleyasına meñ yıllıq könnärendä quyılğan Qol Ğäli häykälenä borçılu belderep yazıp çıqtı. Yänäse, Qol Ğali başqort şağire, tatarlar niçek inde aña häykäl quya ala. Ul bit Äylä ıruınnan. Cämäğät, fän ölkäse bu. Kem nindi millät şağire, kem anıñ varıysı. Fängä jurnalistika qağılsa, bigräktä ambitsiäle jurnalistika – bu qurqınıç. Monda xaqiqat ber çittä qala. Çınlap ta Qol Ğäli kem ul. Süzne fän ğalimenä- Qol Ğäli icatın tirännän öyrängän filologiä fännäre doktorı Nurmöxämmät Xisamiovqa birik äle

Ädäbiät barlıqqa kiler öçen şähär kul'turası kiräk. Ul çorda Bolğarlar islamğa berekkän xalıq ul çorda. Anda mädäniät çäçäk atqan. Ul uğız-qıpçaq telendä yazğan häm ul traditsiälär annan soñ da däwa itelgän. Qayber mäğlümatlarğa qarağanda, ul ğomumän tübän İdeldä tuğan bulğan

İnde, cämäğätçelek niçek uylıy. Tatarlar kiñ küñelle, öyränsennär başqa millätlär dä tatar şağirläre icatın dip kenä yılmayalar tatar cämäğätçelege.

Başqortstan ozaqlamıy Rusiä sostavına irekle kerüenä 450 yıl buluın bäyräm itärgä cıyına. İnde, şul uñaydan. Ufada Yawız İvanğa häykäl quyarğa teläk belderdelär. Nik Qazanda quyılğan häykällärgä borçılırğa. Äle bit änä üzlärendä dä tarixi geroylar tabıla tora. Şul uq Yawız İvan…

Räfis Cämdixan

XS
SM
MD
LG