Norvegiäneñ Nobel komietınıñ bu qararın comğa könne Osloda komitetnıñ başlığı Ole Danblot Mjoes iğlan itte:
"Norvegiäneñ Nobel Komitetı 2005 yıl Tınıçlıq bülägen atom energiäsen xärbi maqsatlarda qullanuğa yul quymaw tırışlıqları häm anı mömkin qädär imin yul belän tınıç maqsatlarda qullanunı täemin itüe öçen, ike tigez öleştä, Xalıqara Atom Energiä İdaräse häm anıñ citäkçese Möxämmät Äl-Baradei arasında bülergä qarar itte."
Nobel komitetı bu qararın aldan beldertmäs öçen zur tırışlıq kürsätte. Xättä Baradeinıñ üzen dä kisätep quymağannar, ul bu quanıçlı xäbärne televizordan işetkän:
"Säğät 11dä xatınım belän televizor qarıy idek, aldan şaltıratıp quymağaç, büläk bezgä tügel digän tulı ışanu belän. Şul çaq norveg telendä Atom komitetı digän süz, minem isem işetelde. Bez xatınım belän şatlığıbızdan sikerep torıp qoçaqlaşa, übeşä başladıq."
Çığışı belän Mısırdan bulğan 63 yäşlek Möxämät Äl-Baradei Atom İdaräsen 1997 yıldan birle citäkli. Şul waqıt eçendä İdarä Ğiraqtan alıp Tönyaq Koreağa qädär atom krizisların çişü belän şöğellände. Äl-Baradei isemenä küp kenä maqtaw süzläre dä, tänqit tä äytelde. İke yıl elek Quşma Ştatlar Ğiraqqa basıp kerergä cıyınğanda, Äl-Baradei, Saddam rejimı atom qoralın citeşterüen yañartqan diergä dälillär yuq digän näticäse belän Washingtonnıñ açuın çığardı. Küptän tügel İdarä İrannı xaılqara taläplärne ütämäwdä ğäyepläde. Uzğan ayda İdaräneñ Şurası ägär Tähran atom säyäsäten üzgärtmäsä mäsäläne BMOnıñ İminlek Şurasına çığaru belän kisätte.
Nobel komitetı başlığı bıyılğı büläkneñ ni öçen näq menä Atom İdaräsenä birelüen bolay añlattı:
"Qoralsızlandıru tırışlıqları körçekkä terälgän çorda, atom qoralı taralıp terrorçılar qulına elägü qurqınıçı arta barğan zamanda Atom İdaräseneñ eşe äytep betergesez äxämiätkä iä."
Äl-Baradei üze dä bu qararnı bar dönya öçen citdi kisätü dip atadı, büläk anıñ törkemenä yaña köç östi dide:
"Bu büläk bügenge köndä atom qoralınıñ iñ zur qurqınıç ikänen tanu bilgese bulıp tora. Dönyada meñlägän sanda atom qoralı bulğanda, atom terrorınıñ qurqınıçı saqlana."
Nobel bülägeneñ aqçalata küläme 1 million 300 meñ dollar çaması. Bıltır anı Kenidäge tirä-yün moxit saqlawçı Wangari Maathai alğan ide.
Nobel komitetınıñ bıyılğı qararına xalıqara cämäğätçelek ber tawıştan diärlek xuplaw belderä. Berençe qotlawçılar arasında Berläşkän Millätlär general sekretare Kofi Annan, Britaniä, Fransiä, Germaniä citäkçeläre. Küplär, bıyılğı Tınıçlıq bülägenä 200läp namzät arasında Baradeinı iñ layıqlısı dip sanıy.
Berük waqıtta bu qararğa ğäcäplänü belderüçelär dä bar. Misal öçen tirä-yün moxit saqlawçı Greenpeace oyışmasınıñ atom belgeçe Jan Vande Putte Atom İdaräse eşçänlege arqasında dönyada atom qoralına iä bulırday illär sanı kimemäde, kiresençä, arttı dip sanıy. Anıñ süzlärençä, bügen andıy illär sanı inde 40qa citep bara.
-Ali Gilmi
"Norvegiäneñ Nobel Komitetı 2005 yıl Tınıçlıq bülägen atom energiäsen xärbi maqsatlarda qullanuğa yul quymaw tırışlıqları häm anı mömkin qädär imin yul belän tınıç maqsatlarda qullanunı täemin itüe öçen, ike tigez öleştä, Xalıqara Atom Energiä İdaräse häm anıñ citäkçese Möxämmät Äl-Baradei arasında bülergä qarar itte."
Nobel komitetı bu qararın aldan beldertmäs öçen zur tırışlıq kürsätte. Xättä Baradeinıñ üzen dä kisätep quymağannar, ul bu quanıçlı xäbärne televizordan işetkän:
"Säğät 11dä xatınım belän televizor qarıy idek, aldan şaltıratıp quymağaç, büläk bezgä tügel digän tulı ışanu belän. Şul çaq norveg telendä Atom komitetı digän süz, minem isem işetelde. Bez xatınım belän şatlığıbızdan sikerep torıp qoçaqlaşa, übeşä başladıq."
Çığışı belän Mısırdan bulğan 63 yäşlek Möxämät Äl-Baradei Atom İdaräsen 1997 yıldan birle citäkli. Şul waqıt eçendä İdarä Ğiraqtan alıp Tönyaq Koreağa qädär atom krizisların çişü belän şöğellände. Äl-Baradei isemenä küp kenä maqtaw süzläre dä, tänqit tä äytelde. İke yıl elek Quşma Ştatlar Ğiraqqa basıp kerergä cıyınğanda, Äl-Baradei, Saddam rejimı atom qoralın citeşterüen yañartqan diergä dälillär yuq digän näticäse belän Washingtonnıñ açuın çığardı. Küptän tügel İdarä İrannı xaılqara taläplärne ütämäwdä ğäyepläde. Uzğan ayda İdaräneñ Şurası ägär Tähran atom säyäsäten üzgärtmäsä mäsäläne BMOnıñ İminlek Şurasına çığaru belän kisätte.
Nobel komitetı başlığı bıyılğı büläkneñ ni öçen näq menä Atom İdaräsenä birelüen bolay añlattı:
"Qoralsızlandıru tırışlıqları körçekkä terälgän çorda, atom qoralı taralıp terrorçılar qulına elägü qurqınıçı arta barğan zamanda Atom İdaräseneñ eşe äytep betergesez äxämiätkä iä."
Äl-Baradei üze dä bu qararnı bar dönya öçen citdi kisätü dip atadı, büläk anıñ törkemenä yaña köç östi dide:
"Bu büläk bügenge köndä atom qoralınıñ iñ zur qurqınıç ikänen tanu bilgese bulıp tora. Dönyada meñlägän sanda atom qoralı bulğanda, atom terrorınıñ qurqınıçı saqlana."
Nobel bülägeneñ aqçalata küläme 1 million 300 meñ dollar çaması. Bıltır anı Kenidäge tirä-yün moxit saqlawçı Wangari Maathai alğan ide.
Nobel komitetınıñ bıyılğı qararına xalıqara cämäğätçelek ber tawıştan diärlek xuplaw belderä. Berençe qotlawçılar arasında Berläşkän Millätlär general sekretare Kofi Annan, Britaniä, Fransiä, Germaniä citäkçeläre. Küplär, bıyılğı Tınıçlıq bülägenä 200läp namzät arasında Baradeinı iñ layıqlısı dip sanıy.
Berük waqıtta bu qararğa ğäcäplänü belderüçelär dä bar. Misal öçen tirä-yün moxit saqlawçı Greenpeace oyışmasınıñ atom belgeçe Jan Vande Putte Atom İdaräse eşçänlege arqasında dönyada atom qoralına iä bulırday illär sanı kimemäde, kiresençä, arttı dip sanıy. Anıñ süzlärençä, bügen andıy illär sanı inde 40qa citep bara.
-Ali Gilmi