Omski ölkäseneñ tönyağındağı Tevriz rayonıñ Taw awılında, initsiativalı keşelär bulmasa, bälki awıl mäktäbe bügengäçä başlanğıç bulıp qalğan bulır ide. Çönki 200 yıldan artıq tarixı bulğan bu awılda ğömer baqi başlanğıç mäktäp kenä eşlägän. 3-nçe sıynıftan soñ balalar uqırğa 4 çaqrım yıraqlıqtağı kürşe Ut'ma awılına yörgännär. Monnan 16 yıl elek, äle sovetlar berlege zamanında, mäktäp direktorı bulıp yäş uqıtuçı Alsu Şaripova eşli başlağaç, uqıtuçılar häm ber törkem ata-analar mäktäpne 9 yıllıq itep üzgärtülären sorap, yuğarı dairälärgä möräcäğät itärgä niätlägännär. Şundıy üteneç belän 3 xat yazğannar. Awıl xalqı imzalağan bu xatlarnıñ bersen ul yıllarda Sovetlar berlegeneñ xatın-qızlar komitetı räise bulıp eşlägän Valentina Tereşkovağa, ikençesen ministrlar şurası räise - Aleksey Kosıyginğa häm öçençesen Omskinıñ ölkä kommunistlar firkasınıñ berençe särkätibe Sergey Manyakinğa yullağannar. Xatlar yazu buşqa kitmägän. 1989 yılnıñ sentäberennän Taw awılı mäktäbe 9 yıllıq bulıp eşli başlağan. Häm äytergä kiräk, awılda uqu mömkinlege tuğannan soñ, balalarda belem aluğa omtılış artqan. Uqıtuçılar da bu eştä zur tırışlıq kürsätkännär, mäktäp yäşendäge ber genä balanı da çittä qaldırmağannar. Taw awılında şunsı da iğtibarğa layıq bulırlıq, biredä küp balalı ata-analar da balalarınıñ urta belemle buluları belän genä çiklänmilär, alarnıñ yuğarı belemle bulularına da ireşälär.
Taw awılında xalıqnıñ tırış, eşçän buluı turında ayırım äytergä kiräk. “Eçkeçelekneñ yuq däräcädä buluı belän bez ayıruça ğorurlanabız. Ayıq, sälämät ata-analarnıñ balaları da sälämät bula”, - di mäktäp direktorı.
Taw awılı mäktäbe kraynı öyränü yunäleşendä dä eş alıp bara. Mäktäpneñ xalıq köçe belän cıyılğan eksponatları häm litsenziäse bulğan muzee da bar. Annan tış mäktäp mädäniät uçağı da bulıp tora. Barlıq bäyrämnär dä uqıtuçılar häm uquçılar köçe belän ütkärelä.
Qayberäwlärneñ bu awılda bar da al da göl ikän dip uylawları ixtimal. Äye, qayber tatar awılları belän çağıştırğanda, biredä eşlär yaxşı bara. Ämma mäktäpneñ problemaları da yuq tügel. Alarnıñ iñ çetereklese - mäktäp kotel'nıynıñ zamana taläplärenä turı kilmäwe, häm şul säbäple mäktäpkä yabılu qurqınıçı yanawı. İnde 15 yıl elek salınğan kotel'nıynı yanğın sünderüçelär, binağa yaqın salınğan häm yanğın qurqınıçı tudıra dip, mäktäpkä litsenziä birmägännär.
Mäktäptä şunsı da awırlıqlar tudırğan, uqıtu sisteması üzgärü säbäple, mäktäptä yıl sayın ber sıynıf citeşmi kilgän häm sıynıflar citeşmi dip, 4 yıl elek qayber stavkalarnı alıp taşlağannar. Bezgä tüläwsez eşlärne dä büleşep alıp barırğa turı kilä. - di Alsu xanım.
Şunı da äytergä kiräk, Taw saf tatar awılı bulsa da, bıyılğa qädär mäktäptä tatar tele uqıtılmağan. Bıyıl här klassta da 2-şär säğät ana tele uqıta başlağannar. Döres, däreslärgä yörü irekle, balalarğa bilge dä quyılmıy ikän. Şulay bulsa da, tuğan telne öyränergä telämägän ber genä bala da tabılmağan.
Ölkä üzägennän 550 çaqrım yıraqlıqtağı häm 500-dän artıq tatar xalqı yäşägän bu tatar awılı menä şundıy problemalar, ömetlär, quanıçlar, yuanıçlar belän yäşi. Kiläçäktä awılda mäktäp saqlanıp qalırmı, eşlärdä alğa kiteş bulırmı, älegä äytüe qıyın. Härxäldä mäktäptä milli canlı uqıtuçılar eşlägändä, awılda eş söyuçän xalıq yäşägändä mäktäpneñ dä, awılnıñ da kiläçäge ışanıçlı bulır dip ömetlänäse kilä.
Saniä Mirxaleewa. Omski.
