Bu yallarda, Tatarstanğa, Duma deputatlarınnan torğan 48 keşelek törkem kilep kitte. Alarnıñ küpçelege «Berdäm Rusiä» firqäsennän ide. Deputatlar, tikşerü belän tügel, Tatarstan belän tanışu, Qazannı qaraw, yal itü maqsatı belän kilgän bulıp çıqtı. Başta alarnı Tatarstan Prezidentı qabul itkän. «Berdäm Rusiä» firqäse belän respublikanıñ xezmättäşlek itärgä teläge bar, dip äytkän. Häm yañadan «Cirastı baylıqları» turındağı qanunğa tözätmälär kertü turında äytkän bulğan. Belgänegezçä, Tatarstan citäkçelege, ozaq yıllar buyı, elekke neft yatmalarına, iskelegenä häm neft tabu tabışlığına qarap, törle-törle salım kertergä teli. Ämma älegä «Cir astı baylıqları» turındağı qanunğa tözätmälä äle haman da kermägän. Deputatlar, Mintimer Şäymievnıñ, respublikanıñ uñışları turındağı çığışım ozaq itep tıñlağannan soñ, räxmätlären belderep, Qazan belän tanışırğa kitkän. Raifa monistıren kürep kitkännär, Kremlne qarap çıqqannar, dip xäbär itkännär. Yal itep, küñel açıp, deputatlar häm alarnıñ xatınnarı Qazannan qänäğät bulıp kitkännär ikän. Bolar yal könnärendä bulsa, Tatarstan deputatları isä, düşämbe könne cıyıldı. Däwlät şurasında parlamentnıñ Prezidium utırışı ütte. Anda 28nçe oktäberdä bulası parlament utırışına täqdimnär qaraldı. Mäsälän, aldaraq, parlament komissiäläre täqdim itkän 70kä yaqın mäs’älägä tağın berse östälde. Parlament räise Färit Möxämmätşin, bik möhim yañalıq xäbär itte. İnde avgust ayında uq äzer bulırğa tieşle, Tatarstan häm Federal Üzäk arasındağı ike yaqlı şartnamä äzer bulıp, nixayat parlamentqa kilep citkän. İsegezgä bulsa, ul waqıtta, şartnamä tel mäs’äläsendä ike yaqnıñ kileşä almawına kilep terälgän ide. Färit Möxämmätşin, bu mäs’älädä kileşä aldıq, dide. Niçek itep kileşkännären añlatmadı. Barı tik, Federal Üzäktä Tatarstannıñ ike däwlät tele barlığın tanıdılar dide parlament räise. Säyäsi yaqtan bu dokument kiräk ide, ämma iqtisadi yaqtan ul bezgä ällä ni zur fayda kitermäyäçäk, dip añlattı. Şul uq waqıtta, parlament räise, federal üzäk belän neft yatmalarına salımnarnı üzgärtü turında kileşä aldıq, dide. Tatarstan Prezidentı Duma deputatları belän oçraşqanda, Tatarstannıñ şartnamäse tulısı belän Rusiä Konstitutsiäsenä turı kilä, dip beldergän. Başqa äle ber keşe dä yaña şartnamä turında fikeren beldermäde. Qanunnıñ teksı ale düşämbe könne genä parlamentqa kilep kergän. Deputatlarnıñ fikeren sorap küpme şaltıratsaq ta, uqımadıq ale, dip cawap birdelär. Moña qädär, şartnamädä, Federal Üzäk, telneñ grafikasın bilgeläw xoquqın Tatarstanğa birmi ide. Ul mätdä niçek üzgärgänder, respublika wäkilläre kileşkänme, ällä Mäskäw çigengänme, bilgesez. Monı ber-niçä könnän belerbez. Xäzer Tatarstan deputatlarnıñ älege şartnamägä üzgäreşlär kertü xoquqı yuq. Alarnıñ şartnamäne barı raslaw yäki kire qağu wäqäläte bar.
Bikä Timerova.
