Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mäskäw tatarı İlyas Muqaevnıñ sufiçılıq turındağı mäğlümatları şik tudırğan


Döresen genä äytkändä, älege cıyılışnı konferensiä dip atarğa qıyın, çönki monda ber genä keşe çığış yasadı. MMÇ nan ber genä wäkil ide, ul da bulsa Azatlıq radiosı xäbärçese. Bik ük ğädäti bulmağan cıyılışnıñ maqsatı nindi - berençe qaraşqa añlaşılmıy. Başqasın äytkän dä yuq. Ğädättägeçä qağidälär buyınça taratılırğa tieşle jurnalistlar öçen mäğlümat çığanağı bulıp torğan press – reliznı cıyılış axırına qädär kötep utırsañ da birüçe bulmadı. Xäyer, oyıştıruçılar anı konferensiädä satıp alırğa mömkin bulğan kitap alıştırır dip uylağandır. Biregä kilgän ike distägä yaqın keşe aldında çığış yasawçı da “Sufiskie praktiki tarikata Nakşbandiä” dip atalğan älege kitapnıñ redaktorı bulıp çıqtı. Başına tübätäyne xäterlätkän äyber kigän urta yäşlärdäge bu keşe – İl'yas Mukaev, Mäskäw tatarı. Qazanda bulğanı bar. Bu yulı da räsmi räweştä tügel, ä tanışırğa ğına kilgän Qazan xalqı belän. Şuña da ul bezneñ sorawlarğa cawap birergä baş tarttı. “Älege östemä andıy zur cawaplılıq almıym, yaqın arada Tatarstan başqalasına räsmi oçraşuğa kiläçäkbez, şunda fiker alışırbız” dip qısqa cawap tottı. Älege ul Qazanda monıñ işe cıyılışlarğa ixtıäc bar mikän dip qızıqsınıp yöri ikän. İl'yas äfändeneñ çığışı berençe qaraşqa, yäşüsmerlär öçen söylänä torğan äkiätne xäterlätä kebek. Sufıyçılıq turında süz alıp barğanda ul mantıyq qısalarına sıymağan närsälär äytä. Yänäse älege uquda yuğarı ireşülärgä citkän qayberäwlär yartışar säğät sulamıyça utıra, ä kemnärder maxsus caylanmalardan başqa su astında 20 minutqa qädär tora ala. Yә, mäsälän, bu xikmätle keşeneñ süzenä ışansañ, anıñ uqıtuçısı bezneñ arada utırmasa da xäzer biredä närsä turında söylägännären belä, çönki ul – şaqtıy täcribäle sufıy. Şundıy äkämät süzlärne işetkäç, bu keşeneñ häm anı iğtibar belän tıñlawçınıñ zihene sälämätlegendä şiklänergä mömkin. Şöker, xalıqnıñ sufıyçılıq turında äzme – küpme uqığanı da, işetkäne dä bar. Sufıyçılıqnıñ İslam dineneñ zur tarmağı ikäne mäğlüm. Aña öyrätkän mäktäplär näq menä tärikat' dip atala. Ädäbiättä sufıyçılıqnıñ asılı turında söylägändä üzeñne tanu aşa Allahnı belü, aña yaqınayu dip äytelä. Sufıy ul – möselman. Tik İslam dine turında uqıp belgän kebek sufıyçılıqqa kitaptan ğına öyränep bulmıy, ostaz kiräk. Çönki monda keşe künegülär aşa tän häm üzeneñ ruxı belän niçek teli, şulay idärä itä alu ostalığına öyränä. Şuña da älege tarmaqnı tänqitçelär İslam dinendäge mistika dip tä atıy. Tatarstanda isä sufıyçılıq kiñ taralmasa da sufıylarda belem alıp qaytqan möselmannar bar. Beräwlär sufıyçılıq citdi qarasa, ikençeläre öçen bu keşe fikeren uqu häm başqa ğädäti bulmağan tılsımlı künekmälärgä genä qaytıp qala. İl'yas Mukaev belän oçraşuğa kilgännär arasında da moñarçı yoğa, meditatsiä belän şöğellänüçelär bar ide. Alar sufıyğa törle sorawların birä aldı. İl'yas äfände isä çığışınıñ azağında: “İslam dineneñ dönya buylap kiñ taraluın küzätäbez, Yevropada da xäzer ruxi baylıq ezlilär. Ä Rusiädä isä tizdän ruxi üseş bulaçaq. Häm ul Mäskäw yäki Sank – Peterburgtan tügel, ä näq menä Rusiäneñ yöräge bulğan İdel buyınnan kötelä” dip belderde.

Monda kilgän xalıq bu süzlärne işetep, mämnün bulıp baş qaqtılar. Tärikat' xälläre menä şundıyraq.

Ädilä Ğaynetdin , Qazan.

XS
SM
MD
LG