Orhan Pamuknıñ ütkän ğasırda ber million ärmän, 30meñ kärd üterelde digän süzlären, Törkiädä bik az keşe qabatlarğa cörät itär. Pamuk süzläre töreklärneñ canına tigän mäsälä bulıp tora Törkiä 1.dönya suğışında ärmännärneñ ülüen kire qaqmasa da ul moñı ''genosid''dip tamğalauğa nıq qarşı çığa. Pamuk ängämäsendä genosid süzen telgä almasa da, Törkiädä ängämä kisken reaksiä tudırdı. Häm ul töreklekne kimsetügä qarşı bulğan qanun qısalarında ğäyeplände , irtägä ul mäxkämä aldına çığarğa tieş. Şulay da törek mätbuğatına qarağanda ul iske qanunğa kürä ğäyeplängän ä yaña qanunda xällär başqaraq ikän.Orhan pamuk mäsäläse kiñ küläm cämäğätçelekneñ iqtibarın cälep itte. Kitapları 13 telgä tärcimä itelgän Törkiädä häm çit illärdä küp märtäbälär büläklängän yazuçı öçen NYT basmasınıñ kitap küzätüendä könçığışta yaña yoldız kütärelä- törek yazuçısı Orhan Pamuk dip yazılğan ide .Anıñ ütkän yılda çıqqan Qar isemle kitabı isä in küp satıldı. Xalıqara tanılğan yazuçınıñ ğäyeplänüe älbättä xoquq yaqlaw oyışmaları, säyäsätçelärdän alıp, Nobel ädäbiät bülägen alğan yazuçılarğa qädär küp keşeneñ Pamuknı , fiker ireklegen yaqlap möräcäğätlär yasauına säbäp buldı. Xalıqara PEN klubınnan Sara Whyatt mäxkämä protsesı turında:
Bu keşe xoquqları buyınça universal deklaratsiäneñ 19maddäsen yäğni irekle fiker belderü xoquqın açıqtan açıq bozu bulıp tora
Whyatt däwam itep tağı bolay dide :Törkiädä älege waqıtta 50-60 yazuçı, jurnalist östennän mäxkämä protsesı bara.Alarnıñ zur öleşe xökümätne ,yäki armiädä xoquq bozularnı tänqitlägän öçen xökem itelde.Bıyıl iyün ayında Törkiädä yaña cinayätlär kodeksı köçke kerde.Törkiädä wazğiätne bıraz yaxşırtsa da , yazuçılar öçen xällär qıyınlaştı. Bigräk tä 301 nomerlı maddä. Törkiä könnärneñ bersendä kerer dip ömet itkän Yevropa Berlegeneñ tözätmä ,yaxşırular kertelergä tieş digän taläpläre säbäple Cinayätlär Kodeksın üzgärtte. Xäzer isä şuşı kodeks tanılğan yazuçınıñ ğäyeplänüenä säbäp bulıp tora. Berlekneñ kiñäyüe öçen cawaplı komissarı Olli Rehn irtägä O.Pamuk tügel ä Törkiä mäxkämä aldına çığaçaq , bu Törkiä çınlap ta irekle fiker belderü, reformalar häm qanun tärtip urnaştıru eşen üz östenä ciddi yöklämä itep alğanmı, sınau bulaçaq dip ğädettän tış kisken tänqit süzläre äytte. Rehn tınıç fiker beldergän yazuçını mäxkämä aldına çığaru Törkiä belän Berlek arasında barğan söyläşülärgä külägä töşerä dide . O.Pamuk mäxkämä tiräsendä barğan şau-şuğa borçılu belderep yazdı bu atnada. Ämma ul äytkän süzlärennän ber dä wazkiçmägän buluın äytä. Üktäber azaqlarında Germaniädä dä ul moñı qabatlağan ide ,
Älbättä min äytkän här süzemne här kälimäne yaqlıym, bersennän dä çigenmim. Bulğan eşlär Ğosmanlı däwlätendäge ärmännärneñ awırtuı buludan ütep fiker ireklege mäsäläse , Törkiäneñ Yevropa Berlegenä kerüedä aldına çıqqan säyäsi mäsälägä äylände.Törkiädä süz ireklege, keşe xoquqları tabiğıy mäsälä xälenä kilergä , här kem uylağanın äytä alırğa tieş. Min añlıy räweştä äyttem häm alarnı yaqlıym . O.Pamuk mäsäläse premyer Erdoğannın açuın çığarğandır. Sonğı waqıtlarda çit illärdä ul bu turıda cawap birergä mäcbür buldı Radikal gazetası yazuınça, Avstraliada Morning Herald gazetası belän ängämädä ,ul mäxkämä azağın kötergä kiräk , min dä şiğır uqığan öçen törmädä utırdım beräwdä ni buldı dip kilep soramadı , ike törle ülçäw qullanıla digän Erdoğan. İrekle süz öçen Törkiädä köräşkän Şanar Yurdatapan Pamuk protsesın cinayälär kodeksının qayber maddälären tözätü öçen kampaniä başlatu, imza cıyu öçen fayadalanaçağın äytte färidä xämit
Bu keşe xoquqları buyınça universal deklaratsiäneñ 19maddäsen yäğni irekle fiker belderü xoquqın açıqtan açıq bozu bulıp tora
Whyatt däwam itep tağı bolay dide :Törkiädä älege waqıtta 50-60 yazuçı, jurnalist östennän mäxkämä protsesı bara.Alarnıñ zur öleşe xökümätne ,yäki armiädä xoquq bozularnı tänqitlägän öçen xökem itelde.Bıyıl iyün ayında Törkiädä yaña cinayätlär kodeksı köçke kerde.Törkiädä wazğiätne bıraz yaxşırtsa da , yazuçılar öçen xällär qıyınlaştı. Bigräk tä 301 nomerlı maddä. Törkiä könnärneñ bersendä kerer dip ömet itkän Yevropa Berlegeneñ tözätmä ,yaxşırular kertelergä tieş digän taläpläre säbäple Cinayätlär Kodeksın üzgärtte. Xäzer isä şuşı kodeks tanılğan yazuçınıñ ğäyeplänüenä säbäp bulıp tora. Berlekneñ kiñäyüe öçen cawaplı komissarı Olli Rehn irtägä O.Pamuk tügel ä Törkiä mäxkämä aldına çığaçaq , bu Törkiä çınlap ta irekle fiker belderü, reformalar häm qanun tärtip urnaştıru eşen üz östenä ciddi yöklämä itep alğanmı, sınau bulaçaq dip ğädettän tış kisken tänqit süzläre äytte. Rehn tınıç fiker beldergän yazuçını mäxkämä aldına çığaru Törkiä belän Berlek arasında barğan söyläşülärgä külägä töşerä dide . O.Pamuk mäxkämä tiräsendä barğan şau-şuğa borçılu belderep yazdı bu atnada. Ämma ul äytkän süzlärennän ber dä wazkiçmägän buluın äytä. Üktäber azaqlarında Germaniädä dä ul moñı qabatlağan ide ,
Älbättä min äytkän här süzemne här kälimäne yaqlıym, bersennän dä çigenmim. Bulğan eşlär Ğosmanlı däwlätendäge ärmännärneñ awırtuı buludan ütep fiker ireklege mäsäläse , Törkiäneñ Yevropa Berlegenä kerüedä aldına çıqqan säyäsi mäsälägä äylände.Törkiädä süz ireklege, keşe xoquqları tabiğıy mäsälä xälenä kilergä , här kem uylağanın äytä alırğa tieş. Min añlıy räweştä äyttem häm alarnı yaqlıym . O.Pamuk mäsäläse premyer Erdoğannın açuın çığarğandır. Sonğı waqıtlarda çit illärdä ul bu turıda cawap birergä mäcbür buldı Radikal gazetası yazuınça, Avstraliada Morning Herald gazetası belän ängämädä ,ul mäxkämä azağın kötergä kiräk , min dä şiğır uqığan öçen törmädä utırdım beräwdä ni buldı dip kilep soramadı , ike törle ülçäw qullanıla digän Erdoğan. İrekle süz öçen Törkiädä köräşkän Şanar Yurdatapan Pamuk protsesın cinayälär kodeksının qayber maddälären tözätü öçen kampaniä başlatu, imza cıyu öçen fayadalanaçağın äytte färidä xämit