Şimbä könne Başqortstandağı hämmä tatar milli oyışmaları üzläreneñ berlektäge cıyının ütkärä. Comğa könne aña soñğı äzerleklärne tikşergän utırış bulıp ütte. Kiñäşmäne Başqortstan Tatarları Milli-mädäni möxtäriäte räise urınbasarı, professor Mäcit Xucin açtı häm alıp bardı. Şimbä könne ütäçäk zur cıyında Başqortstandağı yegermegä yaqın tatar cämäğätçelek oyışması wäkilläre qatnaşaçağın äytte ul. “ütep baruçı 2005 yılğa yomğaq yasağan häm kiläçäkkä burıçlar bilgeläwçe kiñäşmäbezgä respublika rayonnarınnan cämğısı 400гä yaqın wäkil çaqırıldı, - di Mäcit äfände. – Milli oyışmalarnıñ töbäklärdäge bülekläre citäkçeläre älege cıyında yıl buyı başqarğan eşläre xaqında xisap totaçaq häm kiläçäktäge eş programması öçen üz täqdimnären, kiñäşlären dä äytäçäk”.
Mäcit Xucin 24 dikäber könne ütäçäk zur cıyında ike möhim mäs''älä tikşereläçägen dä xäbär itte. Anıñ berse – Başqortstanda yäşäwçe tatarlarnıñ tel statusı mä’säläse häm ikençese – Başqortstan Mäğärif ministrınıñ bıyıl 21 noyäberdä çığarğan färmanı mä’säläse. Mäcit Xucin äytüençä, Başqortstan Prezidentı Mortaza Räximov, ike yıl elek ük respublika tatarları tele statusın kütärügä qağılışlı wäğdä birgän bulsa da, bu täñgäldä älegäçä barmaqqa barmaq ta suğılmadı. “Başqortstan tatar cämäğätçelegen älege xäl bik borçıy, - di professor Mäcit Xucin. – İl Prezidentı Putin isemenä, şulay uq Başqortstan Prezidentı Räximovqa bu xaqta distädän artıq xat häm möräcäğät cibärelügä dä qaramastan, älege problemanı haman da kürmämeşkä salışalar. Şuña kürä tatar oyışmalarınıñ berlektäge cıyınında bu mä’sälägä tağın da ber tapqır iğtibarnı cälep itäbez häm Putin isemenä dä, Räximov isemenä dä yaña xatlar cibäräçäkbez”. Mäcit äfände süzlärençä, bu xatlarnıñ ölgeläre äzer inde, tatar cämäğätçelek oyışmaları wäkilläre Ufağa kilgäç alarnı bergäläp tikşerep, tawış birep qabul itü küzdä totıla.
Başqortstan Tatarları Milli-mädäni möxtäriäte räise Ramil Bignov isä kön tärtibendäge ikençe mäs''älä buyınça fikerläre belän urtaqlaştı. Mäğlüm buluınça, bıyıl cäyge kanikullarğa kitkänçe ük, Başqortstan Däwlät Cıyılışı deputatları respublikanıñ “Mäğärif turında” qanunına üzgäreşlär kertü xaqında kileşkän ide. Aña asäsan, Başqortstan mäktäplärendä uquçı barlıq millät balaları da başqort telen däwlät tele bularaq öyränergä tieş. Şuşı üzgäreşne deputatlar üktäber ayında uzğan utırışlarında tulısınça qabul itte. Ä 21 noyäber könne Başqortstan mäğärif ministrı Zöhrä Räxmätullinanıñ şuşı qanunnı ğämälgä aşıra başlaw turında färmanı dönya kürde. Şulay itep kiläse yıldan Başqortstandağı barlıq millät balaları da başqort telen mäcbüri öyränä başlarğa tieş bula. Bu yañalıqqa Başqortstan tatar cämäğätçelek oyışmaları baştan uq rizasızlığın belderde. Ni öçen digändä, tatar tele belän başqort tele ber-bersenä şulqädär oxşaş ki, dönyada şulay yaqın bulğan başqa ber genä tel dä yuq. Şulay bulğaç, tatar balalarına başqort telen maxsus öyränep toru da kiräkmi, dip raslıy tatar ictimaği oyışmalar wäkilläre. Annan soñ başqort telen tatar mäktäplärendä dä kertü tatar telen uqıtu däreslären qısqartaçaq. Ğomumän, başqort telen uqıtu tatar balalarınıñ telen butawğa kiteräçäk, di tatar cämäğätçelek oyışmaları wäkilläre. Tatar balası yün''läp ni tatarçanı, ni başqortçanı belmäyäçäk. Utırışta çığış yasağan Ramil Bignov süzlärençä, älege mäs''älä buyınça eş alıp baruğa şimbä könne Ufada ütäçäk kiñäşmädä zur iğtibar bireläçäk häm il, respublika citäkçelärenä möräcäğätlär äzerlänäçäk.
Fänis Fätxi, Ufa
Mäcit Xucin 24 dikäber könne ütäçäk zur cıyında ike möhim mäs''älä tikşereläçägen dä xäbär itte. Anıñ berse – Başqortstanda yäşäwçe tatarlarnıñ tel statusı mä’säläse häm ikençese – Başqortstan Mäğärif ministrınıñ bıyıl 21 noyäberdä çığarğan färmanı mä’säläse. Mäcit Xucin äytüençä, Başqortstan Prezidentı Mortaza Räximov, ike yıl elek ük respublika tatarları tele statusın kütärügä qağılışlı wäğdä birgän bulsa da, bu täñgäldä älegäçä barmaqqa barmaq ta suğılmadı. “Başqortstan tatar cämäğätçelegen älege xäl bik borçıy, - di professor Mäcit Xucin. – İl Prezidentı Putin isemenä, şulay uq Başqortstan Prezidentı Räximovqa bu xaqta distädän artıq xat häm möräcäğät cibärelügä dä qaramastan, älege problemanı haman da kürmämeşkä salışalar. Şuña kürä tatar oyışmalarınıñ berlektäge cıyınında bu mä’sälägä tağın da ber tapqır iğtibarnı cälep itäbez häm Putin isemenä dä, Räximov isemenä dä yaña xatlar cibäräçäkbez”. Mäcit äfände süzlärençä, bu xatlarnıñ ölgeläre äzer inde, tatar cämäğätçelek oyışmaları wäkilläre Ufağa kilgäç alarnı bergäläp tikşerep, tawış birep qabul itü küzdä totıla.
Başqortstan Tatarları Milli-mädäni möxtäriäte räise Ramil Bignov isä kön tärtibendäge ikençe mäs''älä buyınça fikerläre belän urtaqlaştı. Mäğlüm buluınça, bıyıl cäyge kanikullarğa kitkänçe ük, Başqortstan Däwlät Cıyılışı deputatları respublikanıñ “Mäğärif turında” qanunına üzgäreşlär kertü xaqında kileşkän ide. Aña asäsan, Başqortstan mäktäplärendä uquçı barlıq millät balaları da başqort telen däwlät tele bularaq öyränergä tieş. Şuşı üzgäreşne deputatlar üktäber ayında uzğan utırışlarında tulısınça qabul itte. Ä 21 noyäber könne Başqortstan mäğärif ministrı Zöhrä Räxmätullinanıñ şuşı qanunnı ğämälgä aşıra başlaw turında färmanı dönya kürde. Şulay itep kiläse yıldan Başqortstandağı barlıq millät balaları da başqort telen mäcbüri öyränä başlarğa tieş bula. Bu yañalıqqa Başqortstan tatar cämäğätçelek oyışmaları baştan uq rizasızlığın belderde. Ni öçen digändä, tatar tele belän başqort tele ber-bersenä şulqädär oxşaş ki, dönyada şulay yaqın bulğan başqa ber genä tel dä yuq. Şulay bulğaç, tatar balalarına başqort telen maxsus öyränep toru da kiräkmi, dip raslıy tatar ictimaği oyışmalar wäkilläre. Annan soñ başqort telen tatar mäktäplärendä dä kertü tatar telen uqıtu däreslären qısqartaçaq. Ğomumän, başqort telen uqıtu tatar balalarınıñ telen butawğa kiteräçäk, di tatar cämäğätçelek oyışmaları wäkilläre. Tatar balası yün''läp ni tatarçanı, ni başqortçanı belmäyäçäk. Utırışta çığış yasağan Ramil Bignov süzlärençä, älege mäs''älä buyınça eş alıp baruğa şimbä könne Ufada ütäçäk kiñäşmädä zur iğtibar bireläçäk häm il, respublika citäkçelärenä möräcäğätlär äzerlänäçäk.
Fänis Fätxi, Ufa
