Accessibility links

Кайнар хәбәр

Başqortstan tatar milli oyışmaları berlektäge cıyının ütkärä


Şimbä könne Başqortstandağı hämmä tatar milli oyışmaları üzläreneñ berlektäge cıyının ütkärä. Comğa könne aña soñğı äzerleklärne tikşergän utırış bulıp ütte. Kiñäşmäne Başqortstan Tatarları Milli-mädäni moxtäriäte räise urınbasarı, professor Mäcit Xucin açtı häm alıp bardı. Şimbä könne ütäçäk zur cıyında Başqortstandağı yegermegä yaqın tatar cämägätçelek oyışması wäkilläre qatnaşaçağın äytte ul. “ütep baruçı 2005 yılğa yomğaq yasağan häm kiläçäkkä burıçlar bilgeläwçe kiñäşmäbezgä respublik rayonnarınnan cämğıse 400gä yaqın wäkil çaqırıldı, - di Mäcit äfände. – Milli oyışmalarnıñ töbäklärdäge bülekläre citäkçeläre älege cıyında yıl buyı başqarğan eşläre xaqında xisap totaçaq häm kiläçäktäge eş proğramması öçen üz täqdimnären, kiñäşlären dä äytäçäk”.

Mäcit Xucin 24 dekäbr könne ütäçäk zur cıyında ike möhim mäsälä tikşereläçägen dä xäbär itte. Anıñ berse – Başqortstanda yäşäwçe tatarlarnıñ tel statusı mäsäläse häm ikençese – Başqortstan Mäğärif ministrınıñ bıyıl 21 noyäbrdä çığarğan färmanı mäsäläse. Mäcit Xucin äytüençä, Başqortstan Prezidentı Mortaza Räximov, ike yıl elek ük respublik tatarları tele statusın kütärügä qağılışlı wäğdä birgän bulsa da, bu täñgäldä älegäçä barmaqqa barmaq ta suğılmadı. “Başqortstan tatar cämägätçelegen älege xäl bik borçıy, - di professor Mäcit Xucin. – İl Prezidentı Putin isemenä, şulay uq Başqortstan Prezidentı Räximovqa bu xaqta distädän artıq xat häm möräcägät cibärelügä dä qaramastan, älege problemnı haman da kürmämeşkä salışalar. Şuña kürä tatar oyışmalarınıñ berlektäge cıyınında bu mäsälägä tağın da ber tapqır iğtibarnı cälep itäbez häm Putin isemenä dä, Räximov isemenä dä yaña xatlar cibäräçäkbez”. Mäcit äfände süzlärençä, bu xatlarnıñ ölgeläre äzer inde, tatar cämägätçelek oyışmaları wäkilläre Ufağa kilgäç alarnı bergäläp tikşerep, tawış birep qabul itü küzdä totıla.

Başqortstan Tatarları Milli-mädäni moxtäriäte räise Ramil Bignov isä kön tärtibendäge ikençe mäsälä buyınça fikerläre belän urtaqlaştı. Mäğlüm buluınça, bıyıl cäyge qäniqullarğa kitkänçe ük, Başqortstan Däwlät Cıyılışı deputatları respubliknıñ “Mäğärif turında” qanunına üzgäreşlär kertü xaqında kileşkän ide. Aña asäsan, Başqortstan mäktäplärendä uquçı barlıq millät balaları da başqort telen däwlät tele bularaq öyränergä tieş. Şuşı üzgäreşne deputatlar oqtyäbr ayında uzğan utırışlarında tulısınça qabul itte. Ä 21 noyäbr könne Başqortstan mäğärif ministrı Zöhrä Räxmätullinanıñ şuşı qanunnı ğämälgä aşıra başlaw turında färmanı dönya kürde. Şulay itep kiläse yıldan Başqortstandağı barlıq millät balaları da başqort telen mäcbüri öyränä başlarğa tieş bula. Bu yañalıqqa Başqortstan tatar cämägätçelek oyışmaları baştan uq rizasızlığın belderde. Ni öçen digändä, tatar tele belän başqort tele ber-bersenä şulqädär oxşaş ki, dönyada şulay yaqın bulğan başqa ber genä tel dä yuq. Şulay bulğaç, tatar balalarına başqort telen maxsus öyränep toru da kiräkmi, dip raslıy tatar ictimağıy oyışmalar wäkilläre. Annan soñ başqort telen tatar mäktäplärendä dä kertü tatar telen uqıtu däreslären qısqartaçaq. Ğomumän, başqort telen uqıtu tatar balalarınıñ telen butawğa kiteräçäk, di tatar cämägätçelek oyışmaları wäkilläre. Tatar balası yünläp ni tatarçanı, ni başqortçanı belmäyäçäk. Utırışta çığış yasağan Ramil Bignov süzlärençä, älege mäsälä buyınça eş alıp baruğa şimbä könne Ufada ütäçäk kiñäşmädä zur iğtibar bireläçäk häm il, respublik citäkçelärenä möräcägätlär äzerlänäçäk.
XS
SM
MD
LG