Monnan 3 yıl elek täqdim itelgän urtaq yewropa konstitusiäsı referendumnarında, Fransiä häm Hollandiädan qarşı cäwap kilüe belän Yewropa üz eçendä tirän säyäsi kriziska kergän ide. Urtaq konstitusiädän ayrılğan Lisabon kileşüendä elekke kileşülärgä üzgäreleş kiterelä. İrtägä Brüsseldä däwam itäçäk Lisabon söyläşüläre aldında xäl iteläse mäsälälär:
Bügen Yewropa berlege illäre citäkçeläre, Lisabonda yaña reform kileşüen imzaladı. Yewropa şurası başlığı Jose Manual Barosso bu kileşüne, yartı ğasır däwam itkän salqın suğıştan soñ yañadan berläşkän Yewropanıñ bergä başqarğan iñ zur urtaq uñışlarınnañ berse bularaq atadı.
“Urtadiñgezdän baltik diñgezenä, Atlatik okeanınnan qara dingezgşäçä kiñäygän yewropa tarixında berençe tapqır, totalitar pärdä belän ayırılğan illär xäzer üzläre tarafınnañ urtaq qabul itelgän bu kileşü belän bergä berläşä.”
2007 yılnda oyışunıñ 50 yılın bäyräm itkän, Yewropa Berlege, Lisabon kileşüe belän üle dip atalğan yewropa konstitusiäsennäñ soñ çıqqan qaysı ber möhim mäsälälärne xäl itärgä cıyına.
Bu kileşüne referendumğa täqdim itkän berdän ber il, İrlandaiä. Läkin tawış biräçäk xalıqnıñ bu mäsälädä bitaraf yäisä qararsız buluı xäbär itelä. Başqa illär isä anı tiyeş kürsä, parlementta ğına qarayaçaq.
Ä Germaniä, Fransiä häm Polşa, 250 säxifälek kileşügä qul quyı belän şunda uq raslağan iilär arasında. Reforma planlaştırılğança, 2009 yılda ğamälgä aşırılırğa tiyeş.
Reform kileşüe, här ber äğzä il tarafınnañ uñışlı ğına qabul itelsä, 27 äğzä ile bulğan Yewropa Berlege, soñgı waqıttağı nizaqlarnı beterep üzenä yaña yul tabaçaq diyelä.
Bıyıl berlekkä citäkçelek itkän il Portugaliänıñ, premyer ministrı Jose Socrates, monnan 2 ay elek, bu reform kileşüen qaranlıqtan çığu yulı bularaq atağan ide.
“Bu Yewropa öçen ciñü. Bu yaña kileşü belän bez, ber niçä yıllar yuğalıp qalğan suqır suqmaqtan çığu yulın taptıq. Bez inde nizaqlar belän çayqalğan ber berlek tügel, bez kiläçäkkä taba aldıbızda torğan mäsälälärne çişärgä äzerbez”
Yewropa Berlegendä urtaq konstitusiä buldıru adımı uñışsız belän tämamlanuı, berlekne zur ber kiyerenkelekkä etärgän ide. İnde, bu xaostan qotılırğa telägän berlek aldında bu kileşü ber açılış dip sanala. Qaysı ber yewropa berlege räsmiläre äytüençä, bu kileşü berlekkä räxät tın alırğa irek birer dip kötelä.
- Yewropa Berlege başlığın saylaw
- Berlekneñ tışqı eşlär ministrın buldıru
- Berlektän çığu tärtebe
- Urtaq saqlanu programı
- Kiñäyü säyäsäte
Bügen Yewropa berlege illäre citäkçeläre, Lisabonda yaña reform kileşüen imzaladı. Yewropa şurası başlığı Jose Manual Barosso bu kileşüne, yartı ğasır däwam itkän salqın suğıştan soñ yañadan berläşkän Yewropanıñ bergä başqarğan iñ zur urtaq uñışlarınnañ berse bularaq atadı.
“Urtadiñgezdän baltik diñgezenä, Atlatik okeanınnan qara dingezgşäçä kiñäygän yewropa tarixında berençe tapqır, totalitar pärdä belän ayırılğan illär xäzer üzläre tarafınnañ urtaq qabul itelgän bu kileşü belän bergä berläşä.”
2007 yılnda oyışunıñ 50 yılın bäyräm itkän, Yewropa Berlege, Lisabon kileşüe belän üle dip atalğan yewropa konstitusiäsennäñ soñ çıqqan qaysı ber möhim mäsälälärne xäl itärgä cıyına.
Bu kileşüne referendumğa täqdim itkän berdän ber il, İrlandaiä. Läkin tawış biräçäk xalıqnıñ bu mäsälädä bitaraf yäisä qararsız buluı xäbär itelä. Başqa illär isä anı tiyeş kürsä, parlementta ğına qarayaçaq.
Ä Germaniä, Fransiä häm Polşa, 250 säxifälek kileşügä qul quyı belän şunda uq raslağan iilär arasında. Reforma planlaştırılğança, 2009 yılda ğamälgä aşırılırğa tiyeş.
Reform kileşüe, här ber äğzä il tarafınnañ uñışlı ğına qabul itelsä, 27 äğzä ile bulğan Yewropa Berlege, soñgı waqıttağı nizaqlarnı beterep üzenä yaña yul tabaçaq diyelä.
Bıyıl berlekkä citäkçelek itkän il Portugaliänıñ, premyer ministrı Jose Socrates, monnan 2 ay elek, bu reform kileşüen qaranlıqtan çığu yulı bularaq atağan ide.
“Bu Yewropa öçen ciñü. Bu yaña kileşü belän bez, ber niçä yıllar yuğalıp qalğan suqır suqmaqtan çığu yulın taptıq. Bez inde nizaqlar belän çayqalğan ber berlek tügel, bez kiläçäkkä taba aldıbızda torğan mäsälälärne çişärgä äzerbez”
Yewropa Berlegendä urtaq konstitusiä buldıru adımı uñışsız belän tämamlanuı, berlekne zur ber kiyerenkelekkä etärgän ide. İnde, bu xaostan qotılırğa telägän berlek aldında bu kileşü ber açılış dip sanala. Qaysı ber yewropa berlege räsmiläre äytüençä, bu kileşü berlekkä räxät tın alırğa irek birer dip kötelä.