Törkiä 2008 yılğa terror häm inflatsiä belän ayaq bastı

Ütkän ayda Törek qorallı köçläre (TQK) qış şartlarına qaramastan idän astı körd partizan oyışması PKK-nıñ Törkiä eçendäge häm Tönyaq Ğiraqtagı bazalarına qarata operatsiälär başlatqan ide.

Törek xärbi oçqıçları çikne ütep kerep PKK bazaları urnaşqan dip faraz itelgän urınnarnı kön sayın diärlek bombalıy. Ğiraq çige tiräsendä TQK bik küp xärbi törkem urnaştırdı. Operatsiä barğan rayonnarğa jurnalistlar kertelmäw säbäple, bu turıda tik General ştab başlığı birgän räsmi informatsiä genä bar.

Tabiği, bu xärbi operatsiälär Törkiädäge PKK yaqtaşları yaki yarımpartizannarınıñ törle reaksiälärenä säbäp buldı. Şuşı reaksiälär başlıça uramnarda torğan aftomaşinalarnı yandıru räweşendä üzen kürsätte. Bugengä xätle tik İstanbulda ğına 60-tan artıq maşina, yök maşinası yaki aftobus yandırıldı. Tulayım yandırılğan maşinalar sanı yözne aştı. Polistiä çarasız.

Xalıqnıñ açuın kiterergän başqa ber terror aktı 3 ğinwar pänceşämbe könne Diyarbakırda buldı. Törkiäneñ könyaq-könçığışında millionnan artıq keşe häm küpçelege kördlär yäşägän bu şähärdä yulğa quyılğan bomba şartlatılu arqasında öç mäktäp balası, altı keşe ülde. 67 keşe cäräxätlände. Cäräxätlänüçelärneñ 30-ın ğäskärlär täşkil itä. Bu teror aktı dönya televiziälärendä dä berençe xäbär bularaq birelde.

Asılda, körd xalqı da terrordan bizde. Cönki alarnıñ balaları, tuğannarı da şuşı terrorga qorban kitä. Xätta kördlärneñ PKK yaqlı partiäse DTP bu bomba quyu waqiğäsen läğnätläde. Gel PKK-nıñ pozitsiäsen yaqlap kilgän DTP öçen mondıy beldereü asılda ğädättän tış ber täräqqiät. Terror wäqiğäläre eç poşırğıç, ämma älegä Törkiädäge körd problemasınıñ çişelgäne yuq. Baytaq jurnalistlar, zıyalılar, xätta säyäsätçelär şuşı körd krizisınnan qotılu öçen törle täqdimnär yasıy.


Terrordan qala ikençe baş bäläse -- inflatsiä

Dönyadağı neft bäyäläreneñ kütärelüenä bäyle bularaq benzin, maşinalarda qullanılğan mazut häm öylärdä qullanılğan yağulıq may häm tabiği gaz bäyäläreneñ kütärelüenä säbäp buldı. Östäwenä yıl başınnan elektr bäyäläre dä 20%-qa kütärelde. Bolarğa bäyle bularaq başta azıq-tölek häm kiñ qullanış tawarlarınıñ da bäyäse kütäreläçäk.

Ekonomikanıñ yaxşığa barmawı yıllıq inflatsiä sannarıñ iğlan itelüe arqılı da isbatlandı. Xökümätneñ 2007 yıl azağında waqlap satuda inflatsiä 4 % bulaçaq digän farazı, ike märtäbägä yugarıraq çıqtı häm 8,4% buldı. İstanbul Säwdä Oyışması sannarına kürä bu 12%. Inde kiläse ayda elektr, benzin, tabiği gaz häm başqalar qimmätlängän bulu säbäple, inflatsiä sannarı tağı da yuğarıraq çığaçaq.

“Güneş” gazetası yazuwına kürä 2007 yılda waq käsep belän şöğellängän 130 meñ kibet yabılğan. Waq käsep belän ber million keşe tormışın alıp bara.

Soñğı yıllarda tözeleş sektorında ifrat däräcädä artqan eşlär dä kimi başladı. Tik ütkän yılda Törkiäneñ import belän eksportı arasındağı defitsit 60 milliard dollarğa citte. Törkiäneñ tulayım çit il burıçları isä 450 milliard dollar.

Törkiäneñ problemaları arasında sotsial iminlek probleması da bar. Eşsezlek mäsäläse çişelä almadı. Qısqası, AK partiä xakimiäte inde töşeşkä küçü signalları birä başladı. Monıñ xalıqqa, bigräk tä maddi yaqtan, yoğıntısı naçar bulaçaq.