Accessibility links

Кайнар хәбәр

Britaniädä şäriğät qanunı kertelerme?


Britan möselmannarı comğa namazına cıyıla
Britan möselmannarı comğa namazına cıyıla

Angliä çirkäwe citäkçeseneñ Britaniädä şäriğät qanunınıñ qayber öleşlären ğämälgä kertü täqdime qaynar bäxäslär uyattı. Beräwlär bu adım möselmannarğa yaraqlaşırğa yärdäm itäçäk dip aña xuplaw beldersä, başqalar – kisken qarşı çıqtı.


Angliäneñ iñ ere çirkäwen citäklägän Canterbury arxiepiskobı Rowan Williams fikerläre, ğädättä, zur qızıqsınu uayta. Bu yulı da şulay buldı. Sky News telekompanisenä birgän äñgämäsendä ul, Britaniädä küp möselman yäşäwen iskä alıp häm şuşı küp dinle, küp millätle, küp mädäniätle cämğiättä berdämlekne köçäytü niäte belän şäriğätneñ qayber qanunnarın ğämälgä kertergä täqdim itte. Xalıqnı töşenderü öçen ul şäriğätne qanunçılıqnıñ ber töre dip añlattı:

Rowan Williams
"Şäriğätne tanu ul fäqät nindider ber yazılğan tekst nigezendäge qanunçılıq ısulların tanu" dide Rowan Williams.

Berük waqıtta Williams üz aqılında buluın häm qayber islam illärendä şikelle, xıyänät öçen keşene taş atıp üterü kebek cazalar kertergä çaqırmawın iskärtte. Şulay da, bu täqdimgä tiskäre mönäsäbät, kübräk buldı.

Britan premier-ministrı Gordon Brown, süzçese aşa, bu ildä Britan qimmätlärenä nigezlängän qanunnar ğämäldä bulırğa tieş, digän fikeren citkerde.

Ä ilneñ eçke eşlär ministrı Jacqui Smith:

"Minemçä, bu ildä ber genä qanun bar häm ul demokratik yul belän ireşelgän qanun. Ul bar cämğiät ixtiram itkän qimmätlärgä nigezlängän, anı barıbız da qabul itä" dide eçke eşlär ministrı.

Britannarnı törle mädäniät, telllär, ğöref-ğädätlär belän şaqqattırıp bulmıy. London häm başqa ere şähärlärdä bu ğädäti küreneş. Ämmä arxiepiskop Williams täqdime qaynar bäxäslär uyattı. Britannar törlelekne qanunda uq terkärgä äle äzer tügel.

Xristiannar ğına tügel, möselmannar arasında da bu täqdimgä qarşı çığuçılar bar.

"Minemçä, Könbatış cämğiäte mondıy täqdimne qabul itmäskä tieş, möselman ruxaniınnan çığamı ul, xristiannanmı" dide Londondağı Ğäräp-İran üzäge mödire Ali Nurizade.

Nurizade süzlärençä, qabul telsä, bu Britaniä öçen iñ yaman qarar bulaçaq, çönki ul demokratiä, härkemgä ber qanun digän sistemğa qarşı kilä.

Läkin qayber möselmannar anıñ belän kileşmi. Alar şäriğätne kertügä qarşı tügel, tik anı yaraqlaştırırğa kiräk, dilär:

"Şäriğät bezgä 18 ğasırdan kilgän. Dönya inde şaqtıy üzgärde. Bu üzgäreşlärne iskä almıy torıp, şäriğätne taläp itkän şul uq xatın-qızlar da ğädellekä ireşmiäçäk" dide möselman parlamentı häm möselman institutı citäkçese Ğayazetdin Siddiqi.

Qayber möselmannar isä, bu täqdimne nıqlap tikşerergä çaqıra. Britaniädä barlığı million yarım çaması möselman bar. Öylänü, ayırılu, miras qaldıru kebek mäsälälärne alar yış qına başqa illärneñ mäçetlärenä barıp xäl itergä mäcbür.

XS
SM
MD
LG