Bıyılğısı – yünneñ 13 buldı. Elekke yıllardan ayırmalı bularaq, bıyıl Nijgar, Mäskäw, Irınbur yaklarınnan, Tatarstannan avtobuslar yuk ide. Kilüçelärdän iñ kübe – Başqortstannan. Annan soñ iñ yaqın Sember häm Samar ölkälärennän. Şulay uq Mordoviä, Çuaşstannan, Penza, Perm, Çiläbe, Kätrinbur, Sarısu (Volgograd) ölkälärennän dä avtobuslar bar ide.
Semberneñ “Tuğan tel” oyışması Şähri Bolğarğa säyäxätlärne 1988-yıldan birle oyıştırıp kilä. Älbättä, dini tügel – tarixi-mädäni çara sıyfatında. Bu yulı da “Tuğan tel” aktivistları avtobuslarda ana tele yazmışları, şanlı tarixıbız turında äñgämälär qorıp bardılar. Alar şulay uq başqa töbäklärdän kilgännärgä dä möhim mäqälälär bastırılğan gäzitlär, iñ möhim yazmalarnıñ kserokopiälären öläşep yördelär.
Tälğat Tacetdin oyıştırğan çara ğädättägeçä buldı inde: Keçe manara yanında täwbä qıldırdı häm Olı manara yanındağı Cämiğ mäçet urınında Qorıltay uzdırdı. Şulay itep, anda cıyılğan äbi-babaylarnıñ barısı da qorıltay delegatı statusına layıq buldılar. Xäyer, bu status “Sez rizamı?” digän sorawğa “Äye!” dip cawap birü belän çiklände. Bu “äye” nizamnamägä üzgäreşlär kertüne törle ölkälärdän xalıqnı tuplap kitergän keşelärdän häm möftilärdän torğan Prezidiumğa tapşıru öçen kiräk buldı.
Çığışlar, yıldağıça, berläşergä öndäw, vaxxabitlarnı faş itü yünäleşendä buldı. Sember ölkäseneñ elekke möftie Äyup Deberdeev Semberdä barlıq mäçetlärne dä basıp aluçılarnı tıyarğa kiräk, dide häm monıñ öçen barlıq ölkälär citäkçelärenä dä vaxxabitlarğa qarşı toru turında öndämälär yullarğa täqdim itte. Älege çarada qatnaşırğa telämägän din ähellärenä qarata tänqidi çığışlar da baytaq buldı. Kiläse yılda barçası da qatnaşsın öçen, alarğa öndämälär cibärergä häm anı mäğlümat çaralarında bastırırğa qarar qıldılar.
Qazanda elek imam bulıp eşlägän, xäzer Yamal-Nenes okrugında möfti bulıp toruçı Färit Salmanov Şähri Bolğardağı mondıy cıyınnarda qatnaşırğa telämäwçelärgä Allahı Täğälädän täwfik, iman häm aqıl soradı. Ul şulay uq Tatarstan wäkilläreneñ Tatarstan cirendä qunaqlarnı qarşılamağanına rizasızlıq belderde. Yuğisä, Spas rayonı başlığı Qamil Nogaev qarşıladı, täbrik süze tottı häm uñışlar teläde. Salmanov äfändegä nigä räsmi tügel, dini qarşılaw kiräklegen añlaw qıyın tügel inde, yuğisä.
“Azatlıq” xäbärçese, arxitektura häykäle bulğan mäçet binasın xosusi milek statusınnan qotqarunı sorap, bıltır uq Tälğät xäzrätkä möräcäğät itkän ide. Bıyıl isä, wäğdäneñ ütälmäwe säbäpläre belän qızıqsınırğa turı kilde. Onıtqan ikän Tälğät xäzrät. Xäzer isä sudlaşırğa täqdim itte. Tik şunısı bar: mäçet binası xosuslaştırılğançı DUMES milke sanala ide. Niçek itep elekke möfti Äyup Deberdeev moña yul quyğan soñ? Bu soraw älegä cawapsız qala. Döres, yaña möfti – Äyup Derdeevnıñ qodası Säwbän Söläymanov sudlaşunı üz östenä alırğa Tälğät Tacetdin aldında wäğdä birde. Tik “kemne sudqa birer ikän soñ?”, digän soraw da urınlı kebek.
“Azatlıq” radiosı, Ayrat İbrahim, Sember
