С началом лета все начинают строить планы, так как за этот небольшой период времени хочется и отдохнуть, и извлечь из него максимальную пользу.
Начнем наш урок с небольшой подборки лексики:
- җәй – лето,
- җәен (җәй көне) – летом,
- җәй буе – всё лето,
- җәйге – летний:
- җәйге һава – летняя погода,
- җәйге ял – летний отпуск (отдых),
- җәйге истәлекләрем – мои летние воспоминания,
- җәйгә – на лето:
- җәйгә планнар корам – строю планы на лето.
Интересно узнать, а что планируют ваши близкие на лето? Возможно ваши плану могут совпасть и вместе будет веселее?
Спросим у них: Синең җәйгә планнарың нинди?
Рассмотрим варианты возможных ответов:
Сессиям бетте. Җәй буе ял итәргә телим. Атнага берничә көнгә каһвәханәгә бариста ярдәмчесе булып урнашам.
Ел буе җәйне көтәм. Җәен ике ай ялым бар. Күп вакытны бакчада булам. Җиләк-җимеш һәм яшелчәләр үстерәм.
Минем ялым кыш көне була. Җәй буе эшлим. Безнең эштә ул – иң кызу чак.
Быелгы җәйне бик көттем, чөнки ирем белән диңгезгә барабыз. Балалар әти-әнидә калалар.
Җәйне без авылда уздырабыз: саф һава, табигать, тынычлык. Балаларга да бик рәхәт һәм иркен.
Проверьте понимание текста методом "Да/Нет"
- Марат эшкә урнашырга тели.
- Фәүзия җәй буе ял итә.
- Арслан ялсыз эшли.
- Гөлкәй ире белән диңгездә ял итә.
- Русланның балалары авылны яратмый.
Сыграем в игру
Небольшая проверка себя! Соотнесите разные планы на лето с соответствующими картинками.
Всегда хочется, чтобы можно было сохранить теплые моменты, которые согреют в ненастную пору. Для этого можно запланировать следующие активности:
- Сәяхәт итәргә – путешествовать
- Таңны каршыларга – встретить рассвет
- Йолдыз атылганын карарга – наблюдать звездопад
- Кояшта кызынырга – загарать на солнце
- Ачык һавада җырларга һәм биергә – петь и танцевать на открытом воздухе
- Ачык һавада йокларга – спать под открытом небом
- Паркта иртәнге аш ашарга – завтрак в парке
- Өй туңдырмасын әзерләргә – приготовить домашнее мороженое
- Табигатьтә булырга – быть на природе
- Хуш исле үләннәр киптерергә – засушить ароматные травы
- Җиләк җыярга – собирать ягоды
- Чәчәкләрдән тәкыя үрергә – сплести венок из цветов
Этот список можно продолжать еще долго, наверняка у каждого есть свои проверенные рецепты для незабываемого лета.
А теперь остановимся на разговоре двух давних подруг, что у них запланировано на лето?
Диалог
- Галия: Ало, Дания, сәлам! Ни хәлләрең бар?
- Дания: Сәлам, Галия. Бер көе. Эш күп.
- Галия: Нәрсәләр эшлисең?
- Дания: Балалар ялга чыкты, өйдә эш артты. Киләсе атнада аларны лагерьга озатам. Борчылам да, шатланам да.
- Галия: Ә үзең?
- Дания: Үзем дә ял алам. Башта берничә көн өйдә булам, тынычлыкта ял итәм. Син дә кунакка кил. Аннан Чаллыга апама барам, аларның яңа өйләре урман янында урнашкан. Хуш исле һава, кошлар сайрый… Бик рәхәт урын. Синдә нинди планнар?
- Галия: Төгәл берни юк. Марат тауларга барырга чакыра. "Бергәләп чатыр корырбыз, тау елгасында коенырбыз, ачык һавада йокларбыз", - ди.
- Дания: Барырга кирәк. Күңелле бит. Онытылмас сәяхәт булыр.
- Галия: Шулай дисеңме?
- Дания: Һичшиксез!
Найдите следующие фразы в тексте.
- Дел стало больше
- И переживаю, и радуюсь
- Буду отдыхать в тишине
- Птицы поют
- Ничего конкретного
- Собрать палатку
- Незабываемое путешествие
- Несомненно
Задание по аудио
Айдар – пунктуальный молодой человек. Он любит четкие, подробные планы, поэтому лето у него расписано еще с 31 мая. Прослушайте часть его планов.
Текст аудио доступен в самом конце этого материала, здесь мы его не приводим, так как это задание на аудирование.
Фразы из текста:
- айның беренче/икенче яртысында – в первой/второй половине месяца
- -се көнне – (какого-то) числа (месяца)
- шөгыльләнә башларга – начать заниматься
- июнь азагына – к концу июня
- оста җыя – умело собирает
- кыр җиләкләре – дикие ягоды
После прослушивания ответьте на вопросы:
- Айдар проектларын кайчан тапшыра?
- Унынчы июньдә нәрсә була?
- Айдар ничә атна ял итә?
- Егет туганнар белән очрашырга телиме?
- Ул пикникка кем белән барырга тели?
- Айдар җиләк җыярга яратамы?
Что бы вы не запланировали этим летом, пожелаем вам незабываемых приключений, открытий и море позитивных эмоций!
Напоследок пройдите тест для закрепление пройденного материала:
Тест: җәйгә планнар
Сынау
Это был первый урок нашего специального летнего курса, который выходит в течение лета 2022 года. Зайдите сюда, если хотите увидеть другие уроки курса.
У нашего проекта "Әйдә! Online" есть два больших курса для изучающих татарский язык:
Заходите на наш сайт, каждый день вы найдете что-то новое и интересное! Также подписывайтесь на наши соцсети: мы есть в Telegram-е, Вконтакте, Instagram-е, Facebook-е, Тиктоке.
Следите за обновлениями в наших соцсетях, скоро выйдет следующий урок!
***
Монолог Айдара из задания аудирования:
Июнь азагына җиләк тә өлгерә. Фәридә апа белән җиләккә барырга кирәк, ул аларны оста җыя. Мин кыр җиләкләрен ашарга яратам.
