Американ конгрессмены, Вәкилләр пулатаның тышкы сәясәт комитеты җитәкчесе республикан Майкл Маккол Азатлык Радиосы журналисты Алсу Кормашеваның Казанда федераллар тарафыннан тоткарлануы уңаеннан махсус белдерү ясады.
"Русиядә Азат Европа/Азатлык радиосы журналисты һәм американ ватандашы Алсу Кормашеваның тоткарлану хәбәренә шаккаттым. Кызганычка каршы, бу Русиянең фикер белдерү ирегенә каршы сугышының тагын бер мисалы, Путин режимының американнарга каршы юнәлдерелгәнлеген күрсәтә. Мин Алсуны кичекмәстән азат итүне таләп итәм" дип белдергән ул үзенең Twitter битендә.
Азатлык Радиосы журналисты Алсу Кормашева 18 октябрьдә Казанда тоткарланды һәм аны 48 сәгатькә вакытлы тоткарлау үзәгенә бикләделәр.
Тикшерү комитеты аны үзен "ят агент" итеп белдермәүдә шикләнә. Федераллар, Кормашева 2022 елның көзендә интернет аша Русия гаскәренә алу очраклары турында мәгълүматлар туплаган, шулар нигезендә "алтернатив аналитик материаллар" әзерләгән һәм аларны чит илләрдәге "халыкара инстанцияләр"гә җибәреп торган дип белдерә. Алар фикеренчә, бу Русиянең хәрби эшчәнлеге турында мәгълүмат җыю булып тора, читтәге явыз көчләр моны Русия иминлегенә каршы куллана ала.
Алсу Кормашева Русия хакимияте тарафыннан беркайчан да "ят агент" буларак танылмады. Хәзер ул Русия канунын бу эшне үзе башкармау сәбәпле бозган дип шикләнелә. Ягъни ул үз-үзенә әләк язарга тиеш булган. Әлегә Азатлык радиосының татар-башкорт хезмәтендә җинаять эшенең асылы турында төгәл мәгълүматлар юк.
18 октябрь кичендә Азат Европа/Азатлык радиосы президенты вазифаларын башкаручы Джеффри Гедмин Алсу Кормашеваны гаиләсе янына кире кайта алсын өчен азат итәргә чакырды.
"Алсу Кормашева - еллар дәвамында Татарстан һәм Башкортстанда, Русиянең Идел буендагы төбәкләрендә яшәүче милли азчылыклар тормышын яктыртып килгән тәҗрибәле журналист, ул татар телен, мәдәниятен яклау һәм саклауга багышланган төрле инициативалар турында язып барды. Соңгы елларда урыс хакимиятләре татарларга каршы басымын торган саен арттырып килә", диде Гедмин.
- Русиядә "ят агентлар" турында канун 2012 елда кабул ителде. Ул чит илдән финанс ярдәме алган һәм, хакимият фикеренчә, сәяси эшчәнлек алып барган, керем алуга корылмаган теләсә нинди оешманы "ят агент" дип атарга мөмкинлек бирә. Мондый эшчәнлек критерияләре канунда билгеләнмәгән, шуңа хакимиятләр аерым алганда бәйсез мәгълүмат чараларын эзәрлекли ала. Йогынтысы оешмаларга гына түгел, шәхси затларга да булырдай итеп, канунны берничә мәртәбә кырыслаттылар.
- Былтыр Русиядә "Чит ил йогынтысындагы затлар эшчәнлеген контрольдә тоту" турындагы канун гамәлгә керде. Документка ярашлы, чит илдән финанслау алмаса да, чит ил "йогынтысында" гына булганы өчен дә физик затны яки оешманы "ят агент" дип танырга мөмкин булачак, әмма шул ук вакытта чит ил йогынтысы дигәндә күз уңында нәрсә тотылуы канунда ачык язылмаган.
- 2017 ел азагында Азатлык радиосы, "Idel.Реалии" һәм Азат Европа/Азатлык корпорациясенең башка медиа проектлары "ят агент" дип тамгаланды. Ширкәткә зур күләмле штрафлар салынды.
- 2022 елның 24 февралендә Русия Украинага каршы сугыш башлаганнан соң, илдә хәрби цензура кертелде, Азатлык радиосы, "Idel.Реалии", Радио Свобода, "Медуза", "Дождь" һәм башка медиа чараларының сайтлары томаланды.
🛑 Русиядә Азатлык сайты томаланды, нишләргә? Безнең кулланма.
🌐 Безнең Telegram каналына да кушылырга онытмагыз!