Kamil İsxaqov Qolıma yaqlarında bulsa da, Qazan belän öleşçä idärä itä. Ä bu öleşçä digäne şaqtıy zur äle. Звезда Поволжья gäziteneñ soñğı sanında basılğan, Yazğa taba dip atalğan yazmanıñ töp mäğnäsen şulay surätläp bula.
Gäzitneñ baş möxärrire Räşit Äxmätov, üzeneñ berençe bit yazmasında, şul Qazannıñ yaña başlığı İlsur Metşin belän elekkegesen çağıştıra, xätta suğıştıra da.
Qazanğa soñğı unbiş yılda kürenmägän salqınnar kiterep bärde. Läkin, säyer räweştä, şähärneñ kommunal' xucalığı älläni zur kimçeleklärsez eşläde. Kamil İsxaqov çorında krizis kiterep çığarırlıq problemalarnı yaña mer, tınıç, şaw-şusız ğına xäl itte. Kamil İsxaqovnıñ eş ısulı asqı qatlam çinovniklarnı tuydırıp betergän ide inde. Çınlıqta, ul waqıtta, şähär xucalığı “ital'yan zabastovkasın” xäterlätä ide. Yäğni, bötenese eşlibez digän bulıp eşkä yöri, ä üzläre bernärsä dä eşlämi, yäki zur rişwätlär bäräbärenä genä başqarıldı. Bu ber xucağa ğına bäylängän tipik feodal' sistema ide. Keşelär usallandıı. İsxaqovnı apparat tiräsendägelär burrokratlar telendä xuca dip atıylar da ide. Ä Metşin kilgäç, çinovniklar berençe märtäbä yaña yıl kanikulların kürdelär, berençe qat şähär ällä ni zur problemalarsız şundıy suıqlarnı kiçerde. Metşin rayonnarnı öyränä, ğädäti bulmağan qararlarbirä. Şähärdä tınıç tärtip urnaşa başladı, soñğı berniçä yılda berençe märtäbä şähär uramnarın çistartalar, militsiä daimi kizüdä tora. Räşit Äxmätov fikerençä, Metşinnıñ Qazanda başlağan üzgärtep qoruları şoma ğına barmıy.
Elek küp milliardlağan finans ağımnarnı qulda totqan Qazan strukturaları yaña merğa basım yasarğa kereşälär. Qayber az mäğlümatlı çığanaqlar belderüenä qarağanda, Metşinnıñ elekkege komandanı tiz genä başqalarğa alıştıru, şul elekkegelärneñ yäşeren kileşüläre özelügä säbäpçe buldı häm kriminal yäki kriminalğa yaqın tirädägelär arasında awırlıqlar tudırdı. Metşinnıñ Qazan uramnarın yünsez itep tutırğan reklam şçitların tärtipkä kiterü buyınça igämälläre ğädättäge Rusiäçä reaksiä tudırğan. Gäzit yazuınça, monıñ öçen Metşinğa ayırım ber törkemnär qara tamğa salğannar. Yäğni, sineñ artıñda kem genä tormasın, kem genä sine yaqlamasın, barıber tere keşe bit. YÄ kileşik, yä suğışıyq yänäse. Gäzit şundıy faraz yasıy. Räşit Äxmätov Metşinnı, häläk bulğan jurnalist Vladislav List'yev belän çağıştıra. Räşit Äxmätov ğomumän, qızıq çağıştırular kiterergä yarata ul. Bu oçraqta, türä Metşin belän jurnalist List'yev arasında nindi urtaqlıq tapqan disägez – aptıramağız. Familiäläreneñ ahäñdäşlege genä tügel, ä romantiklar buluı ikän. List'yev reklam biznesın kontrol'dä totqan, ä Metşin, elek İsxaqov qulında bulğan şähär byudjetın kontrol'gä almaqçı bula. Menä Räşit Äxmätov şulay uylıy. Çağıştıru töbendä nindi yazmış yatqannı farazlaw kebek kürenä.
İsxaqov yaratıp 16 yıl buyına imperiä tözede. Anıñ baylığın ekspert räweşendä çamalap bula, älbättä bu çamalap qına äytkändä. Yäki, radio- TVda äytkänçä, bu prosto fantaztika. Ägär, şähärneñ urtaça byudjetın 4 milliard sum dip qarasañ, bu yaqınça 140 million dollar digän süz, unaltı yıl däwamında yıl san ul şul summa bulıp ta qalğanıñ istä totsañ, bu aqçalarnıñ 10 protsentı aqıllı glava kesäsendä qalıp bardı digän faraznı qullanıp, 16 yıl buyına Kamil İsxaqovnıñ 224 million dolları bulğanın añlap bula. Gäzit möxärrire monı faraz itep birgänen istän çığarmıyq. Yazma avtorı başqa sannar da kiterä. 600 million dollar buluı ixtimal dip tä yaza.
Räşit Äxmätov, Kamil İsxaqov çorında şähärneñ 12 milliard sumlıq burıçı barlıqqa kilde dip yaza. Yäğni, qazannıñ 3 yıllıq byudjetı qädär. Xäzer, Metşin komandası aldında şuşı burıçnı beterü tora. Ä bu ubrıç qadär aqçağa, 100 meñ keşegä fatir, yä bulmasa tağın ber metro liniäse tözep bula ide di ul. Döres, yazmada, Respublika xakimiäte Qazannıñ 3 milliardlıq burıçın qaplağan digän mäğlümat birelä.
Yazma bolay tämamlana.
Xäzer şähär dawıl aldı tınıçlığın xäterlätä. Küçeş çorın. Metşin küptän tügel genä, şähär xakimiätennän 800 keşe eştän cibärelüe turında äytkändä, bu äle axırı tügel dip belderde. Duma sessiäsendä ul, tağın 450 keşe qısqartılaçaq dip belderde. . Bu Metşinnıñ apparat keşese tügel. Ä çın menedjer ikänen kürsätä digän näticä yasıy Räşit Äxmätov. Häm Qazannıñ alda torğan üzgäreşlären bik uñışlı kürä.
İnde Kamil İsxaqovqa qağılğan tağın ber mäğlümat. Döres monıs Zpdan tügel. PRAYM-TASS agentlığı xäbärlärenä qarağanda, EFES sıra citeşterü şirkäte Qazandağı Qızıl Şärıq kompaniäseneñ 92 dän artıq protsent aksiälären satıp alğan. Qızıl Şäreq nigezdä şulay itep başqa xucalarğa küçte digän süz. Ä bu kompaniä, anıñ citäkçese, Duma deputatı ayrat Xäyrullin da, Kamil İsxaqov keşese sanala ide. Qazannan alarnıñ ğayre räsmi liderları Qolıma yaqlarına kitkäç, başqalar da, bizneslarınnan baş tarta başladı.
Räfis Cämdixan
