Accessibility links

Omski ölkäsendä awıl xucalığın isäpkä alu niçek uzdı?


Rusiädä 1-nçe iyüldän 25-yenä qädär barğan awıl xucalığın isäpkä alu waqıtında Omski ölkäse buyınça 290 meñnän artıq obyekt isäpkä alındı. Bu ob'yektlarnıñ qayberlären qabat tikşerep çığu 1-nçe avgustqa qädär bardı. Bügenge köndä cıyılğan materiallarnı eşkärtü bara.

Ölkäneñ statistika idäräse xezmätkärläre mäğlümatläre buyınça isäpkä alu eşendä 2000-nän artıq san aluçı qatnaşqan. San aluçılar fikerençä xalıq aksiäne tınıç qabul itkän häm, asılda, sorawlarğa tögäl cawaplar birgän. Ämma “Azatlıq” xäbärçese barıp qaytqan Bol'şereç'ye rayonınıñ qayber awıllarında, cawaplarnıñ bik ük tögäl bulmawı açıqlandı. Anda eşlängän yazmalarnı tıñlawçılar iğtibarında da täqdim itäsebez kilä. İsäp alu anonim räweştä bulu säbäple, şäxsi xucalıq iäläreneñ qayberläre xäbärçe mikrofonına isem-familiälären, xätta qaysı awıldan buluların da belderergä telämädelär. Andıylarnıñ saqlanuların istä totıp, bez dä tapşıruda alarnıñ isemnären yañğıratmasqa buldıq.

İr-atlar urman-qırlarda peçän eşendä bulu säbäple, san aluçılarğa kübräk xucabikälär belän eşlärgä turı kilgän. Ber xanım bu eşkä şiklänep qarawları turında äytte. “Xaywannarnı, baqça külämen, üstergän yäşelçäne, ciläk-cimeşne tögäl yazdırsañ, ğomumän barlıq sorawlarğa da döres cawap birsäñ, zur salım tülätä başlawları bar. Şul säbäple barsın da tögäl yazdırmadıq”,-dide. İkençe xanım “Min döresen yazdırdım, san aluçı salım bulmayaçaq dip äytte”, - dide. Rus millätennän bulğan xanımnar da bik ük tögäl cawap birmäwläre turında söylädelär

Urta yäşlärdäge xucabikälär sorawlarğa tögälräk cawap birgän bulsalar, ölkänräk yäştägelär xucalıqnı isäpkä aluğa saqlanıbraq qarağannar. 65 yäşlärdäge ber xucalıq iäse “Min xökümättän yaxşılıq kötmim. San alu näticäsendä salımnıñ üsüe ixtimal. Döresen äytkändä, qurqam. Salım östäsälär, xaywan totu qıyın bulaçaq. Bolay da kerem birmägän awıl xucalığı belän kem genä şöğelläner ikän annarı?” - dip, üzeneñ san aluçı sorawına döres cawap birmäwe turında äytte häm awıl xucalığınıñ torışı öçen borçıluın belderde. Xucabikälär dä zur awırlıqlar belän alıp barılğan şäxsi xucalıqlarnıñ artıq tabış birmäwe turında da söylädelär. Alarnıñ qayberläre genä awıl xucalığın isäpkä alunıñ nindi dä bulsa ciñellek kiterüenä ömet bağlıy, küpçelek uñay näticä kötmi.

Ber xanım xökümätneñ awıl xalqına yärdämgä kilä başlawı, xätta xucalıqnı üsterü öçen banktan kredit alırğa mömkin buluı turında da äytte. “Ämma, bu eştä “su astı taşları” bixisap, - dide ul. Kredit barı tik, satıp tülärlek mal-tuarıñ, texnikañ bulğanda ğına birelä. Anda da xaywannarıñ staxovkalangan, texnikañnıñ dokumentları bulırğa tieş. Alarnı buldıru öçen küp kenä aqça kiräk. Bank xezmätkärläre şularnı añlatqaç, kredit aludan baş tarttım”, - dide.

Dörestän dä, xäzer şäxsi xucalıqlarnı üsterü öçen banktan kredit birelä häm kredit alırğa teläwçelär dä yuq tügel. Ämma, teläkne tormışqa aşıru öçen sirat küperlären ütärgä kiräk. Batırçılıq itep, ğariza birüçelär bulsa da, uñışqa ireşüçelär yuq däräcädä. Mäsälän, Znamenqa rayonınıñ awıl xucalığı häm azıq-tölek komitetı belgeçe süzlärençä, bu rayonda bıyıl kredit alırğa 26 keşe ğariza birgän. Böten şartlarnı ütäp, uñışqa ireşüçe ber genä bulğan.

Saniä Mirxaleeva, Omski

XS
SM
MD
LG