Omski tatar milli-mädäni möxtäriäteneñ ber tarmağı bulğan “Ömet” studiäsenä yörüçe balalar cır-biyu belän şöğellänep qalmıylar, tuğan telne dä öyränälär. Däreslär şähärneñ “Qızıl Gvardiä” mädäniät sarayında alıp barıla. Tatar telen öyränergä balalar ğına tügel, qayberäwläreneñ ata-anaları da yöri, häm yañadan-yaña keşelär dä östälep tora. Däreslär biredä 2006 yılnıñ mart ayında başlanıp kitkän idelär. Ber yılğa yaqın şöğellängännän soñ uzğan yäkşämbedä älifba belän xuşlaşu därese buldı. Bu könne tatar tele därese üzenä kürä ber törle bäyrämgä äwerelde. Çönki ber uñaydan anda Xalıqara tuğan tel köne dä bilgelände.
Şunı da iskä töşerep ütü urınlı bulır, tuğan tel köne xalıqara kön bularaq 1999 yılda UNESKO tarafınnan iğlan itelgän ide. Şunnan birle bu kön 21 fevral'dä cir yözendä bulğan barlıq tellärne yaqlaw çarası bularaq bilgelänep kilä.
Balalar älege däreskä äti-äniläre, äbi-babayları belän kilgän idelär. Däres barışında uqıtuçı Nuriä Kuçukova tuğan telneñ maturlığı, zarurlığı, ähämiäte turında söyläde. Tatar telen öyränüçelär tatarçadan rusçağa häm rusçadan tatarçağa tärcemä itä belü däräcälären kürsättelär, tuğan tel turında şiğerlär uqıdılar, “Tuğan tel” häm “Älifba” cırların başqardılar.
Därestän soñ barısı bergäläp üzläre alıp kilgän milli rizıqlar belän çäy eçtelär, üzara aralaştılar. Tatar tele däreslärenä yörüçelärneñ qayberlärenä min berniçä soraw belän möräcäğät ittem. Äti-änilär, balalarıbız tel öyränergä bik teläp yörilär, belergä tieşlär ana telen, yuğisä bez urıslaşıp barabız,-dilär. Ni eşläp urıslaşabız soñ, sez niçek uylıysız, digän sorawğa, Omskida, şähärdä tatar tele qullanılmıy, telne saqlaw öçen Tatarstanda yäisä ölkäneñ tönyağındağı tatar awıllarında torırğa kiräk digän fikerlär buldı.
Balaların “Ömet” studiäsenä yörtüçe änilär arasında min monnan 12 yıl elek Tara şähäre pedagogiä uçilişçesınıñ tatar tele bülegen tämamlağan Däwriä Şixovanı oçrattım. Däwriä biregä 10 yäşlek qızın yörtä. Uçilişçedan uqıtuçı diplomı alıp çıqqannan soñ aña mäktäptä tatar telen uqıtırğa turı kilmägän. Şulay da bu beleme aña Tubıl pedagogiä institutınıñ tatar bülegen tämamlarğa mömkinlek birgän. Anıñ belän Tarada uqıp çıqqan qayber qızlar Tevriz, Ust'-İşem rayonnarınıñ tatar awıllarında tatar tele uqıtuçıları bulır eşlilär. Şulay itep, tatar tele uqıtuçısı diplomın alıp çıqqan 12 qıznıñ 4-yese genä üz hönäre buyınça eş taba alğan. Däwriä Şixova xäzer Omskinıñ ber mäktäbendä rus tele häm ädäbiäte uqıta. Ä tatar telen uqıtırğa teläk yuqmı digän sorawğa ul, eşlär idem mömkinlek bulsa, uqıtır idem dip cawap birde.
Rozaliä Sayganova, Omski
