Arça belän Ätnä arası 30 çaqırım çaması. Rayonnarnıñ bergä quşılıp torğanı bar. Ul waqıtta küp xalıq Ätnädän rayon üzägenä- Arçağa küçende. Şuña kürä sabantuylarında ike sabantuyın ber itep başta Arça sabantuyın qarap annan Ätnänekenä qaytıp kitüçelär, yä kiresençä Ätnä sabantuyına qaytıp annan Arça sabantuyında yomğaqlawçılar şaqtıy bula. Bıel da Ätnä sabantuyında Arçalar küp ide. Xäl-äxväl, sabantuyları barışı turında soraşqanda Arçalar-“ bezdä bıyıl qayber awıl sabantuyların küçerdelär ä Çiqanas awılında sabantuyı bötenläy bulmadı” dip söylädelär. Awılda sabantuyı ütkärmäw bik siräk bula torğan xäl. Närsä bulğan soñ Çiqanasqa? Awıl sabantuyları aldınnan Tatarstan östennän köçle dawıl uzdı. İñ zur zıyan kürgän rayonnar arasında Arça, Piträç, Quqmara rayonnarı ataldılar. Ä iñ küp zıyan kürgän awıllar arasında Arça rayonı Çiqanas awılı ikän. Awıldağı 100 artıq yort cirneñ 3-4 genä isän-imin torıp qalğan. Xättä monnan 115 elek salınğan, tatar arxitekturasınıñ tarixi istälege bulğan Aliç Tarxan mäçetenä dä zıyan kilgän ikän. Şuña kürä cimerek awıl xalqı qayğı mäşäqättä çumıp bıyıl sabantuyı ütkärä almağan. Dawıl Ätnä rayonı çitenä dä kilep citkän. Ätnä sabantuyı uza torğan Qayınsar urmanına terälep kenä torğan Mäñgär awılında boz yauğan. Bozlı yañır uramda qalğan avtomobillärne, yort täräzälären watıp betergän. Çönki qayber boz kisäkläre wağraq tawıq yomırqaları kebi bulğan. Şöker Arça Ätnä sabantuyında bozlı yañğırlar yaumadı. 96 yılda Arça sabantuyına Boris Yel'sin kilep çülmäk watqannan birle bu yaqlarda yıl sayın şundıy tanılğan keşelärne saban tuyına qunaq itep kötälär. Sabantuyı aldınnan bıyıl Ätnälelär Rusiä Eçke eşlär ministrı Räşit Nurgaliev kilä ikän dip ığı-zığı kilep alğannar. Yaqtaş bulıp çıqtı bit yaña ministr. Yuq alay zur däräcäle qunaqlar kilep tä mäşäqätlämädelär. Sabantuyların üzebezçä tınıçlap oçraşıp, tuyğançı ber söyläşep, cılaşıp häm cırlaşıp ütkärdelär Arça Ätnä yaqları. Yunıs Ätnäle.
