Alvaro Gil Pobles Rusiädä keşe xoquqların ütäw turında ğomumi xisap yasağançı, ilneñ törle töbäklärendä wazğiätne öyränep yöri. Tatarstanğa säyäxät şuşı yünäleştäge eşçänlekneñ uñay täcribäsen öyränü maqsatı belän oyıştırılğan dip sanala. Şul uq waqıtta, respublikadağı keşe xoquqlarınıñ torışın öyränü, aktual' mäs’älälärne kütärep çığu öçen dä forsat tua. Yäkşämbe könne Alvaro Gil Robles, Rusiä prezidentı qarşındağı keşe xoquqları buyınça komissiäse räise Ella Pamfilova, Tatarstanda keşe xoquqları buyınça wäkälätle wäkil Räşit Wağizov belän bergä respublikanıñ prokurorı Kafil Ämirov, Eçke eşlär ministrı Äsğät Säfärov, Tatarstannıñ xoquq saqlawçıları belän oçraştı. Keşe xoquqları komissarınıñ Qazanğa kilüeneñ ber säbäbe – respublikada törle millät häm din wäkilläreneñ dustanä yäşäwenä niçek ireşülären beleşü. Şuña da ul milli-mädäni moxtariät wäkilläre belän küreşte, Raifa tıyulığındağı monastır'da, Qol Şärif, Qazan Nurı mäçetlärendä, Rusiä islam universitetında, katolik, lyuteran çirkäwlärendä dä buldı, Tatarstan möftie Ğosman xäzrät, rus pravoslav çirkäweneñ arxiepiskobı Anastasiy belän oçraştı. Yevropa Şurasınıñ yuğarı, däräcäle wäkilen Tatarstan prezidentı Mintimer Şäymiev qabul itte.
Düşämbe könne säğät 12дә Alvaro Gil Robles Tatmedia agentlığında jurnalistlar belän oçraştı. Jurnalistlar älege oçraşuğa ğädättägeçä däräcäle qunaqnı tıñlarğa, anıñ fikerlären işetergä dip kilgän idelär. Läkin Robles berençe süz alıp, jurnalistlarnıñ üzlären tıñlarğa telägen belderep, sezneñ süzlär bezneñ arada ğına qala dip, alarğa respublikada süz iregeneñ torışı, keşe xoquqlarınıñ ütäleşe xaqında söylärgä täqdim itte. Mondıy brifinglarğa öyränmägän mäğlümät çaraları wäkilläre aldan däşmi genä utırsalar da, şulay da tora-bara üzlären qısu oçraqların, mäğlümät ala almaw misalların iskä töşerdelär. Respublika bäysez mäğlümät çaralarınıñ bulmawına da zarlanuçılar buldı. Azatlıq radiosı xäbärçeseneñ berkemnän dä bäysez mäğlümät çarası bula alamı soñ digän sorawına, Robles äfände, älbättä, bötenläy bäysez mäğlümät çarası bula almıy. Qayda da jurnalistlarğa basım yasaw oçraqları küzätelä. Läkin demokratik illärdä älege bäylelekne, jurnalistlarnıñ ireklegen parlament, cämğiät kontrol’dä tota, dide Alvaro Gil Robles.
Ä menä xätta federal’ däräcädäge mäğlümät çaralarına basım yasalğan waqıtta, ayırım töbäktä genä süz irege, bäysez matbuğat bula alamı digän sorawğa, Ella Pamfilova cawap birde. Ul jurnalistlarğa qızığraq temalarğa yazarğa häm anıñ aşa Vladimir Putinğa mäğlümät çaralarınıñ xälen üzgärterlek çaralar aqında citkerergä täqdim itte.
Axırda, Alvaro Gil Robles Tatarstanda keşe xoquqlarınıñ torışı xaqında nindider kommentariy birmäyäçägen äytte. Bez monda qararğa, xällär belän tanışırğa ğına kildek, dide ul. Ä menä Tatarstanda keşe xoquqları buyınça wäkälätle wäkil Räşit Wäğızov Evropa Şurasınıñ keşe xoquqları komissarı säfäreneñ maqsatın menä niçek añlattı. Ägär dä Rusiä keşe xoquqları ölkäsendäge wäzğiätne ütkän yıllar belän çağıştırğanda ütbätläsä, 2005 yılda Evropa Şurası tarafınnan tikşerülär bulmataçaq. Wäzğiät üzgärmägän bulsa, Şurası Rusiädä bu ölkädäne tağın iğtibar üzägendä totaçaq, dide Räşit Wäğizov.
Gölnaz İlgizär
