Tatarstanda 2003 yılda 23 mäçet açılğan bulsa, 2004 yılda 30лап Xoday yortı safqa basqan. Tatarstan Diniä näzaräteneñ räis urınbasarı Wäliulla Yaqub, “Azatlıq” radiosına, Tatarstandağı islam dineneñ 2004 yıldağı xaläten bäyäläp şulay dip belderde.
Ütkän yıl bezneñ öçen uñışlı yıl buldı. Bezneñ näzarätneñ strukturası tağın da näticäleräk eşli başladı. Belüegezçä, bezneñ struktura 3 däräcädä: mäxällä – möxtäsibät – näzarät. Tatarstanda ber genä rayon üzägendä mäçet yuq ide. 2004 dekaberendä Piträçtä mäçet açtıq. Xäzer böten rayon üzäklärendä dä mäçetlär bar. Ütkän yılda, Tatarstandağı dini tormış turında süz alıp barğanda, näzarät tözegän uqu-uqıtu sistemasın da äytep ütärgä kiräk. Başlanğıç islami mäktäplärdän alıp, Yuğarı uqu yortlarına qädär, tulı ber sistema barlıqqa kilde xäzer.
Ä menä hönäri bulmağan mädräsälär, älegä qädär mäçet binalarında eşli toralar ide. Xäzer alar öçen maxsus binalar açıla başladı. 2004 yılda Qazanda ğına da berniçä mäçet qarşındağı mädräsä binaları ayaqqa bastı. Şundıy uq xäl rayonnarda da küzätelä. Mäsälän, Çüpräle, Baltaç, Aqsubay, Alekseevski rayonnarında. Çallı da “Yoldız” mädräsäse Rusiä islam universitetınıñ filialı itep üzgärtelde. Anıñ uqıtu programması da yañadan tözelde. Monnan tış, Çallı da, imamnarnıñ belemen kütärü institutı da açıldı. Wäliulla xäzrät äytep uzğan, imamnarnıñ belemen kütärü institutında, Çallı da, inde 5ләп rayon imamnarı smenalap uqıp çıqqannar. Böten şartlar tudırılğan mondıy uqu yortları respublikadağı imamnarnıñ hönäri ostalıqların arttıra di, möfti urınbasarı. Bügenge köngä, Tatarstannıñ un protsentlap imamı ğına hönäri tanıqlıqqa iä.
Tatarstan möselmannarı diniä näzaräte, 2004 yılda xalıqara arenada zur köç quyıp eşläde. Törkiä häm Quwäyt däwlätennän din ministrları Tatarstanda räsmi vizitlar belän buldılar.
Wäliulla xäzrät şul xaqta söyli.
Vizit barışında xezmättäşlek turında berketmälärgä qul quyıldı. İnde näticäläre dä bar. Yaña yıl aldınnan ğına berniçä yegetebez Törkiägä törle uqu yortlarına uqırğa cibäreldelär. Uzğan yılda Bahräy, Qatar däwlätläre belän dä elemtälär nığıy töşte. Menä şundıy xalıqara elemtälärneñ näticäse bularaq, Qazanda berençe Qor’än-xafizlar bäygese ütte. Tatarstanda rusiä häm çit illär däräcäsendä Qor'än xafizlar bäygese ütkäne yuq ide. Ğomumän alğanda, 2004 yılda dini tormış Tatarstanda torıqlana bardı, dip sanıy Wäliulla xäzrät Yaqub. Beslan waqiğalarınnan soñ, Rusiädä islamğa tap töşerergä mataşular buldı. Läkin, ul uñay näticälär dä birde. Rusiä xakimiäte traditsion islamğa iğtibarın kübräk yünältte, bu küptän kiräk ide dip belderde Tatarstan möftie urınbasarı.
Tatarstan möftieneñ urınbasarı Wäliulla xäzrät Yaqub buldı. Ul Tatarstanda islam dineneñ 2004 yıldağı xalätenä näticä yasadı.
Räfis Cämdixan.
