Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tatarstan häm Başqortstan wäkilläre Ufada möselman mäğrifäte problemnarın tikşerde


Soñğı ike köndä Ufada Tatarstan belän Başqortstan ğälimnäre qatnaşlığında ber-ber artlı ike «tügäräk östäl» söyläşüe bulıp ütte. Proğrammada äytelüençä, ike cıyın da Tatarstan belän Başqortstan arasında xezmättäşlekne üsterügä yünältelgän çaralar planına asäsan oyıştırılğan. Kiñäşmälärne oyıştıruçılar äytüençä, soñğı ber-ike yılda ike tuğandaş respublik arasında urnaşqan salqın mönäsäbätlärne cılıtu maqsatın da küz aldında tota ikän bu oçraşular. Atnaqiç könne berençe bulıp ütkän ««tügäräk östäl» söyläşüe temı «İdel buyı-Ural töbägendä möselman mäğrifätçelege häm mäğärif torışı» dip ataldı. Qazannan kilüçelär arasında ğälimnär dä, din ähelläre dä bar. Tatarstan Respublikı möselmannarı Diniä näzaratı räise urınbasarı Wäliulla Yaqupov, Tatarstan Fännär aqädemiäseneñ Tarix institutı häm Tatar Ensiklopediäse institutı ğilmi xezmätkärläre Nail Ğäripov belän Rezedä Säfiullina Ufadağı söyläşügä üz çığışların äzerlägän.

Seminär kiñäşmäneñ täwge öleşe töşkä qädär Rusiä Fännär aqädemiäse Ufa ğilmi üzägeneñ Etnoloğıyk tikşerenülär üzägendä, ä töştän soñ İldar xäzrät Malaxov citäklägän Märyäm Soltanowa isemendäge islam institutında ütte. Etnoloğıyk tikşerenülär üzäge direktorı, tarix fännäre doktorı Aysılu xanım Yunısowa söyläşüne açıp, bügenge köndä islam dini uqu yortlarında belem aluçılarğa töple ğilem birügä qağılışlı mömkinleklärne sanap kitte. Anıñ süzlärençä, xäzerge köndä möselman dini uqu yortlarında mäçetlär öçen ğädi imamnar häm mullalar ğına äzerläw zamanı ütte. Mäçetlär häm mäxällälär imamnar belän täemin itelep bette, diärgä mömkin. «Xäzer isä bezgä häm dini häm dönyawi fännärne nıqlı üzläştergän, säyäsi-ictimağıy tormıştan da, mädäniätebezdän dä yaxşı xäbärdar bulğan, çın zıyalı din ähellärebezne tärbiäläw zarur», – di Aysılu Yunısowa.

Şuşı uq fikerne kiñäşmädä çığış yasağan barlıq doqladçılar da yañğırattı häm bügenge köndä dini uqu yortlarında da, dönyawi uqu yortlarında da ğilem ofığı kiñ bulğan şäxeslärne tärbiäläw cähätennän kiñäş-täqdimnäre belän urtaqlaştı. Tatarstan möselmannarı diniä näzaratı räise urınbasarı Wäliulla xäzrät süzlärençä, elekke «Ğäliä», «Möxämmädiä» kebek danlıqlı mädräsälär häryäktan ğilemle şäxeslär äzerläp çığarğan. «Kiñ qaraşlı din ähelläre genä tügel, ä tanılğan säyäsätçelär, fän eşlekleläre häm icadi zıyalılar üsep çıqqan andıy uqu yortlarınnan, – di Wäliulla xäzrät. – Bügenge köndä dä şundıy yuğarılıqqa omtılırğa tieşbez. Älbättä, xäzer islam dine uqu yortları här töbäktä küp häm alarnıñ härberse üzläreneñ yuğarı statuslı buluına däğwa itä. Tik küp kenä oçraqta çınbarlıq belän teläk turı kilep betmi şul». Wäliulla xäzrät fikerençä, äle Rusiädä islamğa qarşı şiklänüçän qaraş, añardan qaraçqı yasarğa tırışu küreneşläre dä bar. Menä şuşı xäldä islamnı yaqlaw, naxaq ğäiplärne kire qağa alu öçen dä din ähelläreneñ beleme yuğarı bulırğa tieş. Kiñäşmä barışında jurnalistlar belän aralaşuda Wäliulla Yaqupov şuşı fikerlären tağın kiñräk añlattı. (Wäliulla Yaqupov awdio) Sez Tatarstan möselmannarı diniä näzaratı räise urınbasarı Wäliulla Yaqupovnı tıñladığız. Qazannan kilgän ğälim Nail Ğäripov dini mäğrifätçelekne üsterü mäsälärenä bağışlanğan kiñäşmädä din ähelläreneñ xoquqıy yaqtan da yaxşı äzerlekle buluı kiräklegenä basım yasadı.

Qazannan kilgän ğälimä Rezedä Säfiullina isä üz çığışında dini uqu yortlarında belem birgändä borınğı kitaplarıbıznı, bay ruxi mirasıbıznı qullanu dairäsen kiñäytüne yaqlıy häm üze dä bu yünäleştä küp eşlär başqara ikän.

Ufadağı kiñäşmä Başqortstan belän Tatarstandağı islam dini uqu yortlarındağı problemnarnı açıp salu häm alarnı kiläçäktä xäl itü täñgälendä zur ähämiätkä iä. Bu xaqta ike tuğandaş respublik din ähelläreneñ häm ğälimnäreneñ yışraq fiker alışıp toruın, urtaq qonsepsiä äzerläw kiräklegen bügenge kiñäşmädä qatnaşuçılar bertawıştan xupladı. Şuşındıy uq kiñäşmäneñ çirattağısı may ayında Tatarstannıñ Älmät şähärendä ütäçäge dä äytelde. orınğı kitaplarıbıznı, bay ruxi mirasıbıznı qullanu dairäsen kiñäytüne yaqlıy häm üze dä bu yünäleştä küp eşlär başqara ikän.

Ufadağı kiñäşmä Başqortstan belän Tatarstandağı islam dini uqu yortlarındağı problemnarnı açıp salu häm alarnı kiläçäktä xäl itü täñgälendä zur ähämiätkä iä. Bu xaqta ike tuğandaş respublik din ähelläreneñ häm ğälimnäreneñ yışraq fiker alışıp toruın, urtaq qonsepsiä äzerläw kiräklegen bügenge kiñäşmädä qatnaşuçılar bertawıştan xupladı. Şuşındıy uq kiñäşmäneñ çirattağısı may ayında Tatarstannıñ Älmät şähärendä ütäçäge dä äytelde.
XS
SM
MD
LG