Rusiäneñ törle töbäklärendäge xabärçelärebez tudıru yortlarındağı şartlarnıñ yaxşıruı, ana bala sälämätlege öçen zur tırışlıq kürsätelüe, aparat cihazlarnıñ zamança buluı turında söyläp kilä. Tabiplar, räsmilär birgän ängämälärdä abortlar kimi,tuğan balalar sanı arta dip belderä.Böten bu yaxşı xabärlärgä qaramastan Rusiädä xalıq sanı kimep bara. Belgeçlär Rusiä demografik krizis aldında tora dip belderä. Xatın qızlar säxifäsendä bügen Rusiädä xalıq sanınıñ kimüe turında söylägännän soñ Udmurtiädäge xäbärçebez çibärgän yazmanı işettererbez
Säyäsi totrıqsızlıq, tübän tormış standartları häm naçar sälämätlek Rusiä xalqınıñ kimüenä säbäp. Rusiäneñ regional täräqiät ministırı Vladimir Yakovlev belderüenä kürä sonğı 2 yılda Rusiä xalqı 1.7 million belän kimegän, älege waqıtta xalıq sanı 145 million ämmä xalıq sanı şulay kimergä däwam itsä kiläse 50yıl eçendä Rusiädä öçtän ber öleştän dä azıraq xalıq yäşiyäcäk.Russiä Fännär Akademiäse İqtisadi Farazlaw İnstitutında demografiä belgeçe Nikita Mkrtchian Russiädä xalıq sanı qotoçqıç däräcädä kimep bara monıñ iqtisadqa bik yaman täsire bula ala di
Mkrtchian(audio)
bezneñ xisaplarğa qarağanda, imigrantlar bulmıy torıp 2015nçe yıllarda eş qulları yılına 1,5 millionğa kimiäçäk.Bu bik möhim san häm iqtisadi üseşkä kirtä bulaçaq.
İndustriallaşqan illär arasında Rusiä urtaça ğämer ozınlığı in tübän bulğan illärdän berse , şulayuq yaña tuğan balalarnıñ üleme dä in yuğarı il. Eş qullarınıñ kimüe ekonomik krizisnı qotılğısız xälgä kiterä. Yakovlev farazlarına qarağanda ,älege waqıtta eşli alğan 20million ir atnıñ dürttän öçe ya eçkeçelekkä salışqan,yä eşsez,yä armiädä yäki törmädä.Ul ruslarnıñ 60%artığı pensiä-täqaüttä, bala yäki ğarib , alarnıñ bik azı ğına üz tormışın üze kürä ala dip äytte. Mkrtchian qaraşınça Yakovlev sannarı bıraq küpertelgän. Ämma anıñ institutı kitergän sannnar da tınıçlandıruçı tügel.İnstitut xisaplarına qarağanda kiläse 20yılda 5 rusnıñ berse genä eşli alaçaq.Prezident V.Putin dä 25nçe apreldä ilneñ wazğiäte turında yasağan çığışında Rusiädäge qotoçqıç demografik xälgä tuqtalıp kübese ekonomik yaqtan aktiv yäşlärneñ 40meñe yılsayın alkogoldän agulanıp ülä dip belderde.
Putin(audio)
Bez Könbatış yevropa belän çağıştırğanda Rusiä xatın qızlarınıñ 10 ä ir atnıñ 16 yıl azıraq yäşäwen qabul itä almıybız.Älege ülem säbäplären bik keçkenä çığımnar belän yuq itep bula.Sälämätlek saqlaw çaraların här kem öçen häm yuğarı sıyfatlı xälgä kiterü bezneñ berençe wazıyfabız bulıp tora.
Belgeçlär bu belderüne xuplasa da , tabığıy ürçüne arttıru häm xalıq sälämätlegen yaxşırtu da iqtisadi krizisnı tuqtata almayaçaq di.2.Böten dönya suğışınnan soñ tuğan bik küp keşe yaqınça 10yıl eçendä pensiägä kitä häm ilneñ eş qullarında bik zur upqın xasıyl bulaçaq . Küp kenä demograflar ekonomik belä qazanı tuqtatu öçen berdänber çaranı migratsiädä kürä.İşetkänegezçä xörmätle tıñlawçılar Rusiädä xalıq sanı kimep bara.Bu tendensiäne tizgenä üzgärtep tä bulmayaçaq. Udmurtiädäge xaberçebez Xämidä Gaifullina cibärgän yazmada optimizm çäçäk ata. Udmurtiädä tudıru yortlarında texnika könbatıştan qalışmıy häm tuğan balalar sanı da artıp bala. 2-3 xätta 6-7 balalı ğailälär dä bar ikän. X.Gaifullina (audio)
färidä xämit
