Sişämbedä Bötendönya tatar kongressı, federal' milli-mädäni avtonomiä häm başqa ike distägä yaqın tatar milli oyışmaları häm fänni institut citäkçeläre imzası astında tatar xalqına möräcäğät belän çıqtılar. Ğädättä, bu qädär oyışmalar bergäläşep möräcäğät belän siräk çığalar. Bu oçraqta, älege oyışmalarnı tatar tele yazmışı borçıy. Eş şunda ki, Tatarstan belän Rusiä arasındağı şartnamä tözü tatar telenä kilep törälde.
Rusiä Konstitutsion mäxkämäse tatar xalqınıñ yazuın üze bilgeli alu turındağı xoquqınnan mäxrüm itep, ul Stalin çorı wäxşilegen räsmi rasladı, dielä tatar oyışmaları möräcäğätendä. Şulay itep Rusiä xalıqlarınıñ milli xoquqların qısuğa yul açıldı, dip bäyälilär möräcäğät itüçelär. İnde mäxkämä bu qararnı qabul itkängä ällä küpme bit inde dip aptıramağız. Möräcäğät Tatarstan belän Rusiä arasında şartnamä tözü buyınça söyläşülärneñ tuqtap qaluı uñayınnan yazılğan. Ä bu söyläşü çınlap ta tuqtalıp qalğan. Tatarstan yağınnan söyläşülär alıp baruçı törkem äğzası bulğan, Tatarstan däwlät şurası deputatı Razil Wäliev Azatlıq radiosına şul xaqta menä närsälär belderde
İnde ber yılğa yaqın bez ike komissiä, Rusiä yağınnan da, Tatarstan yağınnan da sigezär keşe şartnamäneñ proyektın eşlibez. Anıñ bik küp matdäläre inde kileşelde. Bäxäslär bik küp buldı. Läkin, şartnamä proyektındağı öç matdä buyınça urtaq fikergä kilä alğanıbız yuq. Alarnıñ ikese tatar tele mä’säläsenä kilep qağıla. Bez, Tatarstan yağı, tatar teleneñ statusın barı tik Tatarstan qanunnarı belän genä bilgelärgä tieş digän qarada torabız. Rusiä yağı kileşmi. Bu mäs'älä buyınça urtaq fiker taba almasaq, Rusiä häm Tatarstan prezidentları monı xäl itärgä tieşBötendönya tatar kongressı, Latin frontı, yazuçılar berlege,Tatar ictimaği üzäge, Tarix, institutı, Tatar milli mäclese häm başqa ike distägä yaqın oyışmalar isemennän yazılğan bu möräcäğätkä Tel, ädäbiät, sänğät institutı direktorı Nurmöxämmät Xisamov ta qul quyğan. Azatlıq radiosına ul imza saluın bolay añlattı
Bezneñ işetüebezçä, şartnamä buyınça söyläşülärdä mäs'älä tatar telenä kilep terälgän. Mäskäw, tatar tele yazmışı federatsiä qulında bulırğa tieş dip sanıy. Häm bu bezne bik nıq borçıy. Rusiä tatar telen üsterergä yärdäm itmäyäçäkMilli oyışmalar imzalağan älege möräcäğättä, Tatar xalqınıñ häm Tatarstannıñ tel mä’säläsen möstäqil xäl itüdän mäxrüm itä torğan Mäskäw taläpläre millätneñ üz-üzen üterügä tiñ. Bez, tatar cämäğätçelegenä möräcäğät itäbez. Üzebezneñ tuğan telebezneñ tulı qanlı häm berdän-ber xucası bulu kebek tabiği xoquqıbıznı tartıp alunı buldırmıyq dielä. Döres, Totsa Mäskäwlär yaqañ dilär bit äle. Mäskäw, tatar teleneñ buğazına yabışqan, milli xäräkät monnan qotılu yulların ezli, läkin möräcäğättä bu ısullar, yullar xaqında bernindi dä öndämä, çaqıru, eş alımnarı kürsätelmi.
Räfis Cämdixan
