Samarnıñ altı mäscedendä Uraza ğayıte uqıldı. Şul altınıñ berse- ayıruça iğtibarğa layıq. Eş şunda ki, inqilabqa qädär Samarnıñ üzägendä taş mäscedlär eşläp kilgän. Qızıl ideologiä kübesen yuq itkän, şul mäsced binasınıñ berse genä saqlanıp qalğan.
Rusiä Prezidentı Boris Yel'sin gıybädätxanälärne xalıqqa qaytaru turında ämer birsä dä unbiş yılğa yaqın tatarlarğa üz mäscedlären qaytara almadılar. Säbäplär artınnan säbäplär çığıp qına tordı. Mäsced binasında balalar baqçası urnaşqanlıqtan balalarğa bina tapmıy yördelär, annarı yanğınğa duçar bulğannarnı kiterep tutırdılar. Nihayät borınğı Samar şähäreneñ urtasında urnaşqan Aleksey Tolstoy uramındağı ike qatlı iske taş mäsced tatarlarğa qaytarıldı. Älbättä binanıñ eçen ör- yañadan üzgärtep qorırğa kiräk, manara torğızırğa kiräk. Borınğı torğızılğan taş mäscedtä berençe Ğayıt namazı uqıldı, mäscedneñ imamı da yäş. Mulla İrek Säfiullin söyli:
Bügenge kön minem öçen bik şatlıqlı. Ozaq yıllar yabılıp torğan mäscedtä miña nasıyp buldı Ğayıt namazın uqıtırğa.
Zal şığrım xalıq belän tulı. Monıñ säbäbe nidä?
Mäscedneñ eçe dä, tışı da älegä kürkäm tügel. Siksän yıl işelgän, tawşalğan, cimerelgän, läkin dä Xoday bezneñ bäxetkä saqlağan. Şundıy yarımtaşlandıq binağa da xalıq ağılıp kilde. Küñellärne neçkärterlek küreneş. Xalıqnıñ dinebezgä, tarixi mäscedebezgä mäxäbbäte saqlanğan.
Kiläçäktä restavratsiä eşläre ütkärgäç mäscedkä niçä keşe sıyaçaq?
İke qatlı binada ike uqu zalı 400 keşene sıydırırğa tieş.
Olılarğa qarağanda yäşlär kübräk ide.
Yäşlär- bezneñ kiläçägebez. Yäşlärneñ mäscedkä kilüe zur ömetlär tudıra. Yäşlärneñ mäscedkä kilüe- bu inde tatar telebez, mädäniätıbız torğızılaçaq digän süz. Tatar milläte köçäyaçäk. Watanıbız Rusiä şöhrätle bulaçaq digän süz.
Şamil Bahautdin, Samar.
