Accessibility links

Кайнар хәбәр

Körd problemı qabat kön üzägendä


Törkiäneñ problemnarı arasında azçılıq kördlär belän däwam itkän ızğış berençe urınnı alıp tora. Çönki bu problem turıdan-turı terror belän bäyle.

Törkiäneñ könyaq-könçığış rayonnarında, küpçelek kördlär yäşägän şähär häm awıllarda 30 yıl çaması qorallı bäreleşlär, keşe üterülär däwam itä.

Bu köräşne kördlär isemennän Kördstan Eşçelär Partiase, qısqaça PKK dip atalğan marksistik ber oyışma alıp bara. Ul üz partizannarın başlıça Törkiägä çiktäş Ğiraqta urnaştırğan. Törkiä isä üz çiratında berniçä distä yıllardan birle PKK-nıñ xärbi çaraları belän köräşä. Läkin bu köngä qadär terrorçılıq tuqtatıla almadı. Xärbi şäxeslär, polisia xezmätkärläre, däwlät çinovnikları, küpçelege kördlär bulğan ğädi xalıq häm PKK partizannarınnan torğan 30 meñnän artıq keşe hälaq buldı.

AK partia xökümäte xärbi çaralarnı däwam itterü belän berrättän, ildäge tulayım xalıq sanınıñ 10%-nan artığın täşkil itkän kördlärne sosial häm mädäni cähättän tınıçlandıru çaraları kürä başladı.

Berençedän, körd isemen qullanuğa quyılğan çikläwne yuqqa çığardı. Döres, AK partianeñ üz safları arasında 70-80-läp çığışları belän körd bulğan deputatlar bulsa da, xätta alar da bu isemne qullana almıy ide. Şunnan soñ başlıça könyaq-könçığıştağı PKKğa teläktäşlek beldergän Demokratik Cämğeyät Partiaseneñ (DCP) parlamentqa kerüenä irek birelde. İke universitetta körd tele häm ädäbiäte büleklären açu turında qarar qabul itelde. Räsmi TRT televidenieseneñ TRT-6 kanalı kördçä tapşırular öçen bilgelände.

Läkin bu PKK terrorın tulısınça tuqtatuğa iltmäde. DCP östämä taläplär belän çıqtı. Äytik, berniçä yıldan birle törmädä izolasiadä totılğan PKK liderı Abdullah Öcalan belän xökümätneñ dialog başlawğa öndäwe buldı. Mäğlüm, törek matbuğatında aña terrorçılar başlığı digän quşamat birelä. Ä DCP isä anı xörmätle Öcalan dip iskä ala, PKK belän anıñ citäkçesenä näfrät belderüçelärneñ açuın quyırta.

21 yüldä premer Recep Tayip Erdoğan Suriagä kitär aldınnan jurnalistlar: “15 augustta Abdullah Öcalan yaña yul xartasın iğlan itkängä qadär xökümätneñ dä yaña ber açışı bulaçaqmı?” digän soraw birdelär.

Ul aña bolay dip cawap birde: “Teläsägez körd, teläsägez könyaq-könçığış problemı, yäki soñğı waqıtlardağı kebek kördlär turında yaña açış dip äytsäk tä, bu turıda ber aktivlıq başladıq. Bu bezneñ xakimiat çorında kön üzägenä kitergän ber mäsälä. Partia proğramında bu turıda 1,5 bitlek añlatmabız bar”, dide ul.

Erdoğan bu süzlärenä östäp: “Minem 2005 yılda Diyerbakırda yasağan çığışımda, bügen bäxäs alıp barılğan baytaq mäsälälär köntärtibenä kiterelgän ide. Bu mäsälä dä baytaq alğa kittek. Bu täräqıyatne başqa üzäkkä taşırğa telägännär, bu noqtada ilne bülärgä telägännärgä «äye» dip äytä almıybız. Taríxıbızğa qarağanda törki, körd, lazı, çärkäz, abxaz, görci hämmäse cilkägä utırğannar, ber-bereneñ qoçağında şahit bulğannar. Bez mondıy könnär yäşägän ber millät”, dide.

Monnan soñ ul: “Demokratik ber ildä bar keşe söyli ala. Läkin min partiamneñ eçennän şäxeslärneñ urtaq süzlärbezne bozaçaq çığışlarnı xuplamıym”, dip körd mäsäläsendä partia eçendä berdämleksezlek bulu ixtimalığına kirtä salmaqçı buldı.

Törkiädä körd problemınıñ tulısınça çişelä aluında baytaq kirtälär buluı ser tügel. İñ başta oppozisiadäge Cömhüriät Xalıq belän Millätçe Xäräkät partialäre qorallı bäreleşlär tuqtamıyça, dialoğ başlarğa qarşı. Kördlärneñ üz arasında da berdämlek yuq.

XS
SM
MD
LG