Sabantuy uyın tügel

Bıyılğı yañğırlı cäy sabantuyları cäye bularaq ta istä qalır kebek. Härxäldä Rusiädä berqayçan da tatarlarnıñ häm başqa xalıqlarnıñ milli bäyräme bu qädär kiñ qolaç belän, bu qädär yämle itep ütkärelmägänder. Bälki kiläçäk yıllarda sabantuylar tağı da kiñräk ütkäreler, kem belä anısın, ämma xäzergä şunısı açıq – bıyıl tatar yäşägän här töbäktä diärlek şuşı borınğı yola ütkärelde. Barı tik yıraq yäki millättäşlärebez bik az yäşägän qayber urınnarda ğına milli cır-iyüllär, sport bäygeläre, uyınnar oyıştıra almağannardır. Qaywaqıtta obyektiv säbäplär qomaçawlıy.Äytik, Xabarowski şähärendä yäşäwçe qärdäşlärebez soñğı waqıtta bar köç-iğtibarın mäçet tözügä yünältkännär. Citmäsä şähär ziratında möselmannarnı kümä torğan urın tulıp kitkän, şunlıqtan mondağı qärdäşlärebez yaña zirat urını xästärlilär. Xäzergä biredäge däwlät, cirle xakimiäte zirat öçen urın bülmäsä dä, milläşlärebez caen tapqan. Alar ritual xezmät kürsätü firması aşa yaña zirat öçen uçastok alıp, anı tärtipkä kiterälär ikän. Bäyrämnärne xabarovskilılar başqa çaqtaraq ütkärä başlar.

Saban tuyında uylap, kölsälär dä, anı ütkärü uyın tügel ul. Urın tabu, aqça tuplaw, büläklär alu, qunaqlar çaqıru, alarğa uñaylı şartlar tudıru, sänğät-mädäniät yağın uylap, programma tözü, sport yarışları öçen mäydan cihazlar äzerläw, transport, saqlanu çaraları, elemtä…Bu mäşäqätlärne bik oyışqan millät wäkilläre cirle xaqimiät, idärä strukturaları belän bergä genä yırıp çığa ala. Saban tuy ütkärä alğan cämğıät milli, mädäni, iqtisadi, xoquqi ölgergänlekkä attestatsiä, üzenä kürä imtixan ütä diärgä bula.

Tatarstan rayonnarında bu imtixannı uñışlı ütte.Respublikadan çittäge 50 gä yaqın töbäktä menä digän saban tuyları ütkärdelär. Bäyrämneñ geografiäsenä Astrapxan', Volgograd, Sverdlovski,Yoşkar Ola, Mari respublikasınıñ Bäräñge rayonı, Samara, Kirov ölkäläre, Komi respublikası, Novosibirski, Surğut, Murmanski, Mağadan, Yakutsk, Vladivostok – barısın da sanap ta betererlek tügel. Küpçelek töbäkkä Tatarstannıñ zur citäkçeläre, rayon şähär başlıqları, konsert törkemnäre, säwdä oyışmaları barıp, milli bäyrämgä yäm kerttelär.Bu xällär turında kön sayın diärlek söyläp torabız.Soñğı waqıtta Penza ölkäseneñ Urta Äläzän awılında, Penza şähärendä ütkän sabantuyları, Aznaqay, Apas rayonı delegatsiäläreneñ säyäxäte turında bigräk tä onıtıp bulmıy. Qaydadır bik şoma, oyışqan räweştä qarşılasalar, ayırım urınnarda qarşılıqlarnı, ğäm'sezlekne ciñärgä turı kilgän. Berqayda da ciñel tügel, här ğämäl can, aqıl xezmäten taläp itä.

Perm sabantuyına barğan Çallı şähäre delegatsiäse, Krasnoyarskiğa, Nowosibirskiğa barular bik küp citäkçelärneñ, artistlarnıñ fidaqär'legen, milli ruxın dälilli.Ul'yanovski ölkäseneñ Dmitrovgrad şähärendä ütkän federal' sabantuynı, anı ütkärügä Tatar kongressı başqarma komitetı kertkän öleşne, Mäläkäs, Sember tatarlarınıñ,xaqimiäteneñ kiñ küñellelegen ayırım öyränäse bar.Kongress xezmätkäre Mars Tukaev bıyıl iñ berençe tapqır saban tuyı oyıştırğan yaqlar turında ni söyli.

Mars Tukaevka östäp, bıyıl berençe tapqır Çexiäneñ Praga şähärendä dä saban tuyı ütü turında äytik. Xätta Çeçnyağa barğan Tatarstan militsionerları da üzläre urnaşqan lager'da sabantuyı ütkärgän.

Bu atnada Mäskäwdä, Tomskida, İjauda, annarı Soçida tatarlar bäyräm itäçäk.Näticälärne soñraq yasarbız. Şunısı kürenep tora – bu könnär, bu ğämällär tatar xalqınıñ isänlegen, milli tormışnıñ canlanuın kürsätä. Dönya monı işetep, sizep tora, ağay ene. Keşe sanı alu öçen tügel, mal yäki dan öçen tügel, can öçen ütkärelä bıyılğı milli tuylar.

Qazannan Rimzil Wäli