Däwlät Şurasında tarixi waqiğalarnıñ baruı, Qazanğa qunaqlarnıñ küpläp kilüe turında küpçelek Qazan keşeläre üz misallarında belde. Prezidentnıñ wazifağa kerüe ğadi qazanlılarnıñ barası cirlärenä soñğa qalıp, yuldağı bökelärdä utırıp, İrek mäydänınan cäyäwläp uzarğa tıyılu belän bergä bardı. İminlek çaraları, mondıy tanatanalar öçen ğädättägege saqlawdan citdiräk ide. Jurnalist tanıqlığı belän dä militsiädän torğan kirtälärdän ütü qıyın buldı. Berniçä uramnı äylänep uzarğa turı kilüdän, här militsiä xezmätkäre belän bäxäsläşep, fiker alışu kiräklegennän, Däwlät Şurasına kilgän här xäbärçe diärlek zarlandı. Däwlät Şurası binası yanında zatlı çit il maşinaları tuqtap tordı. Alardan xakimiät firqäse wäkilläre genä tügel, oppozitsion kommunist deputatlar da töşte.
Däwlät Şurası utırışı tınıç qına ütärgä tieş ide, ämma kommunistlar häm deputat Ştatnin tınıçlıqnı bozıp tordı. Utırış başında, Däwlät Şurası räise Färit Möxämmätşin, Rusiä Prezidentı Vladimir Putinnıñ Mintimer Şäymievnı täqdim itkän xatın kürsätte, anıñ 16 martta kilüen iskä töşerde. Utırışnıñ kön tärtibenä ber genä mäs’älä kertelgän ide, ämma cıyılışta ber genä mäs’älä qaralmadı. Mintimer Şäymievnı raslaw mäs’äläsendä tawış birü, yıllıq yullamadan, sorawlarğa cawap birülärdän, fraksiä citäkçeläre çığışlarınnan soñ ğına buldı. Tawış birüne açıq räweştä ütkärergä digän täqdim kertelde. Oppozitsiä deputatları, byulleten belän häm yäşerten räweştä tawış birik, dip bäxäs quptarğannar ide, ämma qalğan deputatlar alarnı yaqlamadı.
Mintimer Şäymiev yıllıq yullaması nigezendä, kiläçäkne niçek küz allawı turında çığış yasadı. Anda ul federalizmnnan kitü yuq, cirle üzidarä reforması, Ciñüneñ 60 yıllığı häm Qazannıñ 1000 yıllığı bäyräm itü, iqtisatnı üseşneñ yaña sıyfatın tä’min itü, däwlät çığımnarın optimal’läşterü häm başqa mäs’älälärgä tuqtataldı. Prezident çığışınnan soñ, kommunistlar firqäse wäkilläre aña küp sorawlar birde. Qaynar bäxäs kilep çıqtı.
Sorawlarğa cawap birgännän soñ, Tatarstan parlamentında eşlägän 2 fraksiä, «Berdäm Rusiä» häm kommunistlar fraksiäse citäkçeläre çığış yasadı. Xakimiät firqäse başlığı Şäymiev öçen tawış birergä çaqırdı, kommunistlar başlığı kiresençä, çaqırmas, dip kötelgän ide. Ämma ul da, kommunistlarnı ezärlekläwne buldırmasqa, oppozitsiäne uram cıyınnarın ütkärer xälgä citkermäskä, kebek täqdimnär äytep, nämzätkä nigezdä uñay bäyä birde. Annan soñ, Tatarstan Prezidentı itep Mintimer Şäymievnı raslaw mäs’äläse tawışqa quyıldı. Näticälär şunduq bilgele buldı. 89 deputat xuplaw belderde, 4se qarşı tawış birde, 1se – bitaraf buldı. Tatarstan Prezidentnı itep Mintimer Şäymiev saylandı. Deputatlar häm çaqırılğan qunaqlar basqan kileş qul çabıp, anı qotladı. Yaña saylanğan Prezident çığış yasadı, min keşelärne yaratam, şuña kürä bu eştä eşlim, räxmät sezgä, dide. İsegezdä bulsa, Tatarstan parlamentında 90% çaması deputat xakimiät firqäsennän saylanğan, «Berdäm Rusiä» ber tawıştan Şäymievnı yaqlıybız dip beldergän ide. 89 xuplaw birelgän tawışlar alarnıqı, dip farazlap bula. Qarşı tawış birgän deputatlar sanı, kommunistlar sanı belän turı kilep tora. Bu fikerne Kommunistlar firqäse wäkile Robert Sadıyqov ta rasladı. Ul 4 kommunistnıñ qarşı tawış birüyen äytte, deputat Ştaninnıñ tawış birügä bitaraf qaluın da xäbär itte. Anıñ äytüençä, yäşerten tawış birü bulsa, qarşılıq belderüçelär kübräk bulır ide.
Bikä Timerova.
