тарих битләре

Котрагка һәйкәл сүтелерме? Самар хакимияте Кубрат ханның улына куелган һәйкәлгә каршы

Төркиядә Гаяз Исхакый мирасын өйрәнәләр

Гаяз Исхакыйның мөһаҗирлектәге хәяте, Идел-Урал белән бәйләнеше темасы бүгенге көндә актуальләшә. Истанбулда Төркиягә яңа күченеп килгән татарлар аның идеяләре никадәр мөһим һәм авторитар режим урнашкан Русиядә язучы янә тыела алганда аның мирасын саклап калу юллары нинди булуы турында фикерләште.

Кем ул — Идегәй?

Бу атнада Кәрим Тинчурин театрында премьера: режиссер Туфан Имаметдиновның яңа эше — "Идегәй" спектакле тәкъдим ителә. Пьеса үзе дастанга нигезләнгән. Идегәй исеме татар халкы өчен нинди мәгънәгә ия? Шуны ачыкларга тырыштык.

1921 елда Идел-Уралда булган ачлык. Төркиядән караш

Украинадагы ачлык махсус оештырылды дип танылды. Русиядә яшәүче татар белән башкорт та нәкъ шундый фаҗига кичерде, ләкин миллионлаган кешеләр ачлыктан үлсә дә, буыннан буынга ач яшәүнең коточкыч тарихының йогынтысы сакланса да, бу вакыйга телгә алынмый. Төркиядә бу фаҗига турында лекция булды.

Казан ханлыгы җимерелү – Идел буе халыкларының уртак фаҗигасе

Азатлыкта Хәтер атнасы дәвам итә. Бүген 1552 елдагы тарихи вакыйгаларны искә алып, Казан ханлыгының җимерелүе татар гына түгел, Идел буенда яшәүче башка халыкларга да ничек тәэсир итүе турында язма тәкъдим итәбез. Риваятьләр һәм чынбарлык нинди? Казан тарихчылары аңлатма бирә.

"Казанда музее да, урамы да юк". Тарихчы Газиз Гобәйдуллин тууга 135 ел

Татар тарихчысы, шәрык белгече, язучы Газиз Гобәйдуллин тууына 135 ел тулды. Әлеге шәхесне өйрәнгән КФУ галимәсе Диләрә Галиуллина Гобәйдуллинның фәнни мирасы, репрессия җилләре гаиләсенә ничек кагылуы һәм бүгенгә кадәр аның исеме Казанда мәңгеләштерелмәве хакында Азатлыкка сөйләде.

"Русия беркайчан да сугыш башламаган". Ни өчен бу сүзләр дөрес түгел

2022 елның 24 февралендә Путин Украинага каршы "махсус хәрби операция" башлаганнан соң, Русия түрәләре һәм аларга ияреп Кремль пропагандасы "Русия сугышларны башламый, ул аларны тәмамлый гына" дигән шигар күтәреп чыкты.

Беренче татар актрисасы язмышы — теләп алган бәхет һәм фаҗига

Татар феминисты, буллинг корбаны, данга күмелеп яшәүче сәхнә йолдызы, әмма ялгызлыкта вафат булган татар актрисасы. 15 май – татарның беренче актрисасы Сәхипҗамал Гыйззәтуллина-Волжскаяның тууына 130 ел.

Босния сугышына 30 ел: "Җир өчен әхлаксыз һәм мәгънәсез сугыш"

Босния сугышы нигә башланды? Ул нинди югалтулар һәм афәтләргә китерде? Сугыштан нинди нәтиҗәләр ясап була? Азатлык Босния сугышы башлануга 30 ел тулу уңаеннан шул вакыйгаларны искә ала. 

Һади Атласи үтерелгән көн. "Милләтемнең азатлыгы хакына төрмәгә керәм"

1938 елның 15 февралендә галим, мәгърифәтче, татар тарихын өйрәнүче Һади Атласи һәм тагын сигез кеше Казан төрмәсендә атып үтерелә. Аның кабере билгесез. Сәяси режим корбанының оныкларына да "халык дошманы" тамгасы белән яшәргә туры килә.

Явыз Иванның тәхеткә утыруына 475 ел. Аның сәясәте бүген никадәр кулланыла?

Татар һәм рус дәүләтләре тарихында зур эз калдырган, үз халкын да куркуда яшәткән, канкоешлар оештырган Явыз Иванның тәхеткә утырып идарә итә башлавына 475 ел. Бүгенге календарь белән ул 16 гыйнварга туры килә.