Accessibility links

Кайнар хәбәр

Omskida "Tatar xalıq mäkälläre häm äytemnäre" cıyıntığı basılıp çıqtı


Qazanda yıl sayın distälägän yaña kitaplar näşer itelep toruı tabiği küreneş bulsa, Tatarstannan çittä bulğan töbäklärdä tatar basmalarınıñ dönya kürüye siräk bula torğan xäl. Minem üzemneñ Omski yağında qayçan bulsa da tatar kitapları basıluı turında işetkänem bulmadı. Bu turıda mäğlümat alırğa teläp, törle instansiälärgä möräcäğät itep qarasam da, tögäl cawap birüçe tabılmadı. Ğömerläre buyı Omskida yäşägän ölkän yäştäge millättäşlärebez dä ber ni dä äytä almadılar. Ölkä arxiwında tatarlar tormışına qağılğan doqumentlar belän eşläwçe Raziä apa Mäcitowa da, ozaq yıllar uqıtuçı bulıp eşlägän, bügenge könnärdä genä 80 yäşen tutırğan Rawza apa Yänişewä da, xoquq yaqlaw orğannarında eşlägän Möxämmät abıy Niäzov häm başqalar da Omskida tatar kitabı basıluın xäterlämilär. Omskida basılmasa da, 1990 yıllarğa qädär kibetlädä tatar kitapları satıp alu mömkinlege bar ide. Zur külämdä bulmasa da, alar Qazannan kiterelä idelär. Ämma Sowetlar berlege tarqalıp, ildä bazar mönäsäbätläre urnaşqannan häm säwdä forması üzgärgännän soñ, tatar kitapları belän satu itü tuqtaldı. Monıñ säbäben - ber yaqtan, xosusıylaştırılğan kibetlärneñ zur kerem birmägän bu eş belän şöğellänergä telämäwläre, ä ikençe yaqtan milli tärbiä almağan yäş buınnıñ tatar ädäbiätına ixtiäcı kimüye belän dä añlatırğa mömkin bulır ide. Menä şundıy ädäbiät buşlığında Omskida küptän tügel genä zur bulmağan ber tatar basması dönya kürde. Döres, ul matur ädäbiät tügel, ä xalıq awız icatınıñ ber töre bulğan “Tatar xalıq mäkälläre häm äytemnäre” cıyıntığı. Anda tatar xalqınıñ mädäniät, ğäilä, tärbiä, xezmät, duslıq, tuğanlıq häm başqa temnarğa bağışlanğan 550 dän artıq mäkälläre häm äytemnäre tuplanğan. Tirajı da artıq zur tügel - 500 danä genä. Cıyıntıqnı tözüçe häm näşer itü çığımnarın kütärüçe – millättäşebez Äsxät äfände Quramşin. Äsxät äfände üze xärbi keşe, tatar ädäbiätenä dä, mägrifätenä dä qatnaşlığı yuq kebek. Cıyıntıq äzerläp çığaru teläge anda qayçan-niçek tuğan? Bu turıda, soñınnan kitapnı bastıruda häm taratuda bulğan awırlıqlar turında Äsxät äfände bolay söyli. (äñgämäne Azatlıqnıñ pänceşämbe tapşıruında tıñlağız) Qızğanıç, Äsxät äfände Quramşinnıñ zur awırlıqlar belän bastırğan cıyıntığı älegä küp qullanuçı tapmağan. Döres, waqıt äle uzmağan. Şunsı ayıruça ähämiätle, Äsxät äfände keşelärdä kitapqa qızıqsınu uyanaçağına ömeten häm cıyıntıqnıñ xalıqqa kiräk bulaçağına ışanıçın yuğaltmağan. Şul da igtibarğa layıq, “Tatar xalıq mäkälläre häm äytemnäre” cıyıntığı basılıp çığuğa, Äsxät äfände ikençe cıyıntıq – tatarça-rusça süzlek tözü eşenä kereşkän. Anıñ bu eşendä nindi üzgäreşlär, alğa kiteşlär bulır, aldağı çığışlarıbızda xäbär itärbez. Saniä Mirxaleyewä. Omski.
XS
SM
MD
LG