Полный репортаж о встрече, которая прошла 15-16 ноября, можете прочитать в оригинале на татарском языке здесь. Предлагаем вам отрывок из выступления известной писательницы, историка Фаузии Байрамовой. Подстрочный перевод, аудио и словарик прилагается.
15-16 ноябрь Казанда "Татар дөньясында этнотуризм һәм туган якны өйрәнү: хәзерге торышы һәм перспективалары" ("Этнотуризм в татарском мире и изучение родного края: современность и перспективы") дип исемләнгән фәнни-гамәли (научно-практическая) конференция узды.
Конференция барышында өч секция эшләде. Беренчесендә (в первой) татар дөньясында этнотуризм проблемнары тикшерелде (изучались) . Икенчесендә (во второй) Русия һәм Татарстанда туган якны өйрәнү эшчәнлекләре (деятельность), өченчесендә мәктәп һәм музейның этнотуризмда роле бәяләнде. (оценили)
Лексика
үстерү – растить, развивать
милләтне үстерү – развивать нацию
керем – доход
керем чыганагы – источник дохода
хас – присущий
хас түгел – не присущий
мунча ягу – затопить баню
оялу – стесняться
мескен – жалкий
горур – гордый
Язучы, җәмәгать эшлеклесе (общественный деятель) Фәүзия Бәйрәмова этнотуризмга тарихи күзлектән (с исторической точки зрения)карарга, аңа милләтне үстерү итеп (как развитие нации) карарга кирәк дип саный (считает нужным рассматривать).
"Татарстанда этнотуризм түгел, әле гадәти (обычный) туризм да яңа гына (только что) урнашып килә. Алга киткән (развитые) Европа илләре, шул ук Төркиядә туризм – төп керем чыганагы (основной источник дохода). Ә татар халкына туризм хас түгел (не присущ). Татар халкы йөремсәк (охотный к путешествиям, активный) булса да, өен күрсәтеп (показывая свой дом), мунчасын (свою баню) күрсәтеп акча эшләүдән ояла (стесняется делать деньги), уңайсызлана (стесняется – синоним "ояла") . Әмма этнотуризмга тарихи күзлектән карасаң, идеология салсаң, моны милләтне күрсәтү (показать народ) дип карасаң, аннан ике яклап (двойную) файда (пользу) алырга була.
Беренчедән (во-первых), чынлап та акча эшләргә, керем алырга була. Икенчедән (во-вторых), аның белән милләтне күрсәтергә була. Мин шушыларны күздә тотып (имея ввиду) докладымны "Милләт тарихы этнотуризм аша" (История народа через этнотуризм) дип әзерләгән идем. Ягъни, Себер һәм Урал мисалында (на примере) милләтнең мең еллык тарихын (тысячелетнюю историю), аның бөек башкалаларын (столицы), аның бөек шәхесләре (личности) туган һәм үлгән урыннарын (места рождения и смерти) , аның җимерелеп бетмәгән (не до конца разрушенные) ничә гасырлык биналарын этнотуризм маршрутларына кертеп чыгышмны әзерләдем.
Без милли туризмны мунча ягу (затопить баню), бәлеш пешерү (испечь бәлеш), каз йолку (ощипать гуся – древняя татарская традиция, когда с наступлением первых холодов режут птицу – гусей, уток – сопровождается посиделками и песнями) дип бик примитив итеп аңлыйбыз икән (если понимаем) – без бик мескен милләт (жалкий народ) булып күренәчәкбез (будем смотреться как).
***
Если вы хотите почитать литературные тексты, то в нашей рубрике "Читаем на татарском" можно найти тексты татарской и мировой литературы. Все тексты адаптированы для изучающих язык, к ним прилагаются аудио, перевод ключевых фраз и тест.
Не забывайте заглядывать на наш сайт, каждый день вы найдете что-то новое и интересное! Также подписывайтесь на наши соцсети: мы есть в Вконтакте, Telegram-е, Facebook-е и Instagram-е.
