Бу атнада сәяси тоткын Азат Мифтаховка яңа җинаять эше ачылды. Аны террорчылыкны аклауда, ягъни Архангельски ФСБсын шартлаткан Михаил Жлобицкий гамәлләрен хуплауда гаеплиләр. Кем ул Жлобицкий? Ни өчен 2018 елдагы шартлау өчен активистлар әле дә мәхкәмәгә тартыла? Шуны аңлатабыз.
5 сентябрьдә сәяси тоткын, математик, чыгышы белән Татарстанның Түбән Кама шәһәреннән булган Азат Мифтаховны "террорчылыкны аклау" эше нигезендә 3 ноябрьгә кадәр кулга алдылар. Тикшерү фаразынча, ул "Народная самооборона" террорчы оешмасының актив әгъзасы булган һәм аңлы рәвештә җинаять кылган — тоткыннар арасында "террорчылыкны пропагандалаган".
Тикшерү фикеренчә, 21 май көнне яшь галим Киров өлкәсенең Омутнинский районындагы 17нче төзәтү колониясенең 2нче бинасында булган вакытта "ике тоткын янында аңлы рәвештә террорчылыкны аклаган".
Тикшерү лингвистик экспертизага сылтана. Мифтахов белән бер колониядә утыручы тоткыннар: Гаджимуратов, Тушков һәм Наумов (исемнәре әйтелми — ред.) — галим турында, ул җәза мөддәтен үтәгәннән соң, Русиядән китәргә җыена дип күрсәтмәләр биргән, диелә.
Яшерен шаһит Наумов сүзләренчә, Мифтахов Федераль иминлек хезмәтенең (ФСБ) Архангельскидагы идарәсендә шартлау оештырган анархист Михаил Жлобицкий гамәлен хуплаган. Мифтахов үзе исә, әнисе белән сөйләшкәндә, мондый сөйләшүләр булмаган иде дигән.
2018 елның октябрендә 17 яшьлек анархист Михаил Жлобицкий Архангельскиның ФСБ бинасында бомба шартлата. Нәтиҗәдә өч хезмәткәр зыян күрә, бер кеше — Михаил үзе — һәлак була. Шартлату алдыннан Жлобицкий Telegramдагы чатларның берсендә фикердәшләренә "махсус хезмәтләр ялганга корылган эшләр ача һәм кешеләрне җәзалый" дигән язу калдырган була.
Архангельски ФСБсындагы шартлаудан соң Русиядәге анархистларда тентүләр уза, аларга каршы җинаять эшләре ачыла. Жлобицкий гамәлләрен хуплап, социаль челтәрләрдә фикер калдыручылар да мәхкәмә каршына баса.
Бүген Русиядә "террорчылыкны пропагандалау һәм аклау" өчен җинаять җаваплылыгына тарта торган канун гамәлдә. Куәт хезмәтләре әлеге канунны еш кына социаль челтәрләрдә терактлар турында фикер язган кешеләргә каршы куллана. Хәтта калдырган комментарда хуплау белдерү дә мәҗбүри түгел. Жлобицкий белән бәйле җинаять эшләре — шуның бер мисалы. Мифтахов — бу эштә беренче гаепләнүче түгел.
11 фигурант алты елга кадәр иректән мәхрүм ителгән, өчесе мәҗбүри психиатрия дәвалануына җибәрелгән, 25 фигурант штрафка тартылган
"ОВД-Инфо" мәгълүматларына караганда, 2023 елның апрель ахырына Архангельски ФСБсындагы шартлатуга бәйле "террорчылыкны аклау" маддәсе нигезендә җинаять эшләре саны 51 гә җиткән иде. 11 фигурант алты елга кадәр иректән мәхрүм ителгән, өчесе мәҗбүри психиатрия дәвалануына җибәрелгән, 25 фигурант штрафка тартылган. Өч кеше тикшерү изоляторында утыра.
Хәтта туганнан туган энесе турында шигырьләрне репостлаган Жлобицкийның апасына карата да "террорчылыкны аклау" турында эш кузгатылды. Тикшерү stihi.ru сайтына сылтаманы "террорчылыкны аклау" дип саный — әлеге сайтта "яшерен полиция бинасында шартлау" турында шигырь урнаштырылган. Гаепләү документларында шулай ук "Народная самооборона" төркеменнән Жлобицкийның фотосурәтләре һәм Архангельски ФСБсын шартлату турындагы язуы кергән ике репост искә алына. Шуның өчен быел 27 мартта мәхкәмә Лилия Жлобицкаяга 300 мең сум штраф салды.
Жлобицкий турында мәкалә бастырган Псков журналисты Светлана Прокопьевага да җинаять эше ачылды. Журналист ФСБ бинасында үз-үзен шартлаткан студентны бу юлга этәргән булырга мөмкин сәбәпләр турында Псковтагы "Эхо Москвы" радиосына сөйләгән иде. Шулай ук ул бу хакта мәкалә дә бастырды. Әлеге язмадан соң журналистның өендә биш сәгатьлек тентү уза, текстына сигез тапкыр лингвистик экспертиза ясала. Прокурор Прокопьеваны "террорчылыкны аклау" маддәсе нигезендә алты елга утыртырга сорый. Нәтиҗәдә журналистка ярты миллион сумлык штраф салына.
Рәссам Максим Смольниковны да Жлобицкий турындагы постлары аркасында "террорчылыкны аклау"да гаепле дип таптылар. Смольников "ВКонтакте" социаль челтәрендәге ике постта язуынча, Жлобицкий үз-үзен Русия куәт оешмаларының репрессияләре һәм газаплаулары аркасында шартлаткан. Бәйсез экспертиза рәссамның постларында "террорчылыкны аклау" билгеләрен тапмады. Шуңа да карамастан, Смольников 300 мең сумлык штрафка тартылды.
"Террорчылыкны аклау" маддәсе еш кына активистларны эзәрлекләү өчен кулланыла. Жлобицкий гамәлләрен хуплаган дип ирегеннән мәхрүм ителгәннәрнең күпчелеге — активистлар. Мәсәлән, Михаил Кригерга социаль челтәрләрдәге язулары өчен җиде ел бирделәр.
"Режимга, аны урнаштырган чекистларга һәм шәхсән Путинга карата үземнең ачы нәфрәтемне берәүдән дә яшермим. Ышаныгыз, әгәр дә мин ГБ гнидасын асу көннәренә кадәр яшәсәм, бу югары рухи чарада катнашу хокукы өчен көрәшәчәкмен", дип яза ул Жлобицкий һәм Лубянкада ФСБ бинасына һөҗүм иткән Евгений Манюров турындагы постны шәрехләүдә.
Жлобицкий эше белән бәйле төрмәгә утыртылучылар арасында Калугада яшәүче блогер Иван Любшин да бар. 2020 елда аны "террорчылыкны аклау" маддәсе нигезендә биш ел да ике айга гомуми режимлы колониягә хөкем иттеләр. Тикшерү фикеренчә, Любшин Жлобицкийны "каһарман" һәм "көн кешесе, ким дигәндә, атна кешесе" дип атаган. Соңрак Любшин үз аңлатмасында Жлобицкийның яңалыклар каһарманы булачагына ишарәләве турында әйткән. Аңа иректән мәхрүм итү карары чыгарылды. Ир-ат сүзләренчә, тоткарлагач, куәт хезмәткәрләре аны машинага утырта, богаулый, урманга алып чыга һәм типкәләп, электрошокер белән сугып кыйный.
Июнь аенда Владивостоктан 32 яшьлек музыкант Ярослав Вильчевскийны ике елга хөкем иттеләр. Сәбәбе — Вильчевскийның "ВКонтакте"дагы "АнархоПозитив" битендә Жлобицкийны каһарман дип язулары.
Бу — Жлобицкий белән бәйле эшләрнең берничәсе генә. Жлобицкийның Архангельски ФСБсын шартлатуына инде биш ел вакыт узуга карамастан, бу эш әле дә тынмый. Шуларның иң соңгысы — Татарстанда туып үскән Азат Мифтаховка карата ачылган җинаять эше.
Математикка теләктәшлек төркеме яңа җинаять эше ачылу ихтималлыгы турында күптән кисәтеп килде. Telegramдагы FreeAzat төркеме Мифтаховны "Сеть" эшенә бәйләргә тырышалар дип чаң какты, 31 августта исә Мифтаховка карата ачылган яңа җинаять эшенең 2018 елда Архангельскида ФСБ бинасын шартлаткан Михаил Жлобицкий турындагы белдерүләргә бәйле булуы ачыкланды.
Мифтаховның адвокаты Светлана Сидоркина сүзләренчә, Азатка "террорчылыкны аклау" нигезендә ике елдан биш елга кадәр төрмә яный.
"Террорчылыкны аклау" маддәсе Русия Җинаять кодексында 16 ел элек барлыкка килде. Әмма элек бу Русия Җинаять кодексының 205.2нче маддәсенең 2нче өлеше нигезендә ачылган җинаять эшләре елына дистәдән артмады һәм нигездә бу маддә мөселманнарны гаепләү өчен кулланылды. Соңгы елларда "террорчылыкны аклау"да активистлар гаепләнә.
Белешмә: Азат Мифтахов
Мәскәү дәүләт университеты аспиранты, математик Азат Мифтахов 2019 елның 1 февралендә Мәскәү өлкәсендә тоткарланды. Башта аны шартлаткыч ясауда гаепләделәр. Бу гаепләү расланмагач, ул 2017 елда "Бердәм Русия" офисына оештырылган һөҗүмдә катнашуда гаепләнде.
2021 елның 18 гыйнварында Мәскәүнең Головин районы мәхкәмәсе Азат Мифтаховны алты ел колониягә хөкем итте. Азатка шундый җәза бирүне прокуратура сорады.
Азат Мифтахов гаебен танымады. "Бердәм Русия"гә карата күралмау хисе булса да, аңа каршы бер гамәл дә кылмадым, диде. Элегрәк ул сорау алулар вакытында полиция тарафыннан газаплаулар хакында белдергән иде.
Азат Мифтахов Киров өлкәсенең Омутнинский районындагы 17нче төзәтү колониясенә җибәрелде. Тикшерү изоляторында утырган вакытын һәм 2022 елның апрелендә Мәскәүнең икенче кассация мәхкәмәсенең хөкем карарын өч айга кыскартуын искә алып, ул 2023 елның сентябрендә иреккә чыгарга тиеш.
"Мемориал" хокук яклау үзәге (Русия хакимияте бу оешманы "ят агент" дип йөртелүчеләр исемлегенә кертте) Азат Мифтаховны сәяси тоткын дип таныды.
Дөнья галимнәре Азат Мифтаховка күп тапкыр яклау белдерде.
🛑 Русиядә Азатлык сайты томаланды, нишләргә? Безнең кулланма.
🌐 Безнең Telegram каналына да кушылырга онытмагыз!
Форум